شب خون و آتش در فرودگاه آتاتورك استانبول:
ايراني‌ها در تله ترور گرفتار شدند
پيامد اجتماعي | تركيه ارزان و ارزان‌تر شد
هربار بمبي در هر نقطه‌اي از تركيه منفجر مي‌شود يك نگراني در دل ميليون‌ها نفر به وجود مي‌آيد كه شايد هموطن، دوست يا آشنايي در آنجا حضور داشته باشد. تركيه سالانه پذيراي ميليون‌ها گردشگر از سراسر دنياست كه اين روزها حملات انتحاري متعدد در اين كشور بزرگ‌ترين منبع درآمد تركيه در طول سال‌هاي گذشته را به خطر انداخته و شرايط حساس و خطرناكي را در اين كشور به وجود آورده است. در ساعات پاياني روز سه‌شنبه خبر حمله تروريستي به فرودگاه آتاتورك استانبول يك بار ديگر دل ميليون‌ها نفر را در گوشه و كنار جهان لرزاند. تروريست‌هاي انتحاري با اسلحه و كمربندهاي انفجاري توانستند خود را به محوطه ترانزيت فرودگاه برسانند و مردم بيگناه را به رگبار ببندند و سپس خود را نيز منفجر كنند؛ عملياتي كه در آن هر سه تروريست توانستند عمليات خود را با موفقيت انجام دهند و تاكنون طبق آمار منتشر شده 41 نفر جان خود را از دست داده‌اند و حدود 239نفر نيز زخمي شده‌اند كه به گفته مقامات تركيه‌اي 109 نفر از آنها روز چهارشنبه مداوا و از بيمارستان مرخص شدند. شاهدان عيني حاضر در محل فرودگاه از رعب و وحشت به وجود آمده هنگام هجوم تروريست‌ها به فرودگاه سخن مي‌گفتند. گفتني است فرودگاه آتاتورك از جمله شلوغ‌ترين و پر رفت و آمد‌ترين فرودگاه‌هاي جهان به شمار مي‌آيد كه همواره از تدابير امنيتي بسيار بالايي برخوردار بوده كه اين عمليات نشان از يك برنامه‌ريزي دقيق و حساب شده از سوي تروريست‌ها دارد. تصاوير دوربين‌هاي مداربسته در فرودگاه صحنه‌هاي رعب‌آوري از صحنه انفجار را به نمايش گذاشته است، صحنه‌هايي كه تروريست‌ها خود را تبديل به گوشت قرباني مي‌كنند و به ناگاه منفجر مي‌شوند تا همه‌چيز در اطراف آنها براي يك لحظه محو شود تا چيزي جز تعدادي كشته، مجروح و شيشه‌هاي شكسته باقي نگذارند. به گزارش خبرگزاري سي‌ان‌ان ترك به نقل از شاهدان عيني هنگام عمليات انتحاري در فرودگاه در نزديكي نمازخانه فرودگاه صداي شليك گلوله شنيده شده و خون در اطراف آن نيز جاري شده و رد پاهاي خوني روي زمين به جا مانده است. ويديويي كه از داخل ترمينال مسافربري منتشر شده مردم در حالي كه با جيغ و فرياد فرار مي‌كردند به ناگاه فضا نارنجي مي‌شود و قربانياني كه در صحنه حضور داشتند و زخمي شده بودند تلو تلو خوران تلاش مي‌كردند تا خود را از محل حادثه دور كنند و حتي انفجار موجب شد تا تعدادي از قربانيان از طبقات سقوط كنند.
