خجسته كيهان:
نمايشگاه كتاب براي بعضيها جنبه تفريحي دارد
خجسته كيهان يكي از مترجمان پركار ما است كه امسال نيز با چند كتاب تازه در نمايشگاه سيام كتاب تهران حضور دارد. اين مترجم آثار نويسندگان گوناگوني را به فارسي برگردانده است كه عموما در حوزه رمان بودهاند اما تمركز او بر رمان باعث نشده از ديگر ژانرها غافل بماند و اگر اثري را جالب توجه ببيند، دست به قلم ميشود و آن را ترجمه ميكند.
به جز آثار جديدش، ترجمههاي قبلي او نيز در اين دوره از نمايشگاه ارايه شده اند؛ آثاري مانند «دختري از پرو» اثر يوسا يا « با هم بودن» از آنا گاوالدا و... آثار ديگر.
كيهان درباره آثار تازهاش در اين دوره از نمايشگاه به «اعتماد» ميگويد: «امسال اين چند كتاب را در نمايشگاه كتاب دارم؛ رمان «قهرمان عصر ما» و مجموعه داستان «تازه كارها» هر دو از ماريو بارگاس يوسا كه سال گذشته از سوي انتشارات كتاب «پارسه» منتشر شدند. كتاب ديگري هم دارم به نام «مصاحبه با شياطين» كه 11 سال پيش براي نخستين بار چاپ شد و اخيرا چاپ دوم آن منتشر شده است.
هرچند ميان چاپ اول و دوم كتاب «مصاحبه با شياطين» 11 سال فاصله است اما به گفته مترجم كتاب، چاپ جديد هيچ تفاوتي با چاپ اول ندارد. اين كتاب هرچند رمان نيست اما براي خجسته كيهان جذابيتهاي خاص خود را دارد: « اين كتاب نوشته ريكاردو اوريزيو است و برخلاف ديگر ترجمههاي من، رمان نيست بلكه مجموعهاي از گفتوگوهايي است كه با ديكتاتورهاي فراري انجام شده است. در واقع اين مصاحبهگر ايتاليايي آنها را از نقاط مختلف جهان پيدا و با آنان گفتوگوكرده است و همين موضوع براي خود من جالب بود. »
خجسته كيهان كه در دورههاي گوناگون نمايشگاه كتاب حضور داشته است، انتظارات خود را از اين رويداد فرهنگي چنين بيان ميكند: «از زماني كه نمايشگاه تغيير مكان داده، به محل جديد آن نرفتهام. پيشتر هم فقط يك بار به نمايشگاه كتاب در مصلي رفتم و از سال گذشته كه نمايشگاه كتاب به مجموعه شهر آفتاب منتقل شده كه اصلا به اين مجموعه نرفتهام ولي اينگونه كه از سخنان دوستان بر ميآيد، يا بايد عنوان بينالمللي را بردارند يا بيشتر از اين با ناشران بينالمللي تماس بگيرند و موضوعات متنوعتري را پوشش دهند. اين كمبودي است كه بايد برطرف شود و چنين انتظاري از نمايشگاه ميرود. »
او هم مانند بسياري ديگر از دستاندركاران كتاب معتقد است كه نمايشگاه كتاب بايد از مكاني ثابت بهرهمند باشد: «اين مساله خيلي مهمي است كه نمايشگاه كتاب بايد جاي ثابت و با دسترسي آسان داشته باشد؛ جايي كه ويژه اين رويداد طراحي شده باشد. خود من چند بار به نمايشگاه كتاب پاريس رفتم كه بسيار بزرگ است اما محلي ثابت دارد كه دسترسي به آن بسيار آسان است و عموما كساني به اين نمايشگاه ميآيند كه قصد ديدن و خريدن كتابهاي تازه را دارند يا به قصد گفتوگو با ناشران و نويسندگان و مترجمان ميآيند و اينگونه نيست كه نمايشگاه فقط تفريحگاه و تفرجگاه باشد بلكه بيشتر مراجعهكنندگان فقط براي كتاب ميآيند اما در دورههاي قبلي نمايشگاه كتاب ميديدم كه اين رويداد براي بعضي، جنبه تفريحي دارد.» اما با وجود همه اينها كيهان باور دارد برگزاري نمايشگاه در هر حال خوب است: « به هر حال برگزاري نمايشگاه با تمام نقصانها و كمبودها اتفاقي بسيار خوب و فرخنده است چون به هر حال دوستداران كتاب را با آثار تازه آشنا ميكند حتي همان كساني كه صرفا براي تفريح ميآيند ممكن است بيشتر با كتاب آشنا و به آن علاقهمند شوند.»
با اين حساب اصليترين ويژگي يك نمايشگاه كتاب چيست؟ خجسته كيهان به اين پرسش اين گونه پاسخ ميدهد: «اصليترين ويژگي يك نمايشگاه كتاب اين است كه مكاني ثابت داشته باشد. تعيين محل ثابت يعني اينكه ما نمايشگاه كتاب را جدي ميگيريم و نمايشگاه واقعا هم جدي است چون با ذهن افراد سر و كار دارد و ديگر اينكه چنين نمايشگاهي بايد دسترسي راحتي داشته باشد. مثلا همان نمايشگاه پاريس، با اينكه خيلي بزرگ و گسترده بود، اما تابلوهاي راهنما و نقشه داشت و خيلي راحت ميشد غرفهها را پيدا كرد با اينكه من بيست سال پيش اين نمايشگاه را ديدم و حالا با آمدن رايانه حتما خيلي هم پيشرفتهتر شده است. در هر حال امسال هم به نمايشگاه كتاب نميروم چون رفتن به شهر آفتاب به دليلي دوري راه و عدم دسترسي آسان برايم سخت است.»