مشكل بازگشت پول‌هاي نفت، مانع بانك مركزي ايران در حذف دلار
ايران به اين زودي نمي‌تواند دلار را كنار بگذارد
بانك مركزي ايران از حذف دلار تا آخر پارسال خبر داده بود اما مشكل بازگشت پول‌هاي نفتي، احتمال كاهش بيشتر ارزش ريال و تاثير منفي بر اقتصاد مانع اجراي آن شده است. حدود 4 ماه پيش بانك مركزي ايران از برنامه خود براي كنار گذاشتن دلار در محاسبات و گزارشات مالي خود خبرداد. ولي‌الله سيف در يك برنامه تلويزيوني اعلام كرد: از ابتداي سال مالي جديد ديگر از دلار به عنوان ارز مرجع در گزارشات مالي استفاده نخواهد شد. با توجه به اينكه سال مالي جديد ايران از روز 21 مارس آغاز شده است هنوز هيچ تغييري در نحوه گزارشات مالي ايران اتفاق نيفتاده است. در حقيقت كارشناسان معتقدند حتي اگر بانك مركزي ايران در اين تصميم خود مصمم باشد اين مساله به اين زودي اتفاق نخواهد افتاد. موسسه فوربس در گزارش خود در ماه ژانويه اعلام كرد: تصميم بانك مركزي ايران براي كنار گذاشتن دلار مي‌تواند به نوسان و بحران ارزي در اين كشور منجر شود. اين گزارش تاكيد داشت اقتصاد ايران در شرايط مطلوبي قرار نداشته و هرگونه شوك ارزي مي‌تواند بهبود در اين كشور را به مخاطره انداخته و تمام دستاوردهاي مختصر سال‌هاي گذشته در كنترل قيمت‌ها را كه از سوي مقامات پولي اين كشور مديريت شده بود، نابود كند. نخستين نكته مهم در كنار گذاشتن دلار از سوي ايران اين است كه ايران هزينه نفت صادراتي خود به عنوان اصلي‌ترين كالاي صادراتي را به دلار دريافت مي‌كند. بسياري بر اين باورند كه در صورتي كه دولت ايران بخواهد مبناي گزارش‌دهي خود را از دلار به ارز ديگري تغيير دهد با شرايط بسيار پيچيده‌اي مواجه خواهد شد چراكه ميلياردها دلار درآمد دولت اين كشور از صادرات نفت به دلار وارد اين كشور مي‌شود. البته بانك مركزي ايران با اين مساله كه در صورت تغيير ارز مبناي گزارشات مالي با مشكل مواجه خواهد شد، مخالف است اما از سوي ديگر نگراني خود نسبت به بحران‌هاي اقتصادي ناشي از جايگزين كردن دلار در مدت زمان كم را پنهان نمي‌كند. در حال حاضر مقامات بانك مركزي ايران نسبت به احتمال سقوط ارزش ريال ايران در برابر دلار پس از جايگزين كردن دلار در گزارشات مالي و به دليل مقاومت عمومي، نگران هستند. سال‌هاست كه تقاضا در بازار ايران براي خريد دلار بالاست و به همين دليل جامعه ايران نسبت به هرگونه نوسان در ارزش ريال حساس است. مقامات پولي ايران طي سال‌هاي گذشته تلاش كرده‌اند تا قبل از هرگونه اقدام جدي در اين زمينه از حساسيت عمومي نسبت به كنار گذاشتن دلار بكاهند. از سال 2010 و آغاز جنگ تحريم بين ايران و غرب، بانك مركزي ايران تلاش كرده است تا دلار را از سبد ارزي خود كنار بگذارد. اين بانك دلار را با يورو، يوآن، روبل و روپيه در مبادلات خود با شركاي تجاري نظير امارات، چين، روسيه، تركيه، عراق و هند جايگزين كرده است. بنا به اعلام يك منبع آگاه از بانك مركزي ايران، ايران همچنين بخشي از درآمد نفتي خود را به يورو دريافت مي‌كند. ديت‌وي كه خواست نامش فاش نشود، تاكيد كرد: به همين دليل است كه گزارش‌دهي مالي بر مبناي يورو براي ما آسان‌تر است. وي تاكيد كرد: براي دولت ايران تغيير ارز دريافتي (يورو) به دلار از نظر اقتصادي به صرفه نيست اما به اين دليل كه ما بايد سالانه ميلياردها دلار پول به بازار داخلي عرضه كنيم مجبور به تبديل يوروهاي دريافتي به دلار هستيم.