يكي ديگر از مردان كه در حال راه رفتن با اسلحه در فرودگاه بود نيز توسط يكي از ماموران امنيتي مورد اصابت گلوله قرار مي‌گيرد، اما زماني كه ماموران قصد نزديك شدن به عامل انتحاري را داشتند، به ناگاه متوجه مي‌شوند كه او كمربند انفجاري را فعال كرده و تا از محل دور مي‌شوند كمربند منفجر مي‌شود و تمامي اطراف محل انفجار را دود فرا مي‌گيرد. يكي از شاهدان عيني به سي‌ان‌ان گفت: فقط مشاهده مي‌كردم كه جمعيت عظيمي در حال جيغ كشيدن هستند برخي با يكديگر برخورد مي‌كردند و عده‌اي نيز از طبقات سقوط مي‌كردند، هركس سعي مي‌كرد تا در جايي امن پناه بگيرد و ساير مردم نيز چاره‌اي جز فرار از محل حادثه براي نجات جان خود نداشتند كه در اين بين عده‌اي موفق شدند و عده‌اي نيز به كام مرگ كشيده شدند.
اما به گفته مقامات تركي از سه بمبگذار انتحاري در فرودگاه دو تن از آنها در ترمينال بين‌المللي فرودگاه توانستند خود را منفجر كنند و تروريست سوم به پاركينگ فرودگاه رفت و آنجا خود را منفجر كرد و عملا هر سه نفر توانستند در عملياتي موفق سه جليقه خود را منفجر كنند. پس از اين وقايع فرودگاه آتاتورك به عنوان يازدهمين فرودگاه پررفت‌وآمد جهان تعطيل شد و تمام پروازها به سمت اين فرودگاه به شهرهاي آنكارا و ساير شهرهاي تركيه هدايت شدند. از سوي ديگر تمامي پروازهاي امريكا به سمت اين فرودگاه نيز لغو شد. با اين وجود در اوايل روز چهارشنبه بن علي ييلديريم، نخست‌وزير تركيه به خبرگزاري آناتولي اعلام كرد كه پروازهاي ورودي و خروجي به سمت اين فرودگاه از سر گرفته شده است. گفتني است، پس از عمليات تروريستي در فرودگاه آتاتورك پروازهاي ايران نيز به سمت استانبول متوقف شد تا پس از گذشت چند ساعت در روز چهارشنبه مجدد اين پروازها از سر گرفته شد. هنوز هيچ شخص يا گروهي مسووليت اين عمليات را برعهده نگرفته است اما گمانه‌زني‌ها از شكل و نوع عمليات حاكي از آن است كه داعش متهم رديف اول برنامه‌ريزي اين عمليات به شمار مي‌آيد. گفتني است، دولت تركيه پس از اين واقعه تروريستي در سراسر كشور عزاي عمومي اعلام كرد.
داعش، مظنون اصلي
رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه در واكنش به عمليات انتحاري سه‌شنبه‌شب گفت: اشتباه نكنيد، براي سازمان‌هاي تروريستي هيچ تفاوتي بين استانبول و لندن، آنكارا و برلين، ازمير و شيكاگو يا آنتاليا و رم وجود ندارد. وي افزود: براي دولت‌ها و كشورهايي كه در حال مبارزه با تروريسم هستند شرايط بسيار بدتر از آن چيزي است كه تصور مي‌شود. وي در بيانيه خود افزود: ما اين‌گونه حملات را نمي‌بخشيم و بي‌وقفه و تا پايان به نبرد عليه تروريست‌ها ادامه مي‌دهيم.
