انتخاب رييس خبرگان از ميان دو هاشمي
اسفند ماه هاشمي رفسنجاني و هاشمي شاهرودي براي كرسي رياست مجلس خبرگان رقابت مي‌كنند
گروه سياسي| روز تعيين رييس مجلس خبرگان رهبري اعلام شد؛ 19 اسفند. تعيين اين تاريخ شايد آغاز دوباره گمانه‌زني‌ها درباره رييس آينده مجلس خبرگان باشد. گمانه‌زني‌هايي كه در آخرين دورها به دو نام ختم شده بود؛ آيت‌الله هاشمي شاهرودي و آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني. بعيد است كه روز 19 اسفند اين دو نام در مقابل يكديگر رقابتي بر سر كرسي رياست مجلس خبرگان رهبري ترتيب دهند. اصلي نا‌نوشته اين رقابت را به روزهاي قبل از 19 اسفند موكول مي‌كند. همه‌چيز بايد قبل از آن مشخص شود و طبق عرف در روز 19 اسفند يك نفر از ميان دو نامزد بالقوه، خود را كانديداي رياست خواهد كرد. مگر اينكه اتفاق خاصي بيفتد. ديروز آيت‌الله سيد احمد خاتمي، عضو هيات رييسه مجلس خبرگان رهبري برنامه اجلاس آينده اين مجلس را تشريح كرد. سيد احمد خاتمي در گفت‌وگو با ايرنا با بيان اينكه اين اجلاس در محل مجلس قديم شوراي اسلامي برگزار مي‌شود، خاطرنشان كرد: «نامزدهاي هيات رييسه در هفدهمين اجلاس داوطلبي خود را اعلام مي‌كنند و پس از برگزاري انتخابات، رييس و اعضاي هيات رييسه جديد انتخاب مي‌شوند. » آيت‌الله خاتمي در پاسخ به اين سوال كه آيا براي رياست مجلس خبرگان رهبري نامزد مي‌شويد؟، تصريح كرد: «بنده به احترام بزرگاني كه در مجلس خبرگان رهبري هستند و براي بنده حكم پدر دارند مطلقا نامزد رياست نمي‌شوم. » از خيلي پيش‌تر هم مشخص بود كه نه سيد احمد خاتمي و نه خيلي از چهره‌هاي سرشناس ديگر خبرگان وارد ميدان رقابت براي رياست بر اين مجلس نخواهند شد. هر چند بعد از وخامت حال آيت‌الله مهدوي كني و نهايتا درگذشت رييس سابق مجلس خبرگان رهبري، گمانه‌زني‌ها درباره سرنوشت جانشيني ايشان محدوده‌اي شش تا هفت نفره را در بر مي‌گرفت. آن روزها از چهره‌هايي چون سيد احمد خاتمي، آيت‌الله محمد يزدي، آيت‌الله مصباح‌يزدي، آيت‌الله آملي لاريجاني، آيت‌الله هاشمي شاهرودي، آيت‌الله امامي كاشاني و نهايتا آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به عنوان نامزدهاي احتمالي رياست خبرگان رهبري نام برده مي‌شد. اما خيلي زود همه اين گمانه‌زني‌ها به دو گزينه يعني هاشمي شاهرودي و هاشمي‌رفسنجاني محدود شدند. آيت‌الله هاشمي شاهرودي عملا در ماه‌هاي گذشته در مقام نايب‌رييس مجلس خبرگان رهبري و در غياب آيت‌الله مهدوي كني مديريت اين مجموعه را بر عهده داشت و همين هم او را در موقعيتي قرار داد تا بيش از ديگر گزينه‌ها به صندلي رياست نزديك شود. خصوصا آنكه طيف‌هاي اصولگراي حاضر در مجلس خبرگان هم مدتي كوتاه بعد از درگذشت آيت‌الله مهدوي كني علاقه و تمايل خود را براي جانشيني او ابراز كردند و بارها گفتند كه او گزينه مطلوب آنها خواهد بود. در مقابل اما در تركيب مجلس خبرگان رهبري تنها آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني است كه پيش از اين تجربه رياست بر اين مجموعه را در كارنامه داشته است. طيف‌هاي هوادار دولت سرسختانه خواهان بازگشت دوباره او به صندلي سابقش هستند. چيزي كه رقباي دولت اصلا تمايلي به آن ندارند. در روزهايي كه بعد از درگذشت آيت‌الله مهدوي كني براي چند هفته، بحث جانشيني ايشان داغ شده بود برخي رسانه‌هاي نزديك به جريان اصولگرا به نقل از نزديكان رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام خبر دادند كه «آقاي هاشمي‌رفسنجاني تمايلي به كانديدا شدن براي رياست مجلس خبرگان رهبري ندارند. » نهايتا اما همين نقل قول زمينه‌اي شد براي مشخص شدن تمايل آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به كانديداتوري براي رياست مجلس خبرگان. جايي كه دفتر وي ضمن تكذيب اين نقل قول چنين موضع‌گيري كرد: «آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني درباره كانديدا شدن براي رياست مجلس خبرگان رهبري نه تنها چنين مطلبي نگفته‌اند، بلكه در پاسخ به سوالي در همين زمينه گفته‌اند درصورتي كه بعضي افراد كه آنها را براي رياست خبرگان صالح نمي‌دانم قصد كانديدا شدن داشته باشند، آمادگي خود را براي كانديداتوري رياست اين مجلس اعلام خواهم كرد.»
