صليب عالي بوليوي برسينه ظريف
گزارش« اعتماد» از
ديدار بي‌سابقه وزير خارجه درشيلي تا استقبال كم نظير در بوليوي
سارا معصومي
كوبا، نيكاراگوا، اكوادور و روز پنجشنبه هم شيلي. سانتياگو، پرماجراترين ميزبان تاريخي محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه دولت يازدهم بود. ظريف نخستين وزير امور خارجه تاريخ جمهوري اسلامي ايران بود كه پا به پايتخت شيلي گذاشت. رييس دستگاه ديپلماسي ايران در حالي وارد شيلي شد كه اين كشور يكي از پرمناقشه‌ترين روزهاي تاريخ معاصر را پشت سر گذاشته است. داغ كودتاي نظامي را بر پيشاني دارد و كشتارهاي بي‌شمار را تجربه كرده است. كشوري كوچك در جنوب غربي امريكاي جنوبي كه با آرژانتين، بوليوي و پرو مرز مشترك دارد. منطقه جغرافيايي كه به دليل وجود رقابت‌هاي سنتي و اختلافات مرزي و ارضي مستعد براي درگيري‌هاي متنوع و متعدد بوده و همين مساله همواره امنيت امريكاي جنوبي را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. پس از سه كشوري كه به نوعي سابقه مبارزه با جهان تك‌بعدي را در كارنامه خود دارند، ظريف وارد كشوري در امريكاي لاتين شد كه رابطه بسيار حسنه‌اي با ايالات متحده چه از حيث نظامي و چه همكاري‌هاي اقتصادي دارد. شيلي به دليل قرار گرفتن در دايره حوزه منافع و امنيت ملي ايالات متحده و به نوعي گره‌خوردن اين دو مساله با هم روابط گسترده اقتصادي و سرمايه‌گذاري‌هاي قابل توجه امريكا را در كارنامه تاريخ معاصر خود جا داده است. امريكا و رابطه با واشنگتن براي سانتياگو يك اولويت است. در رده‌هاي بعدي اين جدول ساير كشورهاي امريكاي لاتين، اتحاديه اروپا، حوزه آسيا - پاسيفيك به‌خصوص چين، ژاپن، كره جنوبي و هند قرار دارند و البته خاورميانه و شمال آفريقا هم سهمي در رده‌بندي‌هاي بعدي رابطه اقتصادي و سياسي با شيلي را به خود اختصاص داده‌اند.
دموكراسي، بهانه قطع رابطه ديپلماتيك
قطع رابطه ديپلماتيك، اخراج سفير، صدور مجوز برقراري رابطه، افتتاح سفارت، تعطيلي سفارت به دليل تعديل نيرو، تعيين سفير ترددي و تعيين سفير دايم. اين عبارات گوياي رابطه پر تب و تاب سياسي هستند كه ايران و شيلي در 35 سال گذشته پشت سر گذاشته‌اند. روز پنجشنبه وزير امور خارجه شيلي در حضور محمدجواد ظريف و در نشست خبري با وي اعلام كرد كه ايران و شيلي اختلاف‌هايي در حوزه حقوق‌بشر دارند و تلاش مي‌كنند آنها را حل و فصل كنند. اين عبارت 36 سال پس از روزي از زبان يك مقام شيليايي شنيده شد كه ايران به دليل حمايت از دموكراسي و حقوق بشر رابطه‌اش با شيلي را قطع كرد. 27 مرداد 1359 بود. سياست‌هاي ديكتاتورمآبانه ژنرال آگوسته پينوشه، اختناق و سركوب را براي مردم به ارمغان آورده بود. وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در حالي كه هنوز در گيرودار تعريف رابطه‌هاي سياسي و مرام ديپلماتيك نظام جديد بود از احوال مردم شيلي بي‌خبر نماند و حتي اين آگاهي را به عمل‌گرايي هم تبديل كرد. وزارت امور خارجه ايران در يادداشت رسمي به كاردار سفارت شيلي در تهران به وي 15 روز فرصت داد كه خاك ايران را ترك كند؛ علت: جمهوري اسلامي ايران با سياست اختناق و سركوب مردم شيلي توسط دولت مخالف است، پس