«اعتماد» از آخرين تحولات سازماني سپاه گزارش‌مي‌دهد
سردار
به‌جاي سردار
مرجان زهراني| تغييري مهم در دوشنبه، 27 فروردين در سازمان بسيج مستضعفين به عنوان زير‌مجموعه‌اي از سپاه پاسداران رسميت يافت. سردار علي فضلي از كرسي جانشيني سازمان بسيج مستضعفين به رياست سردار غيب پرور كنار رفت و سردار محمدحسين سپهر جايگزين او شد. تغييري كه پس از قريب به 9 سال و يك سال پس از انتصاب غلامحسين غيب‌پرور رقم خورده است. سردار علي فضلي از فرماندهان سپاه پاسداران، 13 سال فرمانده سپاه سيدالشهدا و مدتي نيز جانشين فرمانده قرارگاه ثارالله تهران بوده است. او آذر 1388 به عنوان جانشين فرمانده قرارگاه ثارالله تهران انتخاب و معرفي شد، سمتي كه پيش از آنكه سردار همداني به عنوان فرمانده سپاه تهران بزرگ منصوب شود، عهده‌دار بود و سپس به فضلي رسيد. سردار فضلي بالاخره پس از 9 سال از بسيج مستضعفين خداحافظي كرد تا سردار سپهر كه بيش از هر چيز در سپاه غرب كشور فعال بوده جايگزين او شود. گزينه‌اي كه به نظر مي‌رسد بر موضوعات امنيتي و نظامي غرب كشور احاطه دارد و از همين روي از سوي جعفري برگزيده شده است. چه آنكه سرلشكر جعفري نيز تلويحا به اهميت اين موضوع در مراسم توديع و معارفه اشاره كرده و گفته است«سال گذشته، شاهد شكست كامل داعش و توطئه دشمنان براي مقابله با مقاومت اسلامي بوديم، دشمنان از درون اسلام تكفيري‌ها را شكل داده و تجهيز كردند تا به انقلاب اسلامي و جبهه مقاومت لطمه بزنند اما با رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب، شكست خوردند.» سرلشكر جعفري اما در خلال سخنراني معارفه سردار سپهر به مسائل داخلي نيز توجه ويژه داشته و گفته است: «در چهل سالگي انقلاب اسلامي دشمنان همه توان خود را براي آسيب رساندن به انقلاب اسلامي به كار گرفته‌اند و در كنار آن، شاهد موفقيت‌هاي انقلاب اسلامي هستيم البته در داخل كشور مسائلي وجود دارد كه بايد آنها را حل كنيم.»
ميانه دهه 80، فصل تغييرات رده‌بالايي‌ها
سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه در نخستين روزهاي پيروزي انقلاب تشكيل شده بر اساس اصل 150 قانون اساسي براي ادامه نقش خود «در نگهباني از انقلاب و دستاوردهاي آن» پا‌بر‌جا مي‌شود و «حدود وظايف و قلمرو مسووليت اين نهاد نظامي در رابطه با وظايف و قلمرو مسووليت نيروهاي مسلح ديگر را با تاكيد بر همكاري و هماهنگي ميان آنها نيز به وسيله قانون تعيين كرد.» همين نگهباني از انقلاب و دستاوردهاي آن كه در قانون اساسي بر آن تاكيد شده حوزه اختيارات و مسووليت‌هاي اين نهاد نظامي را گسترده كرده است و شايد از همين روي و بر اساس اولويت‌هاي هر دهه و متاثر از اتفاقات و حوادث رخ‌داده در حضور افراد در مناصب بالاي اين نهاد نظامي نيز تغييراتي رخ داده است. با اين حال تغيير و تحولات در سپاه پاسداران همچون باقي نيروهاي مسلح همواره ادله‌اي رسانه‌اي نداشته اما نگاهي به سخنان در لفافه و پوشيده فرماندهاني كه احكام انتصابات را صادر مي‌كنند و البته منصوبان احتمالاتي در مورد دليل تغييرات به اذهان متبادر مي‌شود. حضور سرلشكر محمدعلي جعفري در بالاترين رده نظامي سپاه پاسداران شايد يكي از مهم‌ترين تغيير و تحولات در اين نهاد نظامي باشد كه در سال 86 اتفاق افتاد. او بر صندلي سردار يحيي رحيم‌صفوي تكيه زد كه خود 10 سال در اين سمت حضور داشت و پيش از آن هم محسن رضايي 