اما در ادامه اظهارنظرها در تركيه بن علي ييلديريم نخست‌وزير تركيه در تشريح عمليات تروريستي در تركيه به خبرنگاران گفت: تروريست‌ها با يك تاكسي خود را به فرودگاه رسانده و پس از آن دست به حملات انتحاري زده‌اند. او همچنين اعلام كرد كه اين يك واقعيت است كه آنها اسلحه حمل مي‌كردند و همين موضوع باعث شده تا تلفات افزايش پيدا كند. ييلدريم گفت: اگرچه هنوز هيچ گروهي مسووليت اين حملات را به عهده نگرفته اما شواهد نشان از حضور داعش در پشت اين حملات دارد. همچنين مقامات متعدد ايالات متحده اعلام كردند كه طبق تحقيقات اوليه ايالات متحده در خصوص اين موضوع نشان مي‌دهد كه داعش يا يك گروه وابسته به آن دست به اين عمليات زده است، با اين حال تحقيقات در اين خصوص كماكان ادامه دارد. يك مقام ارشد امريكايي نيز اعلام كرده است با توجه به هدف و روش عمليات نشان مي‌دهد كه داعش مسوول اين حمله تروريستي بوده است. تحليلگران معتقدند كه حمله داعش به استانبول به دليل شكست‌هاي اخير اين گروه در عراق و سوريه و به ويژه در فلوجه بوده است. تحليلگر سي‌ان‌ان باب بائر معتقد است كه اگرچه داعش زمين از دست داده اما آنها كماكان يك نيروي قوي هستند. ريك فرانكونا، وابسته نظامي سابق ايالات متحده در سوريه نيز مي‌گويد: آنها مي‌دانند كه ماندن در عراق و سوريه به شماره افتاده از همين رو محل كار خود را تغيير مي‌دهند.
اما با اين وجود به نظر مي‌رسد رجب طيب اردوغان علاقه بسيار زيادي دارد تا اين عمليات را به حزب كارگران كردستان تركيه (پ‌ك‌ك) نسبت دهد؛ موضوعي كه در صورت اعلام آن موجب شگفتي بسياري خواهد شد، زيرا پ‌ك‌ك علاقه چنداني براي انجام عمليات در اماكن عمومي ندارد و بيشتر سعي دارد تا تاسيسات نظامي و امنيتي دولت تركيه را در مبارزه ميان دوطرف هدف قرار دهد.
تام فوئنتس، تحليلگر ارشد سي‌ان‌ان نيز گفت: فرودگاه آتاتورك يكي از امن‌ترين فرودگاه‌ها در جهان به حساب مي‌آيد، اما همواره از جمله اهداف تروريست‌ها به شمار مي‌آمد. با اين حال كارشناسان معتقدند كه با اين اقدامات تروريستي تركيه نشان داد كه به‌شدت در برابر گروه‌هاي افراطي آسيب‌پذير شده است. كارشناسان معتقدند در جايي مانند تركيه كه داعش در آن حضور دارد، نمي‌توان از فرودگاه صددرصد محافظت كرد. گفتني است، فرودگاه آتاتورك سال قبل با پيشي گرفتن از فرودگاه فرانكفورت پس از هيترو لندن و شارل دوگل پاريس پرترددترين فرودگاه اروپا شناخته شد. در سال ۲۰۱۵ بيش از ۶۱ ميليون مسافر از اين فرودگاه گذر كردند.
يك ايراني در ميان كشته شده‌ها
اما از 41 كشته شده اين واقعه تروريستي تاكنون هويت 37 نفر آنها مشخص شده‌اند كه از جمله آنها ده نفر از آنها خارجي هستند و سه نفر ديگر داراي دو تابعيت هستند. آن‌گونه كه وزارت خارجه تركيه اعلام كرده يكي از اين شهروندان كشته شده اوكرايني بوده است و يكي ديگر از قربانيان فلسطيني بوده و پنج تن ديگر از زخمي‌شده‌ها نيز فلسطيني بودند. در اين بين پنج نفر از كشته‌شده‌ها عربستاني، دو نفر عراقي و كشورهاي اردن، تونس، ازبكستان، تركمنستان نيز يك نفر از اتباع آنها در ليست كشته شده‌ها قرار دارد. آن‌گونه كه مقامات تركيه‌اي به جمهوري اسلامي ايران اعلام كرده بودند در اين حادثه پنج نفر ايراني مجروح و يك نفر كشته شده است، ولي با بررسي‌هاي بيشتر آمار اعلام شده اصلاح شد و طبق آخرين اطلاعاتي كه استانداري استانبول به سركنسولگري جمهوري اسلامي ايران در اين شهر اعلام كرده است تعداد ايرانيان مجروح در اين حادثه سه نفر و تعداد كشته‌شدگان يك نفر است. يك منبع آگاه در استانداري استانبول در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري فارس، درباره هويت اتباع ايراني كشته و زخمي شده در انفجارهاي شب گذشته در فرودگاه آتاتورك استانبول گفت: سالار داوودي از اتباع ايراني در اين حادثه كشته شده است. وي همچنين افزود: براساس اعلام اين استانداري، ماريا دبستاني نيز در بين زخمي‌هاي اين حادثه شناسايي شده كه حال وي خوب است. به گزارش فارس، سركنسولگري ايران در استانبول و سفارت ايران در آنكارا و وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران تاكنون اسامي اتباع ايراني كشته و زخمي اين حادثه را اعلام نكرده و اعلام اسامي را منوط به تعيين هويت دقيق و نهايي آنها عنوان كرده‌اند.