رياست خبرگان؛ از عرف تا رقابت
پيش از اين براي انتخاب رييس مجلس خبرگان رهبري در ادوار مختلف، تنها يك بار انتخابات دو نامزد داشت. اين انتخابات به اسفند سال 86 بر‌مي‌گردد، همان تاريخي كه مجلس خبرگان رهبري براي نخستين بار فردي به جز آيت‌الله مشكيني را در مقام رياست خود تجربه كرد. آن روزها در فقدان رييس اسبق اين مجلس، انتخابات هيات رييسه با حضور دو نامزد براي رياست برگزار شد. يك طرف آيت‌الله احمد جنتي بود و طرف ديگر آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني. رقابت اين دو نهايتا با كسب 41 راي در مقابل 34 به نفع آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني پايان يافت. دور بعد رقابت بر سر كرسي رياست اما با يك نامزد انجام شد. سال 89 ديگر آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني حاضر نشد در برابر آيت‌الله مهدوي كني خود را نامزد رياست مجلس خبرگان كند. اين‌بار هم شايد اتفاقات سال 89 تكرار شود نه انتخابات سال 86. اصولگرايان منتقد دولت براي رياست مجلس خبرگان رهبري نامي را پيش كشيده‌اند كه احتمال رقابت هاشمي‌رفسنجاني با او كم است. آيت‌الله هاشمي شاهرودي هم در ميان موافقان دولت پايگاهي دارد و هم در ميان منتقدان دولت. پيش‌تر علي عسگري از روحانيون نزديك به رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در مورد شرايط حضور هاشمي براي رياست مجلس خبرگان گفته بود: «در صورت ثبت نام كردن افرادي همچون آيت‌الله هاشمي شاهرودي و آيت‌الله واعظ طبسي براي رياست مجلس خبرگان، آقاي هاشمي ضرورتي براي ثبت نام در اين انتخابات نمي‌بيند. » هاشمي شاهرودي و واعظ طبسي از روحانيون نزديك به هاشمي‌رفسنجاني و مورد احترام تمام جريان‌هاي سياسي در كشور هستند. هاشمي‌رفسنجاني در آخرين روز تكيه زدن بر صندلي مجلس خبرگان، اعلام كرد كه در سال 86 از واعظ طبسي براي اين پست دعوت كرده‌اند كه توليت حرم امام رضا (ع)، اين پيشنهاد را قبول نكرده است. هاشمي شاهرودي نيز از ديرباز جايگاه ويژه‌اي نزد هاشمي‌رفسنجاني داشته است.
نزديكي دو هاشمي
آما آيا آيت‌الله هاشمي شاهرودي و آيت‌الله واعظ طبسي وارد گود رقابت بر سر رياست مجلس خبرگان رهبري خواهند شد؟ تا اينجاي كار مشخص است كه آيت‌الله واعظ طبسي برنامه‌اي براي اين كار ندارد. اما آيت‌الله هاشمي شاهرودي در وضعيتي كاملا متفاوت است. او خود هر چند در اين باره اظهارنظري نكرده اما طيف رقباي سنتي هاشمي‌رفسنجاني در مجلس خبرگان بارها از وي به عنوان نامزد اين انتخابات نام برده‌اند. با اين حال او حداقل در دو مقطع نشان داده كه گرايشي پر رنگ به نفع آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني دارد؛ يكي در همين مجلس خبرگان رهبري كه خيلي وقت‌ها به عنوان موتلف و نيروي همسو با هاشمي‌رفسنجاني عمل كرده و ديگري هم در جريان رد صلاحيت آيت‌الله هاشمي قبل از انتخابات خرداد 92 در شوراي نگهبان. اسحاق جهانگيري تاييد كرده است كه شوراي نگهبان در غياب آيت‌الله هاشمي شاهرودي اقدام به رد صلاحيت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني كرده است. روايت‌هاي ديگري هم در اين باره وجود دارد. برخي گفته‌اند او هنگام طرح موضوع رد صلاحيت هاشمي‌رفسنجاني به نشانه اعتراض جلسه را ترك كرده و برخي هم مي‌گويند اصلا در آن جلسه غايب بوده است. حتي اگر فرض بر صحت روايت دوم باشد هم باز اين روايت گواه آن است كه نسبت سياسي آيت‌الله هاشمي شاهرودي با آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني چنان بوده كه شوراي نگهبان بهتر ديده در غياب وي رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام را رد صلاحيت كند. اين نزديكي‌ها شايد باعث مي‌شود تا همچنان شانس آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني براي رياست بر مجلس خبرگان رهبري زنده بماند و روز 19 اسفند به عنوان نامزد اين رياست وارد گود رقابت شود.