مجلس دهمي‌ها به دنبال طرح آشتي ملي
راه گفت‌وگوي ملي هموار مي‌شود
گروه سياسي
اصلاح‌طلبان مجلس طرح گفت‌وگوي ملي را عملياتي كرده‌اند. اين خبر مهمي است. آن هم درست در زماني كه سايه بهت و نگراني از درگذشت ناگهاني آيت‌الله هاشمي هنوز بر فضاي سياسي كشور و بيشتر فضاي سياسي اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان سنگيني مي‌كند. هنوز كارهاي نكرده زيادي هست كه بودن مرد معتدل سياست مي‌توانست پشتوانه خوبي براي انجام آنها باشد. به خصوص كه باز كردن گره‌هاي سخت (اگر نگوييم كور) سياسي ايران بعد از رويدادهاي 88 راهي است كه تصور انجام آن بدون وجود هاشمي دشوار است. اما حالا اصلاح‌طلبان مجلس بخشي از كار را دست گرفته‌اند و طرح گفت‌وگوي ملي را با تشكيل يك كميته تخصصي در فراكسيون اميد آغاز كرده‌اند. نهالي كه اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان بعد از انتخابات 92 با راي مردم كاشتند آنقدر قدرتمند شده كه مستقل از چهره‌ها و شخصيت‌هاي سياسي باز هم مي‌تواند به راه خودش ادامه دهد. بي‌سبب نبود كه هاشمي در ارديبهشت‌ماه امسال در رونمايي از كتاب زندگي و زمانه خودش گفته بود «حالاكه مملكت به اينجا رسيده و مردم به اين سطح از آگاهي رسيده‌اند، الحمدلله مي‌توانم راحت سر بر بالين مرگ بگذارم». خبر تشكيل كميته تخصصي گفت‌وگوي ملي در فراكسيون اميد را احمد مازني نماينده اصلاح‌طلب تهران به ايسنا گفته است. او خودش 28 مهرماه در نخستين نطق رسمي‌اش در مجلس از ضرورت وجود اين گفت‌وگو در ميان نمايندگان مجلس سخن گفته بود. پس از آن هم محمدرضا عارف به «اعتماد» گفت كه طرح اعتماد‌سازي و گفت‌وگوي اصلاح‌طلبان با نظام را ادامه مي‌دهد و از گفت‌وگو با اصولگرايان استقبال مي‌كند. گفت‌وگو درباره بهبود معيشت مردم و همين‌طور چالش‌هاي فرهنگي دو اولويتي بود كه در آن گفت‌وگو عارف از آنها به عنوان محورهاي گفت‌وگو ميان دو جناح سياسي كشور نام برد.
احمد مازني از همان زمان به دنبال عملياتي كردن پيشنهاد خودش بود و چند وقت قبل هم به «اعتماد» گفت كه در حال تكميل و تدوين نهايي طرح اين گفت‌وگو با محمدرضا عارف است. حالا هم جزييات بيشتري از آن را توضيح داده است. آنها گام اول را از خود پارلمان برداشته‌اند. مازني به ايسنا گفته است به اين دليل گفت‌وگو را از پارلمان قرار است شروع كنند كه همه گروه‌هاي سياسي در مجلس حضور دارند و همه نحله‌هاي فكري و اقوام ايراني و پيروان اديان و مذاهب زير سقف مجلس هستند و اين مي‌تواند الگويي براي گفت‌وگوي ملي در ساير بخش‌ها شود. اگر در مجلس كه نخبگان و منتخبين مردم از همه جناح‌ها حضور دارند اين امر تحقق پيدا كند، مي‌توان به تسري آن به خارج از مجلس هم اميدوار بود.
به اعتقاد مازني گفت‌وگو راه‌حل مشكلات كشور و تنازعات حاكم بر فضاي سياسي است. او معتقد است جامعه ما به صورت تاريخي به جامعه‌اي تبديل شده كه در آن تك‌گويي و مونولوگ وجود دارد و ديالوگ در آن ضعيف است؛ ريشه آن هم در روش‌هاي آموزشي و تربيتي ما ايراني‌هاست. پيش‌فرض گفت‌وگو اين است كه دو طرف اختلافاتي دارند و واقعيت اختلاف را مي‌پذيرند و درباره آن گفت‌وگو مي‌كنند. و به گفته مازني اين نگاه است كه مي‌تواند كليد قفل گرفتاري‌هاي مختلف معيشتي، اقتصادي، اجتماعي و سياسي باشد.
