رويوران در گفت‌وگو با «اعتماد»:
كميته امنيتي تهران - رياض به كاهش تنش كمك مي‌كند
گـــروه ديپلمـــاسي| حسيـن اميرعبداللهيان، معاون امور عربي و آفريقاي وزارت امور خارجه چندي پيش از پيشنهاد عربستان به ايران براي تشكيل كميته امنيتي تهران-رياض خبر داد. طرح تشكيل اين كميته امنيتي در حالي كه منطقه خاورميانه بدترين شرايط خود را در طول دهه‌هاي اخير سپري مي‌كند، مي‌تواند نويدبخش عزم‌ها براي كاهش تنش منطقه‌اي و همكاري كشورهاي منطقه براي مبارزه با خشونت و افراطي‌گري باشد. حسين رويوران در گفت‌وگو با «اعتماد» معتقد است كه تشكيل هر كميته‌اي مي‌تواند منجر به افزايش هماهنگي و همگرايي منطقه‌اي و كاهش تنش شود.
اين استاد دانشگاه تهران در خصوص آثار دوجانبه تشكيل اين كميته بيان مي‌كند كه مي‌تواند زمينه‌ساز بستر رشد روابط گسترده دوجانبه نيز بشود. وي دليل تغيير رويكرد رياض را تغيير ماهيت گروه‌هاي تروريستي و تبديل داعش به تهديد براي عربستان مي‌داند. مشروح گفت‌وگوي «اعتماد» با حسين رويوران، كارشناس مسائل منطقه‌اي در ادامه مي‌آيد:
معاون امور عربي وزارت امور خارجه از پيشنهاد عربستان براي تشكيل كميته امنيتي تهران – رياض خبر داده است. فكر مي‌كنيد تشكيل احتمالي اين كميته چه آثاري در پي داشته باشد؟
منطقه خاورميانه از سال 2006 ميلادي به اين سو، دچار قطب‌بندي‌هايي ميان جبهه مقاومت و جبهه وابستگي شده است. در اين قطب‌بندي، ايران نمايندگي جبهه مقاومت را برعهده دارد و عربستان و اسراييل در راس جبهه وابستگي قرار دارند. اين يك واقعيت سياسي است. ما نمي‌توانيم و نمي‌خواهيم با رژيم صهيونيستي وارد گفت‌وگو شويم اما با عربستان چرا. گفت‌وگوي با عربستان و تشكيل كميته امنيتي تهران – رياض مي‌تواند آثار خوبي در كاهش تنش داشته باشد و تشكيل هر كميته‌اي مي‌تواند منجر به افزايش هماهنگي و همگرايي منطقه‌اي و كاهش تنش شود.
آثار تشكيل اين كميته امنيتي در روابط دوجانبه چيست؟
بي‌ترديد تشكيل كميته امنيتي تهران و رياض ميزان تنش‌هاي موجود در روابط دوجانبه دو كشور را كاهش مي‌دهد و اين كاهش تنش هم مي‌تواند زمينه‌ساز بستر رشد روابط گسترده دوجانبه نيز بشود. متاسفانه سياست موجود ميان دو كشور، سياست مبتني بر تخاصم است و اين سياست تخاصمي، هزينه‌بردار و فرسايشي است و آغاز تفاهم در عين اختلاف مي‌تواند سرآغاز روند بهبود گشايش باشد.
دليل پيشنهاد طرح تشكيل اين كميته چيست؟ فكر مي‌كنيد روي كار آمدن ملك‌سلمان در طرح اين پيشنهاد چقدر موثر بوده است؟
در وهله اول بايد بگويم علت اين تغيير رويكرد، تغيير افراد نيست بلكه تغيير ماهيت گروه‌هاي تروريستي است. عربستان مي‌داند كه گروه تكفيري داعش، يك گروه تروريستي است اما اين گروه بايد بلاي جان سوريه و عراق باشد و نه عربستان اما اين ابزار دست تروريستي كه عربستان از آن حمايت مي‌كند، هم‌اينك به تهديدي براي خودش تبديل شده است و عربستان مي‌خواهد اين تهديد را از خود دور كند. از طرف ديگر، سياست‌هايي كه عربستان با وجود صرف ميلياردها دلار در سوريه و عراق خرج كرده است، شكست خورده و هنگامي هم كه بازيگري سياست‌هايش شكست بخورد، تغيير مي‌دهد.
سياست‌هاي دولت تدبير و اميد چقدر در اين تغيير رويكرد موثر بوده است؟
در 36 سال پيش در ايران يك انقلاب اسلامي بزرگ با ابعاد سياسي، اجتماعي، فرهنگي و... صورت گرفت كه ماهيت مردمي هم دارد و نوع سرمايه‌گذاري‌هايي هم كه در اين مدت داشته، روي حركت‌هاي مردمي در منطقه بوده است و اين رويكرد گفتماني خود را به مسوولان سياست خارجي دولت‌ها تحميل مي‌كند و از سوي ديگر، منجر به تغيير آرايش بازيگران سياسي در منطقه شده است. در زمان دفاع مقدس و پس از آن، ما از كردها و مجلس اعلاي عراق حمايت مي‌كرديم و پس از سقوط صدام نيز همين گروه‌ها روي كار آمدند. همچنين حمايت‌هاي بي‌دريغ ايران به عراق در جنگ عليه داعش نفوذمان را افزايش داده است. ما روي نظام‌هاي مردمي و گروه‌هاي تاثيرگذار و با عقبه اجتماعي سرمايه‌گذاري كرده‌ايم. در مجموع، اين سرمايه‌گذاري، فكري و مردمي بوده است در حالي كه سرمايه‌گذاري‌هايي كه عربستان در اين مدت داشته است، سرمايه‌گذاري روي گروه‌هاي تروريستي و دولت‌هاي مرتجع و استكباري بوده است. سرمايه‌گذاري ايران سازنده بوده و نقشي در جهت ثبات منطقه‌اي ايفا كرده در حالي كه عربستان نقش منفي و اخلال‌گر داشته است.
اتخاذ رويكرد تعامل سازنده در اين راستا و دعوت دولت يازدهم براي گفت‌وگو با عربستان در اين مساله به چه ميزان كارساز بوده است؟
بله. بي‌اثر نبوده است. دولت يازدهم از زمان روي كار آمدن، مبنايش سياست‌باز نسبت به همه كشورهاي دنيا به غير از رژيم صهيونيستي بوده است و به همين دليل، حاضر است هم با غرب و هم با كشورهاي منطقه‌اي وارد گفت‌وگو شود ولي بايد اين نكته را مد نظر قرار داد كه تمركز اصلي دستگاه ديپلماسي روي پرونده هسته‌اي است و انتظار گشايش روابط منطقه‌اي همزمان با پيشبرد سياست‌هاي مذاكرات هسته‌اي هنوز به شكل كامل رخ نداده است.