تصميم مي‌گيرد مناسبات سياسي خود با حكومت اين كشور را قطع كند. حكومت ديكتاتوري پينوشه دوام نياورد و سرانجام خواست و اراده مردم پيروز شد. به دنبال اين تغيير ساختار سياسي در شيلي در سال 1371 بود كه ايران تصميم گرفت رابطه سياسي با اين كشور را از سر بگيرد. مجلس شوراي اسلامي در مصوبه‌اي اجازه برقراري اين رابطه را صادر كرد. سفارت ايران در شيلي در همان سال افتتاح شد و تا سال 1378 نيز وضع به همين منوال ادامه داشت. در اين سال ايران به دنبال تحقق سياست تعديل نمايندگي‌هاي خود در خارج از كشور بود كه در اين زنجيره قرعه به نام سفارت ايران در سانتياگو نيز افتاد. در آن تاريخ دولت شيلي تلاش كرد مانع از بسته شدن سفارتخانه ايران در اين كشور شود و اين در حالي بود كه شيلي در ايران سفارتخانه‌اي نداشت. تلاش‌ها و سفر وزير معدن اين كشور به تهران براي متقاعد كردن ايران بي‌نتيجه ماند. ايران پس از تعطيلي سفارت، سطح رابطه را به سفير ترددي كاهش داد و البته اين مساله با استقبال دولت شيلي روبه‌رو شد چراكه از نبود رابطه ميان تهران و سانتياگو بهتر بود. اواخر سال 79 بود كه شيلي سفير خود در سازمان ملل را به عنوان سفير جديد آكرديته در ايران معرفي كرد. با بهبود رابطه سياسي و برخورد معقولانه‌تر شيلي با پرونده‌هاي مربوط به ايران در سازمان ملل و احياي رابطه ميان پارلمان‌هاي دو كشور، ايران در سال 1385 تصميم به اعزام سفير و بازگشايي سفارت گرفت. در سال 1386، سفير جديد ايران در شيلي آغاز به كار كرد. در فضاي پسابرجام و با توجه به رويكرد تعامل‌محور دولت يازدهم، شيلي در سال 2015 تصميم به بازگشايي سفارت خود در تهران گرفت و در دي ماه 94 كاردار موقت شيلي وارد تهران شد.
غيبت شراكت اقتصادي در رابطه تهران – سانتياگو
چين، امريكا، ژاپن، برزيل، كره جنوبي، هند، آرژانتين، مكزيك، ايتاليا، آلمان، كانادا، تايوان و كلمبيا اصلي‌ترين شركاي تجاري شيلي در عرصه بين‌المللي به حساب مي‌آيند. در چنين شرايطي بايد گفت كه سهم رابطه تجاري با ايران در كارنامه اقتصادي شيلي چندان دندان‌گير نيست. براساس آخرين آمار اعلام‌شده در سال 2013، رابطه تجاري دو كشور معادل 1/ 4 ميليون دلار صادرات شيلي به ايران و 700 هزار دلار واردات اين كشور از ايران بوده است. دو كشور در زمينه‌هاي معدن و نفتي همكاري‌هاي محدودي با هم داشته‌اند. شيلي با وجود نياز به نفت اما با توجه به بعد مسافت اقدام به خريد نفت از اعضاي امريكاي لاتين مي‌كند و نه كشوري مانند ايران. ايران و شيلي هيچ‌گونه سرمايه‌گذاري خارجي تاكنون در كشورهاي هم نداشته‌اند اما گفته مي‌شود كه بخش‌هاي معادن، كشاورزي، دامداري و شيلات از زمينه‌هاي اصلي براي همكاري‌هاي اقتصادي احتمالي دو طرف مي‌تواند باشد. در فضاي نبود پروژه‌هاي مشترك ميان ايران و شيلي در تاريخ پر تب و تاب رابطه سياسي، مي‌توان اهميت حضور هيات اقتصادي ايران در اين كشور در نخستين سفر ظريف به سانتياگو را درك كرد. هيات‌هاي اقتصادي ايران و شيلي بايد از اين جنس سفرهاي مقدماتي براي آشنايي با بسترهاي موجود همكاري و تضمين‌هاي آتي را پيش ببرند تا شايد در سايه بهبود رابطه سياسي دو كشور به همكاري‌هاي اقتصادي نيز نزديك‌تر شوند.
