آزمودن توانمندي
در جلوگيري از اسراف
نيوشا طبيبي
قهرماني دختران ايراني در مسابقات فوتسال و كاراته حقيقتا افتخار‌آميز است. برخي كشورهاي ثروتمند همجوار پول فراوان و امكانات نامحدود در اختيار تيم‌هاي بانوان و جوانان مي‌گذارند، مربي گران‌قيمت از خارج مي‌آورند و هداياي هنگفت به وقت پيروزي و حتي شكست مي‌دهند اما يك صدم افتخاراتي كه دختران ما به دست مي‌آورند نصيب‌شان نمي‌شود. دختراني كه با مضايق فراوان مواجه هستند و غول فوتبال و كشتي حرفه‌اي مردان جايي براي شنيدن صدا يا تخصيص امكانات و بودجه به آنها باقي نمي‌گذارد. دست مريزاد، زنده باشيد. ميهن دوستي يعني همين كه با كمترين امكانات و توجه به جان بكوشيم و نام جمهوري اسلامي ايران را بلند بداريم.
معيار و مقياس‌هاي اخلاقي ما گاهي چنان افول كرده است كه به كمترين‌ها رضايت داده‌ايم. مثلا در ذكر صفات مدير منتخب يا منتصب، پاكدستي ذكر مي‌شود! دوستي به حق مي‌گفت «پاكدستي كه امتياز نيست وظيفه است!». روشن است كه لازمه تكيه زدن بر جايگاه مديريت سازمان‌هاي عمومي و دولتي پاكدستي و صداقت و درستكاري است، به جز آن چه داريد؟ البته كه لفظ «پاكدستي» از شدت استعمال در مواقع غلط و درباره خاطيان ناپاك از معني خود تهي شده است، به صورتي كه من خود به محض ذكر صفت پاكدستي براي مدير و صاحب منصبي تنم مي‌لرزد و گوش‌هايم تيز مي‌شود. اهالي سياست و حزب و جريان‌هاي سياسي لطفا در نظر داشته باشيد، پاكدستي و دزد نبودن امتياز نيست، وظيفه است، موضوعي عادي است و امري فوق‌العاده نيست. تقاضا دارم پاكدستي و نداشتن سابقه اختلاس و پرونده مالي هم مسلك خود را به رخ مردم نكشيد.
رفتار اخلاقي مردم ژاپن در هنگام وقوع زلزله سال ۲۰۱۱ مثال زدني بوده و به ويژه ما ايرانيان در محافل خود سلوك ژاپني‌ها را با يكديگر و چگونگي حفاظت آنها از اموال هم‌ميهنان و از دارايي‌هاي ملي را سخت ستايش كرده و مي‌كنيم. دليل بسيار مهم چگونگي رفتار ژاپني‌ها پس از وقوع زلزله ۲۰۱۱، ميهن دوستي آنها است. علاقه و مهر به ميهن در زندگي ژاپني با فرهنگ آنها عجين شده است. آنها به مظاهر فرهنگي ملي‌شان عشق مي‌ورزند و ضمن بهره گرفتن از مواهب فناوري روز جهان، به سنن ملي سخت پايبند هستند. بر همين پايه، ميهن دوستي شان از شعار دادن و دعوا كردن بر سر اموري غير ضروري با يكديگر عبور كرده و به صورت پايبندي به اخلاق و مصالح ملي و منافع هموطنان تجلي يافته است. اگر ايران و منافع هموطنان را محور قرار دهيم، اگر باور كنيم كه ايرانيان يك خانواده هستند كه از قوم و عشيره‌هاي مختلف هزاران سال است در خانه‌اي به نام ايران با محبت به يكديگر زيسته‌اند، آنگاه مهرورزي‌مان به خانه و هم خانه‌ها صورتي عملي خواهد يافت و در كنار هم بر بسياري از سختي‌ها غلبه خواهيم كرد.
برپايي سفره‌هاي افطار در ماه مبارك رمضان و اطعام هر كس كه بر سر سفره بنشيند، به راستي سنت مهربانانه‌اي است كه لذت روزه‌داري را هزار برابر مي‌كند. به ويژه اگر اين اطعام كردن منطبق بر شيوه و سلوك ايراني- اسلامي ما باشد. شيوه‌اي كه پايه در قناعت و دوري از اسراف دارد. افسوس كه گاه سفره‌هاي ضيافت افطار چنان لبريز از خوراك‌هاي رنگارنگ مي‌شود كه هوش از سر مي‌ربايد. دردا كه حجم بزرگي از اين سفره‌ها روانه سطل‌هاي زباله مي‌شوند. حدس مي‌زنم ميزان دور‌ريز مواد غذايي در ايران و به ويژه در تهران و در ايام ماه مبارك چند برابر روزهاي ديگر است و اين نه تنها از فلسفه اين ماه مبارك و از سنت سفره‌هاي ساده ايراني به دور است بلكه لطمه‌اي بزرگ به اقتصاد ملي است. ايرانيان هر ساله خوراك 15 ميليون نفر را به دور مي‌ريزند و حرام مي‌كنند! همچنين ۳۵ ميليون تن از محصولات كشاورزي ايران در مراحل مختلف از توليد تا فرآوري و سفره مصرف‌كننده از بين مي‌روند و هدر مي‌شوند! فقط ميزان آبي كه براي توليد اين محصولات هدر شده است را در نظر آوريد، حرام و دود شدن باقي امكانات و منابع پيشكش.
از وزير محترم ارتباطات پيش از اين هم نوشته‌ام، ايشان در اقدامي بسيار درست و منطبق با فرهنگ ايراني و اسلامي، برگزاري ضيافت‌هاي افطار از محل بودجه وزارت ارتباطات- بيت‌المال و جيب مردم- را ممنوع كرده‌اند. ضيافت‌هاي دولتي افطار در سال‌هاي پيش گاه با زياده‌روي‌ها و اسراف فراوان همراه بوده است. حال كه دولت گام در راه شفافيت مالي و جلوگيري از ريخت و پاش و خاصه خرجي نهاده است، اميد كه اين رويه وزير محترم ارتباطات به صورت دستورالعمل عمومي دولت براي همه بخش‌ها و استانداري‌ها لازم‌الاجرا شود. خدا كند كه روزي برسد ببينيم، از جيب مردم نه ضيافتي برپا مي‌شود و نه ماموري بي‌جهت به ماموريت خارج از كشور مي‌رود و نه خريد غيرضروري و بيهوده‌اي انجام مي‌شود و مديران و مسوولان به بودجه در اختيارشان به ديده امانت مردم نگاه مي‌كنند. (پرداخت مبلغ دويست و پنجاه ميليون تومان بابت يك نوبت آگهي حمايت از كالاي ايراني در اينستاگرام پروفسور! برانكو ايوانكوويچ از سوي وزارت ورزش از اين قبيل خاصه خرجي‌هاي بيهوده و ضايع كردن پول مردم است.)