18 سال در اين مسند مديريت نظامي داشت. جعفري كه مدت 5 سال فرماندهي قرارگاه ثارالله و چندين سال به عنوان فرمانده نيروي زميني سپاه را بر عهده داشت در روز معارفه خود جابه‌جايي مديران و فرماندهان را يك ضرورت براي پويايي و پيشرفت و تحول هرچه بيشتر دانست و البته اذعان داشت كه «در سال‌هاي گذشته تغييرات زيادي در سپاه نداشتيم، اما در سال‌هاي اخير با توجه به تغيير نوع تهديدات خارجي و پيشرفت فناوري‌هاي رزمي، تغييرات ضرورت پيدا كرده است.»پس از روي كار آمدن جعفري تغيير و تحولات مياني نسبت به تغييرات مقامات رده بالا با سرعت بيشتري انجام شد و البته بنيانگذاري 31 سپاه استاني در ساختار اين نهاد نظامي را به نام خود به ثبت رساند. جعفري به جز اشاراتي كه در روز معارفه داشت يك ماه پس از روي كار آمدن نيز گفته‌بود «ماموريت اصلي سپاه در حال حاضر مقابله با تهديدهاي داخلي است و سپس در صورت تهديد نظامي خارجي سپاه به كمك ارتش خواهد شتافت.»دو سال بعد جعفري شروع به تغيير مقامات عاليرتبه كرد. سرتيپ محمد پاكپور، فرمانده نيروي زميني سپاه از سوي جعفري به رهبري پيشنهاد و سپس حكم او صادر شد. سرتيپ پاكپور از فرماندهان سپاه پاسداران مسووليت‌هايي چون فرماندهي زرهي سپاه در جنگ، پنج سال فرمانده عمليات كل سپاه، رييس ستاد نيروي زميني سپاه، فرمانده لشگر 8نجف، فرمانده لشگر 31 عاشورا و فرمانده قرارگاه‌هاي شمال و نصرت سپاه را در كارنامه داشت. پس از انحلال نيروي هوايي ارتش و تشكيل نيروي هوافضا سرتيپ امير علي حاجي‌زاده نيز در همان سال به عنوان فرمانده نيروي هوافضا انتخاب شد. نظامي كه سال 96 در جشن چهارسالگي دكتر سلام در سخنراني با مضمون صنايع هوايي از شهيد تهراني مقدم يادكرد و قاليباف را از جمله افرادي دانست كه باعث شد موشك تا اين حد گسترش پيدا كند اما نامش هيچ كجا برده نشده است. سال 89 نيز دريادار پاسدار علي فدوي از سوي سرلشكر جعفري به عنوان فرمانده نيروي دريايي انتخاب شد. نظامي كه سال 94 همراه با چهار تن ديگر از فرماندهان اين نيرو تفنگداران امريكايي حاضر در محدوده جزاير ايران را متوقف كرد و از رهبري نشان فتح گرفت. فدوي از چهره‌هايي است كه در زمان جنگ مسووليت‌هايي در حيطه «اطلاعات عمليات» داشت.
بسيج و قرارگاه‌ها، انتصابات دهه 90
حضور غلامحسين غيب‌پرور در بسيج از جمله مهم‌ترين تغييرات دهه 90 بود. او سال 95 به عنوان فرمانده مقاومت بسيج (سازمان بسيج مستضعفين) انتخاب و جايگزين سردار محمدرضا نقدي شد. او پيش از اين حدود 11 سال فرمانده سپاه فجر استان فارس، فرمانده قرارگاه امام حسين و معاونت آموزش نيروي زميني سپاه را برعهده داشت. او سال 94 به قرارگاه امام حسين رفت و به جاي سردار همداني مسووليت آموزش نيروي‌هاي بسيج را برعهده گرفت. غيب‌پرور در مراسم معارفه خود از نياز بسيج به آسيب‌شناسي قوي و مستمر گفت و البته تاكيدكرد كه «بسيج اهل تعامل با همه دستگاه‌هايي است كه در جهت اهداف و ارزش‌هاي انقلاب و رهبري قدم بر‌مي‌دارند.»