معلم خاطي
آماده به خدمت شد
«عذرخواهي مي‌كنم كه هنوز چنين اتفاقاتي را در بعضي از مدارس شاهد هستيم و اميدوارم مسير حركت و روالي كه پيش مي‌رود رو به كاهش باشد و به صفر برسد.» اين واكنش وزير پيشين آموزش و پرورش به انتشار فيلمي از تنبيه بدني چند دانش‌آموز در مدرسه‌اي در اليگودرز استان لرستان بود. حمله معلم با مشت و لگد به چند دانش‌آموز سبب شد تا فاني سال گذشته و در آخرين سال وزارتش به خاطر وجود چنين رفتارهايي در مدارس عذرخواهي كند. اما با وجود ارجاع پرونده معلم به اداره رسيدگي به تخلفات اداري آموزش و پرورش، نه تنها اين اتفاقات به صفر نرسيد بلكه در ماه‌هاي گذشته هم موارد متفاوت ديگري از خشونت عليه دانش‌آموزان از نقاط مختلف كشور گزارش شده است. تازه‌ترين اتفاق مربوط به تنبيه بدني دانش‌آموز كرماني در چند روز گذشته بود كه سبب شد دومين وزير آموزش‌و‌پرورش دولت يازدهم واكنش نشان دهد. در پي تنبيه بدني دانش‌آموز كرماني در چند روز گذشته، با دستور وزير آموزش و پرورش، معلم متخلف آماده به خدمت شد و پرونده او جهت بررسي به هيات رسيدگي به تخلفات اداري ارجاع شد.
24 بهمن بود كه خبرگزاري‌ها تصوير دلخراش مدادي فرو رفته در سر يك دانش‌آموز ابتدايي از اهالي شهر رودبار در جنوب استان كرمان را منتشر كردند، همان زمان مدير روابط عمومي آموزش و پرورش استان كرمان گفت: «معلم مدعي است، زماني كه در كلاس قدم مي‌زد، دانش‌آموز شيطنت كرده و با حركت معلم به سمت وي، دچار ترس شده و مدادي كه در پشت سر او قرار داشت وارد سر مي‌شود.»
براساس قانون آموزش و پرورش هر گونه تنبيه بدني در مدارس ممنوع است و به همين دليل اعلام شد كه پرونده معلم خاطي به هيات بررسي تخلفات اداري ارجاع شده است و روز گذشته هم شخص فخرالدين دانش‌آشتياني به اين موضوع وارد شد. اتفاقي كه اين هفته رخ داد در ادامه زنجيره حوادث خشونت‌باري بود كه از ابتداي سال تحصيلي در مدارس كشور اتفاق افتاد. تنبيه بدني دانش‌آموز روستايي با لوله در مهر ماه، تنبيه منجر به آسيب‌ديدگي پرده گوش دانش‌آموز در استان زنجان در آبان ماه، وارد شدن آسيب به چشم دانش‌آموز كرماني در پي ضرب و شتم توسط كمربند در آبان ماه و تنبيه 6 دانش‌آموز ابتدايي با شيلنگ آب در خراسان جنوبي، عمده حوادث مربوط به تنبيه بدني دانش‌آموزان بود كه در رسانه‌ها منعكس شد. هر بار در پي انتشار اين اخبار صحبت از ارجاع پرونده معلمان خاطي براي رسيدگي و بررسي، مي‌شود اما به نظر مي‌رسد كه حتي رسانه‌اي شدن رسيدگي حقوقي و اداري اين پرونده‌ها منجر به پيشگيري از اتفاقات مشابه نمي‌شود.
در آيين‌نامه اجرايي مدارس، از ماده 74 تا 85 اين آيين‌نامه درخصوص تنبيه و توبيخ دانش‌آموزان است.
در ماده 76 انواع تنبيه مشخص شده: تذكر واخطارشفاهي به‌طور خصوصي، تذكر و اخطارشفاهي درحضوردانش‌آموزان كلاس مربوط، تغيير كلاس درصورت وجودكلاس‌هاي متعدد در يك پايه بااطلاع ولي دانش‌آموز، اخطاركتبي و اطلاع به ولي دانش‌آموز، اخراج موقت ازمدرسه بااطلاع قبلي ولي دانش‌آموزحداكثر براي مدت سه روز و انتقال به مدرسه ديگر. و در ماده 77 تصريح شده است: «اعمال هرگونه تنبيه ديگر از قبيل اهانت، تنبيه بدني و تعيين تكاليف درسي جهت تنبيه ممنوع است و در اعمال تنبيهات نبايد بين دانش‌آموزان تبعيض و استثنايي قايل شد.»
معلماني كه از اين موضوع تخلف كنند برمبناي شدت عمل خود تذكر مي‌گيرند، معاونان و مسوولان آموزش و پرورش پيش‌تر در پي هر مورد از تنبيه بدني در مدارس توضيح داده‌اند كه تخلف داراي مراحلي است كه مرحله نخست آن اتهام است يعني ابتدا در هيات تخلفات اداري بحث تنبيه بدني بررسي مي‌شود و اگر اثبات شد كه در اين زمينه تخلف صورت گرفته است، برخورد قانوني اعمال مي‌شود البته از همان ابتدا حكم شديدي كه به صورت تعليق از كار يا اخراج باشد صادر نمي‌شود بلكه تذكر شفاهي يا كتبي به فرد خاطي ارايه مي‌شود اما اگر تنبيه بدني مجدد توسط فرد تكرار شود درج در پرونده و اخراج اعمال مي‌شود. اما براي برچيده شدن خشونت از مدارس نمي‌توان به بندهاي آيين‌نامه‌ها بسنده كرد.
دانش‌آشتياني روز سه‌شنبه و در سومين همايش ملي روانشناسي مدرسه گفت: «در نظام تعليم و تربيت و مدرسه بايد روابط از «مكانيكي» به «فرا ارگانيكي» تغيير پيدا كند و در اين صورت است كه ما در مدارس به هيچ عنوان شاهد تنبيه‌بدني يا آسيب‌هاي اجتماعي نخواهيم بود و اين موضوع مي‌تواند در كيفيت آموزش و پرورش نيز موثر باشد.