حمايت شيلي از عضويت ايران در سازمان
تجارت جهاني
نخستين برنامه محمدجواد ظريف در سانتياگو ديدار با هرالدو مونيوس، وزير امور خارجه شيلي و شركت در نشست مشترك اقتصادي با وي بود. وزير امور خارجه شيلي در اين نشست بر لزوم همكاري‌هاي بيشتر ايران و شيلي تاكيد كرد. مهم‌ترين محورهاي سخنان وي به شرح زير است:
از پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني حمايت مي‌كنيم. ايران قدرت انرژي در عرصه بين‌المللي است.
شيلي جايگاه بسيار خوبي در سرمايه‌گذاري پيدا كرده است. سياست‌هاي اقتصادي شيلي براي سرمايه‌گذار خارجي بسيار جذاب است.
شيلي شرايط ويژه‌اي در منطقه امريكاي لاتين دارد و ايران نيز در فضاي پسابرجام توانايي‌هاي خوبي دارد و مي‌تواند همكار خوبي براي ما باشد.
بدون اغراق مي‌گويم كه ايران قدرت انرژي در عرصه بين‌المللي است.
از برنامه‌هاي اقتصادي حسن روحاني، رييس‌جمهور ايران براي توسعه ايران حمايت مي‌كنيم.
از قدرت بالاي گفت‌وگوي ايران در عرصه بين‌المللي و تلاش آن براي حل مسائل منطقه‌اي از طريق ديپلماسي حمايت مي‌كنيم.
اميدواريم امروز فصل جديدي از روابط اقتصادي را با ايران شروع كنيم.
ايران با توانمندي‌هاي زياد از جايگاه بسيار خوبي در خاورميانه برخوردار است و اميدواريم بتوانيم در سايه گسترش روابط، مكمل همديگر باشيم.
مانورهاي اقتصادي – سياسي ظريف
محمدجواد ظريف نيز در نشست اقتصادي ايران و شيلي ضمن قدرداني از مهمان‌نوازي دولت و ملت شيلي اظهار كرد: امروز روز شروع براي روابط رو به گسترش دو كشور است. اين نخستين ديدار وزير امور خارجه ايران از شيلي در ٣٧ سال گذشته است و اگر سوابقي كه مطالعه كردم اشتباه نباشد نخستين ديدار يك وزير خارجه ايران از شيلي از ابتداي برقراري روابط بين دو كشور است. ما اين را به عنوان عزم و اراده دو دولت براي گسترش روابط همراه با بازگشايي سفارت شيلي در تهران آغاز خوبي براي روابط همه‌جانبه با شيلي مي‌دانيم. شيلي به عنوان يك كشور بزرگ، مهم و با توسعه و پيشرفت قابل ملاحظه در اين منطقه و ايران به عنوان يك كشور تاثيرگذار در منطقه خليج فارس و آسياي ميانه مي‌توانند علاوه بر همكاري‌هاي سياسي و ديپلماتيك در صحنه‌هاي مختلف بين‌المللي ازجمله سازمان ملل و جنبش عدم تعهد و ساير سازوكارهاي بين‌المللي روابط اقتصادي مكمل يكديگر را به صورت ويژه پيگيري كنند. در سال ٢٠١٥ شاهد توسعه نسبي روابط با شيلي بوديم. البته همه به خاطر دارند در دوران حكومت‌هاي گذشته ايران و شيلي روابط گسترده اقتصادي داشتيم اما به دليل ملاحظات اصولي ما اين روابط متوقف شد و بسيار خوشحاليم كه در شيلي دموكراتيك روابط ما رو به گسترش خواهد بود و روابطي بسيار خوب با دولت دموكراتيك در شيلي داريم. وي ادامه داد: امكاناتي كه دو كشور براي توسعه روابط دارند، بسيار گسترده است و آمادگي داريم از موفقيت‌هاي شيلي در حوزه خصوصي‌سازي و جلب سرمايه‌گذاري خارجي استفاده كنيم. در اين زمينه بخش خصوصي و دولتي ما آمادگي استفاده از تجربيات خوب و موفق دولت شيلي و بخش خصوصي اين كشور را دارد. آمادگي داريم در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي برنامه روابط منسجم اقتصادي با شيلي را آغاز كنيم. وزير امور خارجه افزود: از طرف ديگر با حضور بخش‌هاي مهم حامي اين همكاري‌ها از بخش دولتي اين آمادگي را در اين هيات ايجاد كرديم كه تفاهمات بخش خصوصي توسط بخش دولتي حمايت مي‌شود. مسوولان كشتيراني ايران