پيام پشتيباني امريكا به تركيه
كاخ سفيد روز گذشته با صدور بيانيه‌اي حمله تروريستي در فرودگاه آتاتورك را محكوم كرد. در اين بيانيه آمده است، فرودگاه بين‌المللي آتاتورك، مانند فرودگاه بروكسل كه در اوايل سال جاري مورد حمله قرار گرفت نمادي از ارتباط بين‌المللي و روابطي است كه ما را به هم پيوند مي‌دهد. عميق‌ترين تسليت خود را به خانواده‌هاي كشته‌شدگان و كساني كه آنها را دوست داشتند ارسال مي‌كنيم و آرزوي بهبودي هرچه سريعتر را براي زخمي‌شدگان داريم. ما در كنار تركيه به عنوان متحد ما در ناتو خواهيم ايستاد و به همراه تمامي دوستان و متحدان‌مان در سراسر جهان همچنان به مبارزه با تروريسم ادامه مي‌دهيم. گفتني است ايالات متحده امريكا ماموران و افسران كنسولي خود را به فرودگاه براي ديدن چهره و شناسايي قربانيان از ايالات متحده ارسال كرد كه يك مقام ارشد وزارت امور خارجه امريكا گفته است كه نشانه‌اي از كشته شدن شهروندان امريكايي وجود ندارد. همچنين پس از وقوع حمله تروريستي تركيه گفته مي‌شود كه مقامات امنيتي امريكا به مقامات تركيه‌اي خطر قريب‌الوقوع يك حمله تروريستي در اين كشور را گوشزد كرده بودند و همچنين وزارت خارجه امريكا اتباع خود براي سفر به تركيه را نيز منع كرده بود. جان كري، وزير خارجه امريكا هم اين حمله را «اقدامي از سر نااميدي در مواجهه با يك شكست» ناميد. كري گفت: يك سال بيشتر از زماني كه داعش حمله سراسري خود را آغاز كرده مي‌گذرد اما ائتلاف ما همچنان سرسختانه در تمامي جبهه‌ها به پيش مي‌رود. وي خطاب به داعش گفت: شما مي‌توانيد در فرودگاه‌ها بمب بگذاريد، مي‌توانيد خودتان را منفجر كنيد، اين يك تراژدي است اما اين يك اقدام از سر نااميدي است چرا كه مي‌دانيد شكست خورده‌ايد. از آنجايي كه مي‌دانيد عمرتان به سر آمده سعي داريد به ديگران آسيب بزنيد.
