حضيض نوع بشر در اردوگاه‌هاي اجباري جنگ
«سعي من در اينجا اين است كه وجهي از زندگي در بازداشتگاه گاندرشايم را در يكي از اردوگاه‌هاي آلمان (بوخنوالد) نشان دهم.
حالا ديگر همه مي‌دانند كه در اردوگاه‌هاي كار اجباري آلمان همه جور فشار و شكنجه اعمال مي‌شد. بدون در نظر گرفتن تفاوت‌هايي در ساختار سازماني اردوگاه‌ها، استيلاي نظم در همه جا ساكن بود؛ نقش تفاوت‌ها اما در اين بود كه امكان بقا را گاهي كم يا گاهي حتي
زياد مي‌كرد.»
اين جملات بخشي از مقدمه‌اي است كه روبر آنتلم، نويسنده كتاب «نوع بشر» بر اين اثر نگاشته است؛ كتابي كه اخيرا با ترجمه قاسم روبين و از سوي نشر مركز منتشر
شده است.
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز مي‌شود و در ادامه در قالب دو بخش اول، دوم و سوم كه به ترتيب «گاندرشايم»، «جاده» و «پايان» ناميده مي‌شوند، روايت خود را در 399 صفحه ادامه مي‌دهد.
نويسنده در مقدمه اثرش از قهرمان‌هاي جنگ سخن گفته اما با اين تعبير: «قهرمان‌هايي كه در عرصه تاريخ و ادبيات مي‌شناسيم، همان‌ها كه در وادي عشق و تنهايي و نگراني از بودن و نيز نابودن و انتقام ندا سر داده‌اند و عليه بي‌عدالتي و حقارت نيز قد علم كرده‌اند به گمان ما در پي اين نبوده‌اند كه احساس والاي تعلق به نوع بشر را صرفا به عنوان خواسته‌اي نهايي و يگانه، بيان
كنند.»
روبر آنتلم كه خود از زخم‌ديدگان جنگ است، اين رمان را به خواهرش ماري لوييز، اسير جانباخته در آلمان تقديم كرده است.
در توضيحي كه پشت جلد اين رمان نوشته شده به قلم مريس بلانشو مي‌خوانيم: «وقتي انسان از سر نياز مجبور شود كه به حضيض آزمندي تن در دهد، وقتي از سر اجبار «زباله‌خوار» شود، ديگر مي‌شود فهميد كه چرا شده است موجودي محدود به خود و با انكار آناني كه انكارش مي‌كنند، تنها نيازش اين مي‌شود كه رابطه بشري را برساند به بدوي‌ترين شكل آن، البته نياز به هر حال متغير است و به معني دقيق كلمه، به نحوي بنيادي تبديل مي‌شود به نيازي بي‌زايند، ناكام مانده، بي‌درون‌مايه و به عبارتي رابطه‌اي عريان با
زندگي عريان.
ناني كه از گلو پايين مي‌رود صرفا پاسخي است بي‌واسطه به ضرورت نياز و نياز هم في‌نفسه و بي‌واسطه نياز به بقاست. لويناس در برخي از تحليل‌هايش نشان داده است كه نياز همواره لذت
توامان است... .»
در بخشي از اين رمان كه ريشه در واقعيات شوم جنگ دارد، مي‌خوانيم: «هر كاري تحمل‌پذير است به جز رفتن به سمت فرماندهي. حالا هراس به جانم افتاده، در تمام وجودم، در هر تكه وجودم. مانده‌ام كه چطور از خودم مراقبت كنم و در ابتدا از كدام تكه‌اي از تنم. نمي‌توانم انتخاب كنم. حتي تصور هم نمي‌كنم كه بتوانم هفت ساعت مدام كلنگ بزنم به زمين يخ زده، آن هم در سوز آن بادي كه از هر طرف مي‌وزد، يكراست نفوذ مي‌كند
به زير لباس... .»
اين كتاب از سوي نشر مركز در شمارگان 1000 نسخه و با قيمت 39500 تومان منتشر شده است.