سرلشكر محمدعلي جعفري، فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، در سخنراني آيين معارفه رييس سازمان بسيج مستضعفين از شدت گرفتن دشمني‌ها و خصومت‌هاي دشمنان داخلي و انقلاب عليه بسيج گفت كه روز به روز در حال افزايش است. دشمني كه سردار جعفري دشمني نرم توصيف كرد كه البته بسيار سخت است و براي درست عمل كردن در مواجهه با اين دشمنان داخلي تشكيل هيات‌هاي انديشه‌ورز را پيشنهاد داد. جعفري در ميانه سخنانش به ريزش نيروها هم اشاره كرد و گفت «هرچه از انقلاب مي‌گذرد، بسيجي ماندن و بسيجي عمل‌كردن پيچيده‌تر شده و ما شاهد ريزش افرادي بوديم كه بعضا اصلا چنين انتظاري از آنها نمي‌رفت.» او همچنين تاكيد كرد كه براي محسوس بودن اثرگذاري بسيج ناچار به استفاده از تفكر راهبردي و تمركز بر اقدامات راهبردي هستيم. همان سال فرماندهي قرارگاه مركزي خاتم‌الانبيا نيز تغيير كرد و غلامعلي رشيد بر اين سمت تكيه زد. او از همرزمان محسن رضايي و رحيم صفوي در جنگ بود و فرماندهي قرارگاه فتح و مسووليت عمليات قرارگاه مركزي سپاه را برعهده داشت. علاوه بر قرارگاه مركزي خاتم‌الانبيا، سال 96 فرماندهي قرارگاه ثارالله نيز دستخوش تغييراتي شد. اسماعيل كوثري كه براي ورود به مجلس هشتم لباس نظامي از تن درآورده‌بود و تاپايان مجلس نهم در بهارستان ماند به فرماندهي قرارگاه ثارالله رسيد. او پس از اينكه براي ورود به مجلس دهم راي مردم را به دست نياورد بار ديگر به خاستگاه خود سپاه پاسداران بازگشت. سرلشكر جعفري در مراسم توديع و معارفه كوثري در مورد اقدامات سپاه در تهران سخن گفت و بر تحقق امنيتي نرم‌افزاري و مردم پايه تاكيد كرد. جعفري البته حل مشكلات اقتصادي و اجتماعي را نيز به اندازه سلاح و تجهيزات امنيت‌زا عنوان و در مراسم معرفي كوثري تاكيد كرد كه سپاه و زيرمجموعه‌هايش بايد تمام توان خود را به كار ببندند. در نهايت جعفري فرمانده سابق لشكر ۲۷ محمد رسول‌الله سپاه، رييس سابق اداره امنيت ستاد كل نيروهاي مسلح و جانشين اسبق قرارگاه ثارالله تهران را به عنوان فرمانده قرارگاه ثارالله كه مسووليت امنيت تهران را با ضوابطي مشخص برعهده دارد، معرفي كرد. موج تغييرات در سپاه البته تنها به نيروهاي نظامي نرسيد و نماينده ولي فقيه در سپاه پاسداران نيز بعد از 12 سال تغيير كرد. علي سعيدي، نماينده سابق ولي فقيه طي حكمي به رياست دفتر عقيدتي سياسي فرمانده كل قوا رسيد و عبدالله حاج صادقي نماينده ولي فقيه در سپاه شد. صادقي در دوران جنگ به عضويت سپاه پاسداران درآمد. سال 75 نماينده ولي فقيه در دانشگاه امام حسين شد. سال 1378 به قم بازگشته و مسووليت گروه الهيات دانشكده شهيد محلاتي را پذيرفت و پس از اتمام دوره دكترا در سال 1381، مسووليت پژوهشكده تحقيقات اسلامي سپاه را بر عهده گرفت و مدتي هم مسوول معاونت ارتباطات حوزوي رهبر انقلاب بود.
سرلشكر جعفري: تحولات سپاه نياز سازماني بود
تحولاتي كه در سپاه اتفاق افتاد، نياز سازماني سپاه و بسيج بود، زيرا انقلاب پوياست و اين تحولات بايد ادامه يابد، بسيج همواره بايد پويا و با نشاط، آماده نقش‌آفريني در عرصه‌هاي مختلف باشد.
ما به خاطر نيازي كه به سردار فضلي در يكي از مراكز علمي سپاه بود، از سردار غيب‌پرور درخواست كرديم كه ايشان به آنجا بروند و سردار فضلي هم گفتند هر جايي كه سپاه نياز داشته باشد به آنجا مي‌روند و اواخر هفته آينده در مسووليت جديد معرفي مي‌شوند.
وجود برادراني مثل سردار فضلي كه از دوران خون و آتش عبور كرده‌اند، براي سپاه غنيمت است و ما از تجربيات ايشان بهره خواهيم برد.
سردار سپهر هم از تجربيات زيادي در ستاد لشكر در دفاع مقدس و نواحي بسيج برخوردار هستند و ايشان توسط سردار غيب‌پرور معرفي شدند و با آن موافقت شد، اميدواريم اين تركيب جديد موجب پيشرفت بسيج شود.