چالش، كارآمدي گفت‌وگو را ضروري مي‌كند
علي تاجر‌‌‌نيا
بيش از چهار دهه از پيروزي انقلاب مي‌گذرد و هر‌‌يك از جريانات سياسي با گرايشات مختلف در درون خودشان در مقاطعي مسووليت اداره كشور را به عهده داشته‌اند. اگرچه با توجه به ساختار قدرت در كشور ما بخشي از نهادها خصوصا نهادهاي انتصابي عمدتا در سه دهه گذشته بدون تغيير در اختيار يك جريان سياسي خاص بوده‌اند اما گرايش‌هاي مختلف سياسي در زمينه اداره كشور داراي كارنامه‌اي هستند. چالش جدي جريان‌هاي سياسي و فراتر از آن جمهوري اسلامي چالش كارآمدي نظام سياسي دين‌محور است. علاوه بر فضاي عمومي جامعه، سياستمداران نيز درك كرده‌اند كه اگر اين تجربه شكست خورد امكان بروز و ظهور حكومتي بر مبناي ارزش‌هاي ديني تا سال‌هاي سال وجود نخواهد داشت. بنابراين همه به دنبال اين هستند كه ثابت كنند يك حكومت دين‌محور جدا از اينكه اين نگرش آن حكومت اسلامي است يا جمهوري اسلامي؛ مي‌تواند موفق باشد. اين مهم‌ترين مساله‌اي است كه اكنون جناح‌هاي سياسي را به گفت‌وگوي في‌مابين واداشته و باعث شده كه از گفت‌وگو صحبت كنند. مساله ديگري كه بايد به آن افزود، شرايط خاص سياسي و منطقه‌اي است. متاسفانه مسائل و مشكلاتي وجود دارد و شرايط مناسبي را در منطقه نمي‌بينيم. تشنج در منطقه خاورميانه به ضرر جمهوري اسلامي و تهديدي عليه ما است. نكته قابل توجه ديگر اين است كه گفت‌وگوهاي ملي احتمالي بايد حول چه محوري انجام شود. بدون شك اگر قرار باشد كه گفت‌وگويي صورت گيرد بايد از حالت كليشه‌اي فاصله بگيريم. صحبت كردن از مسائل فرعي و تكراري ثمري ندارد. اگر قرار است افراد به نوعي مفاهمه برسند اين تفاهم بايد حول محور مفاهيم كليدي نظام جمهوري اسلامي باشد. در واقع افراد بايد قرائت‌هاي خود در مورد مسائل كلي همچون قانون اساسي، ولايت فقيه، ميزان اثرگذاري نهادهاي انتصابي، نقش نظاميان در عرصه حكومت و قدرت و... را بيان كنند و در مورد آن به جمع‌بندي برسند. بحث در سطح قوه مجريه و مقننه و بحث‌هاي كليشه‌اي نه تنها مساله‌اي را حل نمي‌كند، يك فرصت ديگر را از جريان‌هاي سياسي مي‌گيرد. فعال سياسي اصلاح‌طلب