زمانه‌اي رو به فراموشي
فريدون صديقي
چهره‌هاي ژورناليستي مانند ورزشكاران، بازيگران و حتي روزنامه‌نگاران تا زماني چهر‌ه‌اند كه هستند، باشند و پرتحرك و پرانرژي جريان بسازند. وقتي ستاره‌اي از سينما غايب مي‌شود يا ورزشكاري از ميدان مبارزه بيرون مي‌آيد، اين به معناي گم شدن است. به معناي فراموش شدن و آرام آرام از ذهن جامعه بيرون آمدن؛ به ويژه اگر آن چهره اثر ماندگاري نداشته باشد يا اتفاق ويژه‌اي نساخته باشد. در واقع مي‌خواهم بگويم واقعيت روزگار چهره‌ها در همه دوران‌ها همين است و به جز چهره‌هايي كه استثنا و يگانه بودند، عمر زنده بودن چهره‌ها در ذهن جامعه، محدود است. به‌طور مثال تختي به خاطر شخصيت و فضاي زيست سياسي‌اش در ايران ماندگار شد يا در جهان، مرلين مونرو سواي از زيبايي، به‌دليل مرگ ناگهاني و موضوعات سياسي كه در اطرافش جريان داشت، در خاطر جهان نشست. فراموشي چهره‌ها، اتفاقي دور از انتظار نيست. چهره‌ها تا زماني كه زنده هستند و موثر، ديده مي‌شوند و به محض اينكه اين نوار قطع شود، فراموشي و زوال آنها هم آغاز مي‌شود. اين دغدغه، اين دل‌نگراني و اين دلواپسي براي فراموشي و به سايه خزيدن چهره‌ها، در دو سه دهه اخير بيشتر هم شده. با روي كارآمدن تكنولوژي، فضاهاي نوين ارتباطاتي و مفاهيم شيوه نوين توليد چهره، عمر چهره‌ها و ديده شدن آنها كوتاه‌تر هم شده. به ياد بياوريد چند ورزشكار، چند سينماگر، چند چهره در سال‌هاي اخير شناختيد كه حالا ديگر نيستند و انگار گم شده‌اند. عمر چهره‌ها كوتاه شده و در چنين روزگاري تنها آنهايي باقي مي‌مانند و ديده مي‌شوند كه استثنا، يگانه و قصه‌اي متفاوت داشته باشند. مرگ بي‌سروصداي امير عشيري كه يكي از نخستين «پليسي‌نويس»هاي مطبوعات ايران بود، در چنين روزگاري با چنين ويژگي‌هايي چندان عجيب نيست. عشيري، بعد از انقلاب كم‌تر فعال بود يا اصلا فعاليت نكرد و مرگش، به خاطر نسپردن نامش و فراموشي او در چنين روزگاري كه همه‌چيز رو به فراموشي است، چندان دور از ذهن نيست. در زمانه‌اي كه در كنار تمام اين ويژگي‌هايش، به علت و علل متنوع و متعدد، خواسته يا ناخواسته، چهره‌هاي زنده بي‌مثال و يگانه‌اي كه در قيد حيات هستند و فعال را به سايه مي‌برد.