پاسخ مثبت ايران به دعوتنامه عربستان

يك هفته پس از ارسال دعوتنامه به تمامي كشورهاي اسلامي از جمله ايران، از سوي وزارت حج عربستان، بعثه مقام معظم رهبري از پاسخ مثبت ايران به اين دعوتنامه خبر داد و اعلام كرد به زودي هياتي از ايران به عربستان اعزام خواهد شد تا در خصوص وضعيت حج سال 96 مذاكره كنند. اين اخبار همزمان شده‌اند با اظهارات «سلمان بن عبدالعزيز» پادشاه عربستان كه اعلام كرده امسال با افزايش سهميه حضور حجاج داخلي و خارجي در مناسك حج موافق است. هر چند حجت‌الاسلام والمسلمين سيدعلي قاضي‌عسكر، نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت، آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي اعزام هياتي از كشورمان به عربستان را در تاريخ پنجم اسفند ماه (25 جمادي‌الاول) تاييد كرده است، اما هنوز صحبتي در مورد تركيب اين هيات اعزامي مطرح نشده است. اما در سال‌هاي گذشته علاوه بر رييس سازمان حج و زيارت، نمايندگاني از وزارت امور خارجه، سازمان هواپيمايي و امور بين‌الملل بعثه مقام معظم رهبري در اين مذاكرات حضور پيدا مي‌كردند. حج امسال برگزار مي‌شود يا خير؟ اين سوال دو سال است كه تبديل به مهم‌ترين مساله كساني شده است كه هر سال برنامه‌هاي مربوط به حج را دنبال مي‌كردند. البته سال گذشته حج به دليل كارشكني‌هاي عربستان لغو شد و حجاج ايراني امكان حضور در مناسك حج را پيدا نكردند. اما امسال با ارسال دعوتنامه از سوي عربستان و تمايل به انجام مذاكره از سوي ايران، بايد ديد سرنوشت حج 96 چه مي‌شود. آيا براي دومين سال پياپي حج بدون حضور ايرانيان برگزار خواهد شد يا مذاكرات منتج به برگزاري حج با حضور حجاج ايراني خواهد بود. پس از اتفاقات دي ماه 94 و حمله عده‌اي به كنسولگري عربستان در مشهد، اين كشور اعلام كرد كه روابط ديپلماتيك خود را با ايران قطع كرده است و پس از اعلام اين خبر چالش‌ها و بحث‌ها پيرامون وضعيت حج آغاز شد. هر چند پيش از اعلام عربستان براي قطع روابط ديپلماتيك با ايران، اتفاقاتي براي حجاج ايراني طي يك سال به وقوع پيوست. فاجعه منا و كشته شدن شمار زيادي از هموطنان ايراني در مهر ماه سال 94 و پيش از آن خبر تجاوز به دو نوجوان ايراني در فرودگاه جده، موضوعاتي بودند كه افكار عمومي را جريحه‌دار كرده بودند. اما پس از اعلام قطع روابط ديپلماتيك از سوي عربستان، موضوعي كه براي حجاج مطرح بود، موضوع گذرنامه حجاج بود؛ موضوعي كه همچنان به قوت خود باقيست. تا جايي كه چندي پيش سخنگوي وزارت خارجه ايران درباره وضعيت روابط ايران و عربستان در موضوع حج گفت: «همچنان در وضعيت سابق هستيم و براي حج سال آينده با توجه به شرايط موجود و حفظ عزت و امنيت حجاج ايراني تصميم مقتضي اتخاذ خواهد شد.» البته سرپرست حجاج ايراني پس از اعلام موافقت ايران براي اعزام هياتي براي مذاكره با عربستان گفت: «در مذاكرات با طرف مقابل، خواسته‌هاي جمهوري اسلامي ايران از جمله امور مربوط به شهداي مسجدالحرام و منا مطرح خواهد شد و اميدواريم زمينه براي انجام يك حج باشكوه، عزتمند همراه با آرامش و امنيت زايران فراهم شود.»بيش از يك سال است كه موضوع حج تبديل به موضوعي پرچالش ميان ايران و عربستان شده است. مواضع اين كشور در قبال ايران و همچنين اتفاقاتي كه در اين يك سال به وقوع پيوست، دست به دست هم داده‌اند تا برگزار شدن يا نشدن حج تبديل به موضوعي شود كه ماه‌ها در صدر مسائل بين‌المللي و مذهبي ايران بنشيند. امنيت و عزت حجاج ايراني و همچنين موضوع صدور گواهينامه موضوعاتي هستند كه مقامات ايراني در موضوع حج همواره بر اهميت آن تاكيد دارند و مقامات عربستان حاضر به پذيرش خواسته‌هاي طرف ايراني نبودند؛ تا جايي كه مراجع تقليد در اظهاراتي صريح نظر خود را در خصوص حج 95 بيان كردند و آيت‌الله مكارم شيرازي صراحتا اعلام كردند: «بايد فكر حج امسال را از سر بيرون كرد.» و آيت‌الله نوري همداني تاكيد كردند: «وقتي امنيت و عزت حجاج در خطر است، ديگر حج واجب نيست» . برگزاري حج امسال، در شرايطي كه مسوولان همچنان بر عزتمندانه بودن حج تاكيد دارند و عربستان همچنان روابط ديپلماتيك خود را با ايران قطع كرده است و امكان صدور ويزا براي حجاج ايراني را ندارد و مقامات ايراني صدور ويزا در كشور ثالث را نيز نمي‌پذيرند، در گرو نتيجه مذاكراتي است كه 5 اسفند ماه صورت خواهد گرفت.