در اين هيات هستند. با توجه به اينكه ايران مي‌تواند دروازه ورود شيلي به آسياي ميانه و خاورميانه باشد. امكانات گسترده بندري ايران، راه‌آهن ايران، كريدور شمال - جنوب يك امكان ويژه براي توليدكنندگان شيليايي است كه بتوانند از بنادر ايران و مسير ترانزيتي ايران به يك بازار ٤٠٠ ميليوني در منطقه ما دسترسي يابند، احتمالا با هزينه‌اي كه قابل مقايسه با ساير روش‌هاي اتصال به اين بازارها نيست. ايران كه امن‌ترين و با‌ثبات‌ترين كشور در منطقه پر تلاطم خاورميانه و آسياي‌ميانه است، يك بازار امن نيروي انساني با نيروي انساني تحصيلكرده و قابل اتكا دارد. ايران پنجمين كشور دارنده نيروي فني- مهندسي است. ظريف تاكيد كرد: براساس توافق هسته‌اي محدويت‌هاي بين‌المللي براي همكاري بانكي با ايران رفع شده و دوستان شيلي مي‌توانند بدون نگراني از واكنش منفي امريكا يا ساير كشورهاي غربي با ايران وارد ارتباطات بانكي شوند. اگر فضاسازي‌هاي رسانه‌اي كه توسط گروه‌هاي مخالف توافق هسته‌اي در امريكا دوستان را نگران كرده ما اين آمادگي را داريم كه از بخش كنترل دارايي‌هاي خارجي (اوفك) وزارت خزانه‌داري ايالات متحده براي بانك‌هايي كه تمايل به همكاري با ايران دارند نامه آرامش‌بخش letter of comfort تهيه كنيم كه بدون نگراني بتوانند با ايران ارتباط داشته باشند ضمن اينكه امكان ايجاد كارگزاري بين بانك مركزي ايران و بانك‌هاي شيليايي با حضور مسوول مربوطه در بانك مركزي ما فراهم است. وزير امور خارجه در پايان سخنانش نيز گفت: از اين فرصت استفاده مي‌كنم و توافقي كه امروز بين دولت كلمبيا و جنبش فارك صورت خواهد گرفت را تبريك مي‌گويم به‌خصوص به دوستان شيليايي كه نقش مستقيم و مثبتي در اين زمينه داشتند و همچنين به دوستان كوبايي كه در اين زمينه موفقيت به دست آورند.
هرالدو مونيوس: اختلاف‌هايي در زمينه حقوق‌بشر با ايران داريم
ديدار با رييس مجلس، تعدادي از سناتورهاي مجلس شيلي، سه دور مذاكرات خصوصي با وزير امور خارجه و ديداري كوتاه با رييس‌جمهور اين كشور در زمره برنامه‌هاي وزير امور خارجه ايران در شيلي بود. ظريف و وزير امور خارجه شيلي پس از برگزاري سه دور مذاكراتي كوتاه اما متنوع، در حضور خبرنگاران يادداشت تفاهم برقراري مكانيسم مشورت‌هاي سياسي بين دو كشور را امضا كردند. وزير امور خارجه شيلي در نشست خبري پس از امضاي اين يادداشت تفاهم گفت: پس از برجام و لغو تحريم‌ها فصل جديدي از روابط ايران با جهان آغاز شده است. با توجه به برداشته شدن تحريم‌ها فصل نويني از توسعه روابط تجاري را خواهيم داشت و پس از يك سالي كه از توافق هسته‌اي مي‌گذرد روابط تجاري ايران و شيلي ٢٠٠ درصد افزايش يافته است. اميدواريم ثمره گفت‌وگوها به زودي بروز پيدا كند. هرالدو مونيوس با بيان اينكه مذاكرات خوبي با ظريف و هيات ايراني داشتيم، عنوان كرد: با وجود اختلاف‌نظرهايي كه ممكن است بين دو كشور باشد، نقاط مشترك زيادي در زمينه‌هاي سياسي و اقتصادي وجود دارد و به دنبال گسترش روابط در همه زمينه‌ها هستيم. البته در چارچوب روابط اختلاف‌نظرهايي به‌خصوص در زمينه حقوق‌بشر داريم. با وجود اختلاف‌نظرهايي كه ممكن است وجود داشته باشد. ما مصمم به گسترش روابط به‌خصوص در چارچوب همكاري‌هاي بين‌المللي هستيم. به يمن حضور آقاي ظريف اطلاعات خيلي خوبي را در سطح ملي و منطقه‌اي و بين‌المللي و به‌خصوص منطقه حساس خاورميانه و نقش مهم ايران پيدا كرديم كه باعث خرسندي ما است.
