چندضلعي عقلانيت

درگذشت آيت‌الله هاشمي، حتي وقتي هنوز خبر داغ بود و داغِ تازه آيت‌الله، يك سوال مهم به‌همراه داشت و آن، اينكه آينده ائتلاف فرخنده اصلاحات و اعتدال كه منجر به بازگشت گفتمان عقلانيت به كشور از سال 92 به اين‌سو شد، چگونه رقم خواهد خورد! آيا در پهنه سپهر سياست ايراني، هنوز ستاره‌اي به درخشش هاشمي هست كه خط و مشي حركت كلي اين گفتمان را نشان دهد و مسير را روشن كند. سوالي كه تا چهلمين روز درگذشت آيت‌الله آنقدر تكرار شده بود كه تبديل به يك شوخي سياسي ميان سياسيون شده بود و كمتر سياستمداري بود كه حداقل يك بار به اين كليشه، پاسخ نگفته باشد و از قضا تيزي اين تلخند سياسي آنجا بود كه جملگي پاسخ‌ها شبيه به هم بود؛ سيدمحمد خاتمي، ناطق نوري، حسن روحاني و اسحاق جهانگيري بايد بيشتر نشست و برخاست كنند و در اين بين، بعضي از سيدحسن خميني، يادگار جوان امام(ره) نيز به عنوان يكي ديگر از اضلاع اين چندضلعي عقلانيت نام برده و تاكيد كردند همنشيني اين بزرگان چاره و علاج درد مشكلات كشور است؛ اتفاقي كه گرچه در اين مدت 15ماهه پس از فقدان هاشمي، چندان محقق نشد اما حالا آنچنان كه يك عضو شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان به نامه‌نيوز خبر داد، بالاخره پنجشنبه دو هفته قبل يعني 16 فروردين‌ماه امسال و به‌نوعي در نخستين روزهاي كاري سال جديد تحقق يافته و اين نشست ميمون به ميزباني رييس‌جمهور برگزار شده است.

اين چهره سياسي اصلاح‌طلب كه بنا بر توضيح پايگاه خبري نامه‌نيوز صرفا به اين شرط كه گمنام بماند، حاضر به ارايه جزيياتي از جلسه شده، مي‌گويد: اين جلسه 2، 3 ساعته، در منزل آقاي روحاني برگزار شد و همه مسائل در راستاي تقويت دولت مطرح شده است. به‌گفته اين چهره ناشناس اصلاح‌طلب، يادگار امام تنها غايب اين نشست بوده و با اين وجود سيدمحمدخاتمي، ناطق نوري، حسن روحاني و اسحاق جهانگيري چهار طرف ميزگرد عقلانيت نشسته درباره پيگيري جدي‌تر وعده‌هاي انتخاباتي رييس‌جمهوري، رفع حصر، برنامه‌هاي اقتصادي دولت و البته استفاده بيشتر از ظرفيت‌هاي آقاي جهانگيري و برطرف شدن ناهماهنگي‌ها در مجموعه دولت گفت‌وگو كرده‌اند. جالب آنكه هفته پيش بود كه وقتي دولت دوازدهم تصميم گرفت، سياست‌هاي جديد خود براي كنترل بحران ارز را اعلام كند، اين مسووليت خطير را برعهده اسحاق جهانگيري گذاشت و اين معاون اول اصلاح‌طلب روحاني بود كه با حضور در مقابل دوربين صداوسيما، اين خبر مهم را اعلام كرد. چند روز بعد نيز هنگامي كه پس از يك نشست غيرعلني دو ساعته، بحران آب مورد بحث و بررسي نمايندگان مجلس قرار گرفت، اين اسحاق جهانگيري بود كه به‌گفته بهروز نعمتي، سخنگوي هيات رييسه مجلس، مسووليت خطير رياست كارگروه مديريت بحران آب در دولت و مجلس را برعهده خواهد داشت و حال با انتشار جزييات ديدار 16 فروردين‌ماه منزل رييس‌جمهور، مي‌توان اين‌طور نتيجه‌گيري كرد كه احتمالا بازگشت جهانگيري به جايگاه موثر خود، ازجمله نتايج اين ديدار بوده است.

البته به‌جز پررنگ شدن نقش جهانگيري در مناسبات، موضوعات ديگري هم موردنظر «مربع عقلانيت» بوده و آنچنان كه اين منبع آگاه خبر داده، تاكيد جدي خاتمي بر رفع حصر و لزوم نقش‌آفريني بيشتر روحاني در شوراي عالي امنيت ملي در اين راستا از جمله اين موضوعات بوده است. همزمان بحث از بي‌برنامگي دولت در بخش اقتصادي و ناهماهنگي‌هاي كابينه در اين حوزه علاوه بر آنكه ازسوي خاتمي مورد تاكيد قرار گرفته، انتقاد ناطق نوري را نيز برانگيخته و حسن روحاني نيز در واكنش به اين انتقادها ضمن اشاره به محدوديت‌هاي دولت، از بدعهدي طرفين برجام در عمل به وعده‌ها گلايه كرده است.

اين منبع آگاه البته درپاسخ به پرسشي درمورد احتمال تداوم اين ديدارها، تاكيد كرده كه صحبتي به ميان نيامده اما همزمان گفته، ديدار 16 فروردين‌ماه، قرار بوده در بهمن‌ماه سال گذشته انجام شود كه به‌دليل مشغله خاتمي و يكي ديگر از مدعوين به تعويق افتاده است.

حال در شرايطي كه همنشيني اين چهره‌هاي متنفذ سياسي از اهميتي بسزا برخوردار است، عدم حضور يك چهره موثر ديگر نيز مي‌تواند به همين ميزان حائز اهميت باشد. به‌ويژه آنكه اين مدعو غايب كسي نبوده، مگر رييس قوه مقننه. به گفته يك منبع آگاه، به جز سيدحسن خميني كه به‌دليل مشغله كاري موفق به حضور در جمع بزرگان اصلاحات و اعتدال نشده، علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي نيز براي حضور دراين جلسه دعوت شده بود كه به‌دلايلي نامعلوم، فعلا از حضور در منزل روحاني خودداري كرده و با اين همه، احتمال دارد در صورت تداوم اين جلسات، رييس مجلس هم به اين جمع بپيوندد. بايد منتظر ماند و ديد.