وارثان علم و افسانه
ديبا داودي
ايراني‌هاي سرشناس در دنيا كم نيستند. دانشمندان، هنرمندان و نوابغي كه جهان بخشي از هويت ما را به لطف نام خوش اعتبار و عملكرد درخشان آنها مي‌شناسد. براي ما سرلوحه‌اند و مايه افتخار و صدالبته نگين درخشان كارنامه ملي خصوصا پيش چشم جامعه جهاني. حال كه گوشه‌گوشه پنج قاره، مرگ مريم ميرزاخاني دانشمند نخبه ايراني را به سوگ نشسته است بيراه نيست اگر نگاهي به وضعيت مطالعه آموزش محور در اقصي نقاط جهان داشته باشيم. تا ابتداي سال ٢٠١٦، سنگاپور صدرنشين فهرست كشورهاي كتابخوان بود. البته با در نظر گرفتن اين نكته كه در اين سنجش متفاوتي كه توسط دانشگاه كنتيكت صورت گرفت معيار اصلي بررسي، مطالعه صرف بوده است. يعني مطالعه هر نوع كتابي. از داستاني و مذهبي گرفته تا آموزشي و تحصيلي. نكته جالب توجه در اين سنجش اين است كه كشورهاي صدرنشين در اين گزارش، خلاف سنجش ديگري كه براساس آگاهي و رفتار اجتماعي و نمود خوانش در زندگي صورت گرفت و اهالي منطقه اسكانديناوي از صدرنشينان فهرستش بودند كشورهاي آسيايي هستند. به ترتيب، سنگاپور، كره‌جنوبي، ژاپن و چين كشورهايي هستند كه سرانه مطالعه بالايي دارند و اگر باقي معيارهاي سنجش وضعيت مطالعه در جامعه از جمله نرخ بي‌سوادي را حذف كنند اين كشورها هستند كه با فاصله‌اي چشمگير از كشورهاي پيشرفته اروپايي و امريكايي مطرح مي‌شوند. كشورهايي با دانشجوهاي بسيار در كشورهاي اروپايي و دانشگاه‌هاي امريكايي. دانشمندان جوان و مخترعين نامدار. انگلستان در اين فهرست جايگاه بيست و ششم را دارا است و نامي نيز از ايران به چشم نمي‌خورد كه احتمالا به دليل نبود منابع موثق از دايره آمار اين حوزه است وگرنه وجود نام‌هاي درخشان شهروندان مثال زدني‌اش در حوزه‌هاي مختلف، بي‌گمان نشان از بذر سبزي است كه در جان اين خاك زنده است. دايانا جرالد، مدير موسسه فرهنگي «بوك تراست»در مصاحبه‌اي گفته است: «اينكه طي سال‌هاي دهه پيشين، سرانه مطالعه در انگلستان كاهش پيدا كرده است لزوما نشانه بدي نيست و دلايل مختلف دارد. اما قطعا به اين معناست كه بايد توجه بيشتري به نظام آموزشي و ايجاد انگيزه مطالعه عمومي در كودكان داشت. اينكه قشر ميانسال انگلستان كم كتاب مي‌خواند مطلوب نيست اما آنقدرها هم مديريت‌پذير نيست. بايد به فكر راهكارهايي باشيم كه خردسالان و كودكان و نوجوانان ما با شوق به سمت كتاب و كتابخواني بروند. انگلستان سابقه ادبي خارق‌العاده‌اي دارد. ما وارثان كلمات ديكنز و شكسپير هستيم. بايد موقعيت بهتري براي كودكان مان فراهم آوريم.»