به خاطر دموكراسي حتي حاضريم روابط‌مان را با ناقضان دموكراسي قطع كنيم
محمدجواد ظريف نيز در اين نشست با ابراز خوشحالي از سفر به شيلي گفت: از دوست و همكارم وزير امور خارجه به خاطر مهمان‌نوازي قدرداني مي‌كنم. از دولت و مردم شيلي براي حمايت از مردم و دولت ايران براي احقاق حقوق هسته‌اي و رسيدن به توافق هسته‌اي قدرداني مي‌كنم. همواره در كنار مردم شيلي بوده‌ايم و در دوران استبداد روابط را با شيلي قطع كرديم و بعد از بازگشت دموكراسي اين روابط را مجددا برقرار كرديم چون به خواست مردم شيلي اهميت مي‌دهيم. امروز بسيار خوشحاليم روابط گسترده سياسي و اقتصادي و تجاري و بين‌المللي با مردم و دولت شيلي در دوران دموكراسي برقرار مي‌كنيم. معتقديم روابط خوب ايران و شيلي امكان استفاده از شرايط ويژه دو كشور براي گسترش ثبات و پيشرفت و توسعه اقتصادي مردم دو كشور و دو منطقه را فراهم مي‌كند. امروز يك هيات بزرگ اقتصادي ايراني با شركاي شيليايي بحث‌هاي مختلفي را براي همكاري‌هاي آينده اقتصادي بين دو كشور مطرح كردند. وزير امور خارجه كشورمان افزود: همان‌طور كه مي‌توانيم در زمينه‌هاي همكاري گفت‌وگو و همكاري كنيم، مي‌توانيم در زمينه‌هايي كه اختلاف ديدگاه داريم، گفت‌وگو كرده و تلاش كنيم ديدگاه‌ها را به هم نزديك كنيم، به ويژه در حوزه سوءاستفاده از مفهوم بسيار مقدس حقوق‌بشر براي پيشبرد اهداف سياسي عليه دولت‌هاي مستقل و انقلابي. ظريف در پاسخي زيركانه به اظهارنظر همتاي خود در خصوص وجود اختلاف ميان ايران و شيلي در زمينه حقوق‌بشر گفت: ما دولتي هستيم كه براي دموكراسي ارزش قايليم و به خاطر دموكراسي حتي حاضريم روابط‌مان را با كشورهايي كه دموكراسي را زير پا مي‌گذارند قطع كنيم، كما اينكه رفتارمان با ديكتاتوري در شيلي چنين بود و بازگشت به روابط با شيلي بعد از دموكراسي مي‌توانيم از نقش دو كشور براي صلح و ثبات در مناطق خودمان حمايت كنيم.
ديدار با رييس‌جمهور در غيبت عكاسان
محمدجواد ظريف در ادامه رايزني‌ها با مقامات شيلي پيش از ترك اين كشور با خانم ميشله باچلت، رييس‌جمهور اين كشور ديدار و گفت‌وگو كرد. وزير امور خارجه كشورمان در اين ديدار با ابلاغ سلام‌هاي گرم رييس‌جمهور ايران اظهار داشت: همزمان با گسترش روابط سياسي علاقه‌مند گسترش روابط اقتصادي با شيلي هستيم كه هيات بزرگ اقتصادي همراه من به همين منظور به شيلي سفر كرده‌اند. خانم باچلت، رييس‌جمهور شيلي هم با قدراني از سفر وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به شيلي، عنوان كرد: علاقه‌مند گسترش روابط با جمهوري اسلامي ايران هستيم. شما و ما تجربيات و امكانات زيادي در حوزه‌هاي مختلف داريم كه مي‌توانيم با يكديگر تبادل كنيم. مسائل منطقه خاورميانه و امريكاي لاتين از ديگر موضوعات مطرح شده در اين ديدار بود. نكته قابل توجه در اين ديدار پروتكل ميزبان براي عدم حضور عكاسان بود كه توجه رسانه‌هاي محلي اين كشور را هم جلب كرد و گوينده خبر يكي از شبكه‌هاي راديويي اين كشور با اعلام خبر ديدار ظريف با رييس‌جمهور تاكيد كرد كه عكسي از اين ديدار منتشر نشده است.