جهان واكنش نشان داد
روز گذشته مقام‌هاي بين‌المللي و همچنين مقام‌هاي كشورهاي مختلف در جهان اين حمله را محكوم كردند و براي خانواده‌هاي كشته‌شدگان ابراز همدردي كردند. بان كي‌مون، دبيركل سازمان ملل متحد اين حمله را محكوم كرد. سخنگوي بان كي‌مون گفت: دبيركل عميق‌ترين مراتب همدردي خود را با خانواده‌هاي قربانيان و دولت و مردم تركيه ابراز مي‌كند و آرزوي بهبودي سريع زخمي‌ها را دارد. بان كي‌مون بر نياز به تشديد تلاش‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي براي مبارزه با تروريسم و افراط‌گرايي تاكيد كرد. چارلز ميشل، نخست‌وزير بلژيك كه پايتخت آن در ماه مارس هدف حمله قرار گرفت، از داخل جلسه سران اتحاديه اروپا در بروكسل در توييتر نوشت: فكرمان پيش قربانيان حملات فرودگاه استانبول است. ما اين اعمال بي‌رحمانه خشن را محكوم مي‌كنيم. آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان نيز با محكوم كردن اين حادثه گفت: مي‌خواهم اعلام كنم كه با تمام مردم تركيه در مبارزه با ترور همصدا هستيم و از يكديگر حمايت مي‌كنيم. نخست‌وزيران ايتاليا، فرانسه و وزير خارجه انگليس نيز در پيام‌هايي اين واقعه را تسليت گفتند. ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو اين حملات را به عنوان حملاتي وحشتناك محكوم كرده و در بيانيه‌اي گفت: ما با خانواده‌هاي قربانيان، زخمي‌ها و مردم تركيه همدرد هستيم. هيچ توجيهي براي تروريسم وجود ندارد و كشورهاي هم‌پيمان در ناتو با تركيه همبستگي داشته و در عزم خود براي مبارزه با تروريسم در همه اشكال آن متحد هستند. وزارت خارجه اسراييل نيز كه اخيرا روابط ديپلماتيك با تركيه را از سر گرفته در پيامي اين حمله را محكوم كرده است.
گفت‌وگوي تلفني پوتين و اردوغان
به گزارش ايسنا، كرملين روز گذشته اعلام كرد ولادمير پوتين رييس‌جمهوري روسيه با رجب طيب اردوغان رييس‌جمهوري تركيه در تماسي تلفني با يكديگر گفت‌وگو كردند. رييس‌جمهوري روسيه در اين تماس تلفني از نامه رييس‌جمهور تركيه كه در آن مراتب تاسف آنكارا از سرنگوني هواپيماي روسي اعلام شده بود، تشكر كرده است. رياست‌جمهوري تركيه نيز اعلام كرد كه اردوغان و پوتين بر سر برگزاري يك نشست دوجانبه با يكديگر توافق كردند. براساس بيانيه رياست‌جمهوري تركيه، اردوغان تاكيد كرده است كه بايد گام‌هاي لازم جهت احياي روابط با روسيه برداشته شود. رياست‌جمهوري تركيه گفت‌وگوي اردوغان و پوتين را سازنده و مثبت ارزيابي كرد. بر اساس اين بيانيه، اردوغان و پوتين بر اتخاذ گام‌هاي مربوط به عادي سازي روابط توافق كردند. در همين حال، شبكه اسكاي‌نيوز به نقل از يك مسوول تركيه‌اي گزارش داد كه اردوغان با پوتين در اوايل سپتامبر آينده در جريان نشست 20 در چين ديدار مي‌كند. در عين حال پوتين در ديدار با تعدادي از دانش‌آموزان روسي و آلماني تاسف و همدردي خود را با قربانيان حملات تروريستي تركيه اعلام كرد. ديميتري پسكوف، سخنگوي كرملين نيز اعلام كرد كه پوتين به تركيه اين حادثه تروريستي را عميقا تسليت گفت. كرملين در عين حال اعلام كرد كه وزيران خارجه تركيه و روسيه اول جولاي (جمعه) در روسيه با هم ديدار مي‌كنند. پوتين همچنين به دولت روسيه دستور داد تا مذاكرات براي از سرگيري همكاري تجاري و گردشگري با تركيه را آغاز كند. اردوغان و پوتين همچنين در زمينه تقويت همكاري در زمينه مبارزه با تروريسم توافق كردند.