قانون اساسي، انديشه‌هاي امام و رهبري مباني طرح گفت‌وگوي ملي
اما مباني و روش اين گفت‌وگو چه خواهد بود؟ مازني به اين سوال اينطور پاسخ داده كه قانون اساسي، انديشه‌هاي امام و سياست‌هاي ابلاغي رهبري مباني تعريف شده در طرح گفت‌وگوي ملي هستند و هر كس اين سه مبنا را قبول داشته باشد، مي‌تواند وارد فضاي گفت‌وگو شود. اما در اين طرح روش گفت‌وگو به خرد جمعي واگذار شده و به گفته مازني مي‌تواند روش‌هاي مختلفي از جمله تشكيل فراكسيون يا كميسيون يا هسته گفت‌وگو براي آن پيش‌بيني شود يا اينكه كل نمايندگان با حضور بزرگان فراكسيون‌هاي سياسي در يك برنامه منظم و منسجم گفت‌وگو كنند و به توافق برسند يا اينكه از هر فراكسيون چند نفر معرفي شوند و جمعي به اين منظور تشكيل شود.
گفت‌وگو با شخصيت‌هاي تاثيرگذار جناح‌هاي مختلف در خارج از مجلس
احمد مازني اين را هم گفته است كه پيش‌نويس طرح گفت‌وگوي ملي بر اساس مشورت با چهره‌هايي همچون عارف، علي لاريجاني و برخي نمايندگان تهيه شده و آنها اين طرح را تاييد كرده‌اند. به علاوه اصولگرايان، اصلاح‌طلبان و اقليت‌هاي ديني و مذهبي هم از اين طرح استقبال كردند. مازني براي پيشبرد اين طرح با چهره‌هاي سياسي بيرون از مجلس هم گفت‌وگوهايي داشته است. گفت‌وگو با شخصيت‌هاي تاثيرگذار جناح‌هاي مختلف از جمله حدادعادل، ناطق‌نوري، موسوي‌خوييني‌ها، سيدهادي خامنه‌اي، سيد محمود دعايي، كاظم موسوي‌بجنوردي و حتي ارتباط و تعامل با برخي مقامات و شخصيت‌هاي علمي و فرهنگي و پيشكسوتان حوزه سينما و موسيقي انجام شده و ادامه خواهد داشت.
مازني هم مانند بسياري از سياستمداران اصرار دارد كه بايد از ايجاد فضاي دو قطبي پرهيز كرد و براي همين از به رسميت شناختن تفاوت‌ها سخن گفته است. او مي‌گويد مي‌توان با پذيرش اين اختلاف‌نظرها به شأن هنري هنرمندان احترام گذاشت و بر همين اساس موضوع تجليل از استاد شجريان در جشنواره موسيقي را مطرح كرد.
هرچه هست حالا به گفته مازني با تشكيل كميته تخصصي گفت‌وگوي ملي در فراكسيون اميد پيگيري اهداف اين طرح جنبه واقعي‌تري به خودش گرفته است. كميته‌اي كه قرار است به رياست دكتر عارف و با حضور تعدادي از نمايندگان فراكسيون اميد از جمله خود مازني و فتحي، وكيلي، حسين‌زاده، شيخ، حيدري، عابدي و طيبه سياوشي تشكيل شود.
اما در حالي موضوع گفت‌وگوي ملي نخستين گام‌هاي خودش را در فراكسيون اميد برمي‌دارد كه دو شب قبل هم رييس‌جمهور پيام مهمي دراين رابطه داشت و از ضرورت گفت‌وگو و آشتي ملي سخن گفت. روحاني كه اين روزها يك حامي بزرگ را از دست داده و دولت او به گفته جهانگيري، معاون اولش بي‌پناه شده است بعد از برگزاري مراسم تشييع و خاكسپاري آيت‌الله هاشمي در صفحه توييتر خودش نوشت: «امروز براي وداع با آن مرد تاريخ‌ساز همه آمده بودند؛ بياييم از اين فضا براي دوستي، آشتي و وحدت ملي استفاده كنيم. به جاي ديوار پل بسازيم.»
آشتي ملي خواسته‌اي است كه همه اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان بر آن تاكيد مي‌كنند و بعد از رويدادهاي سال 88 و ايجاد شكاف‌هاي عميق سياسي در كشور به دنبال ايجاد و تقويت آن هستند. بزرگان اصلاح‌طلب و آيت‌الله هاشمي در دوران حياتش تلاش زيادي براي تحقق اين خواسته كرده‌اند هرچند هنوز آن نتيجه‌اي كه بايد حاصل نشده است. با اين حال آنچه آيت‌الله هاشمي در زمان حياتش براي تحقق آن تلاش كرد در مراسم خاكسپاري او نمود بيشتري يافت. آيا گره كوري كه در حيات هاشمي گشوده نشد بعد از درگذشت او باز خواهد شد؟ اصلاح‌طلبان اميدوارند.