استقبال كم‌سابقه از وزير خارجه ايران در بوليوي
محمدجواد ظريف شامگاه روز جمعه به وقت محلي وارد سانتاكروز پايتخت بوليوي شد. در بدو ورود وزير امور خارجه به اين كشور، تشريفات ويژه رياست‌جمهوري بوليوي در فرودگاه حاضر و تشريفات رسمي بي‌نظيري از محمدجواد ظريف و هيات همراه به عمل آمد. پروتكل تشريفاتي در نظر گرفته شده براي ظريف در بوليوي، معمولا براي مقام‌هاي طراز اول مانند رييس‌جمهور يا نخست‌وزير كشورها لحاظ مي‌شود. همچنين برخلاف برنامه‌ريزي‌هاي از پيش اعلام شده كه قرار بود ظريف براي ديدار با رييس‌جمهور بوليوي از سانتاكروز به لاپاز سفر كند، اوو مورالس براي ديدار با رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان به سانتاكروز آمد. در جريان سفر وزير امور خارجه كشورمان به بوليوي، عالي‌ترين نشان دولتي اين كشور به محمدجواد ظريف اعطا شد. اين نشان، معمولا از طرف دولت بوليوي به سياستمداران محدودشماري داده مي‌شود. همچنين وزراي خارجه و تجارت بوليوي با حضور در محل اقامت محمدجواد ظريف در سانتاكروز با وي ديدار كردند.
ظريف: استقامت مردم بوليوي در برابر فشارها يادآور استقامت مردم ايران در برابر تحريم‌هاست
ظريف در نشست اقتصادي ايران و بوليوي ضمن قدرداني از مهمان‌نوازي دولت و مردم بوليوي گفت: از طرف خودم و مردم ايران ضايعه از دست دادن يكي از مسوولان عاليرتبه بوليوي معاون محترم امنيتي وزير كشور بوليوي را به مورالس، اعضاي دولت و مردم اين كشور تسليت مي‌گويم. وي با بيان اينكه ايران همواره در كنار دولت و مردم بوليوي بوده است، گفت: ايران از پيشرفت‌هايي كه در دروان مورالس براي ارتقاي وضعيت زندگي مردم اين كشور صورت گرفته بسيار خرسند است و با افتخار از اين پيشرفت‌ها ياد مي‌كند. ظريف افزود: استقامت مردم بوليوي در برابر فشارهاي قدرت‌هاي بزرگ براي ايران يادآور استقامت مردم ايران در برابر تحريم‌ها و فشارهاي خارجي است كه پيوند ناگسستني بين كشورهاي مترقي در جهت حفظ استقلال و آزادي خودمان استقامت مي‌كنند، ايجاد كرده و امروز مي‌خواهيم اين پيوند سياسي را با گسترش پيوندهاي اقتصادي و همكاري‌هاي بين بخش‌هاي خصوصي و دولتي دو كشور مستحكم‌تر كنيم. ظريف افزود: اطمينان دارم روابط بسيار خوب سياسي دو كشور كه آنها را در شرايط دشوار در كنار هم قرار داده و ما از حمايت‌هاي دولت و مردم بوليوي از حقوق ايران براي دستيابي به انرژي صلح آميز هسته‌اي و مقابله با تحريم‌هاي ظالمانه بهره‌مند بوديم و از اين حمايت‌ها قدرداني مي‌كنيم، اين روابط مستحكم سياسي زمينه‌ساز روابط خوب اقتصادي با توجه به اراده رهبران دو كشور خواهد بود.
وزير امور خارجه بوليوي: هيچ كشوري به تنهايي كاري از پيش نخواهد برد
وزير امور خارجه بوليوي در نشست مشترك تجاري ايران و بوليوي گفت: از آقاي ظريف و هيات همراه كه براي برقراري گفت‌وگو و تضارب آرا به بوليوي آمدند، قدرداني مي‌كنم. مشكلات امروز ما، مشكلات جهاني هستند: فقر، انزوا و طرد اجتماعي، بحران‌هايي هستند كه هم در حال حاضر و هم در آينده با آن روبه‌رو خواهيم بود: بحران غذا و تغييرات جوي همه جهاني هستند و همكاري‌هاي اقتصادي مي‌تواند به حل اين بحران‌ها هم كمك كند چرا كه صاحبان صنايع جدا از اين مشكلات، زندگي نمي‌كنند. همه ما به كمك به هم نياز داريم و همه بايد از ظرفيت‌هاي موجود هم استفاده كنيم. ظرفيت‌هاي همكاري هراندازه ناچيز هم باشند اما بايد مورد استفاده قرار گيرند. بايد مكمل اقتصادهاي هم باشيم تا به اهداف مشترك برسيم. كارآفرينان نقش گسترده‌اي در پيشبرد اين اهداف دارند. بايد دست در دست هم براي تقويت روابط دوجانبه چه سياسي و چه اقتصادي كار كنيم. در مدت زمان كوتاهي كه رابطه ما با ايران برقرار شده است ما از ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي ايران به خصوص در زمينه فناوري استفاده كرده‌ايم. ايران و بوليوي دو ملت برادر و دوست هستند و مي‌توانند بر حجم روابط بيفزايند. دو كشور بايد به روابط تنوع ببخشند. نه تنها در رابطه سياسي بلكه در روابط تجاري و فرهنگي و بين كارآفرينان نيز بايد خيزهاي بلندي برداريم. هيچ كشوري در صحنه بين‌المللي به تنهايي چيزي نيست. اميدوارم اين ميعاد باعث شود تا مكانيزم‌هايي براي توسعه رابطه تجاري و اقتصادي فراهم شود. آقاي وزير ! از شما تشكر مي‌كنم كه به بوليوي آمديد چرا كه اين حضور و اين همايش اقتصادي مي‌تواند نوآوري‌هاي جديدي را براي ما به ارمغان آورد.
سلام به كشور چندمليتي بوليوي
محمدجواد ظريف در مراسم دريافت نشان عالي دولت بوليوي گفت: جناب آقاي وزير و دوستان عزيز كشور چند مليتي بوليوي! براي بنده به نمايندگي از جمهوري اسلامي ايران افتخار بزرگي است كه اين نشان را به عنوان سنبل دوستي و برادري دو ملت ايران و بوليوي دريافت مي‌كنم. از رييس‌جمهور محبوب و مردمي بوليوي، جناب آقاي اوو مورالس و از وزير امور خارجه دانشمند بوليوي براي دريافت اين نشان سپاسگزاري مي‌كنم. ايران و بوليوي دو ملت مقاومي هستند كه در برابر فشار خارجي ايستادگي كردند و توانستند استقلال و آزادي خود را حفظ كنند. روابط مستحكم ميان دو ملت با همكاري گسترده‌تر سياسي و اقتصادي در آينده همواره فزاينده خواهد شد و اين دو كشور به عنوان كشورهاي صلح‌دوست خواهان تفاهم و گفت‌وگو در سطح بين‌المللي و خواهان احترام به استقلال و حاكميت ملت‌ها هستند و به همكاري‌هاي خود در همه زمينه‌ها ادامه خواهند داد. يك‌بار ديگر از مهمان‌نوازي شما و از اين افتخاري كه به من داديد، سپاسگزاري مي‌كنم.
اهداي نشان عقاب آندي به ظريف
اين نشان به دليل تلاش‌هاي مصرانه محمدجواد ظريف براي توسعه روابط ايران و بوليوي به وي داده شد. اين نشان به دستور و امضاي اوو مورالس، رييس‌جمهور دولت چندمليتي بوليوي رسيده است.
اين نشان منقوش به عقاب آندي است كه به نشان صليب بوليوي شهرت دارد. اين نشان ريشه در تاريخ معاصر بوليوي دارد و براي نخستين‌بار در سال 1925 داده شد.