گروه اجتماعي
سال 1393، رسانه‌هاي محلي استان هرمزگان نوشتند كه از 10 سال قبل به اين سو، مشكلات درماني ساكنان جزيره هرمز كه فقط در ظاهر به «الماس» خليج‌فارس شهرت دارد، به وضعيت نگران‌كننده‌اي رسيده است. سال 1394، رسانه‌هاي محلي استان هرمزگان هشدار دادند كه با وجود حاد شدن وضعيت خدمات درماني ضعيف و ناكافي در جزيره هرمز، سلامتي مردم اين جزيره گرانبها به طور جدي در معرض خطر است.
شنبه، 25 فروردين سال 1397 امام جمعه جزيره هرمز با مسوولان استاني و كشوري اتمام حجت كرد كه اگر براي حل مشكلات بهداشت و درمان ساكنان جزيره هرمز چاره‌انديشي سريع نشود، برخورد جدي‌تري در انتظار متوليان سلامت خواهد بود. اما باز هم هفته‌اي خواهد گذشت و مقامات استاني با وعده‌هاي موقت، شعله خشم ساكنان هرمز را فرو مي‌نشانند و اميد مي‌بندند كه دغدغه مشكلات اقتصادي كه از در و ديوار زندگي مردم بالا مي‌رود، دوباره مردم را دچار فراموشي كرده و پيدا كردن راه‌حل براي پر كردن چاله‌هاي زندگي‌شان، باعث شود جاي خالي خدمات درماني مكفي و استاندارد را از ياد ببرند تا چند وقتي بگذرد و معتمد محل يا گردشگر يا يك فرد دلسوز ناآشنا با الفباي سياست، دوباره به ياد جاي خالي آمبولانس دريايي و اورژانس هوايي بيفتد و يك اعتراض رسانه‌اي دوباره، خواب و آرام مسوولان استاني را متزلزل كند.
اين‌بار، ساكنان غيربومي جزيره هرمز و نمايندگان مردم در مركز استان از آنچه شاهد هستند، از فراموش شدن مردم جزيره و از ناديده گرفته‌شدن دردهاي هرمزي‌ها، دل‌شان سوخت و معترض شدند نسبت به تمام اخباري كه تا امروز درباره توسعه و تجهيز خدمات بهداشت و درمان در الماس خليج‌فارس منتشر شده اما كمتر از نيمي از اين اخبار، واقعيت دارد. آبان ماه سال 1390 رييس وقت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني هرمزگان از نصب تجهيزات آمبولانس دريايي هرمز خبر داد و اعلام كرد كه «اين شناور مجهز به سه تخت حمل بيمار و داراي كليه تجهيزات پزشكي و اورژانسي موردنياز است كه طي قراردادي به شركت تعاوني مد كندالو قشم براي ساخت واگذار شده بود كه در موعد مقرر آماده شده است. تجهيزات آمبولانس دريايي هرمز بر اساس استانداردهاي لازم براي حمل بيمار نظير شوك، تنفس تركيبي، نوار قلب تعبيه شده و در سامانه ناوبري آن نيز تجهيزات راهبري دريايي در شب به‌كار گرفته شده و اين سامانه همزمان با عيد سعيد قربان وارد ناوگان فوريت‌هاي پزشكي استان مي‌شود و مي‌تواند به مردم شهيد‌پرور جزيره هرمز خدمات درماني ارايه دهد.»
خرداد 1393 هم مدير وقت مركز توسعه سلامت هرمز از راه‌اندازي اورژانس هوايي 115 جزيره هرمز با همكاري نيروي دريايي سپاه خبر داد و اعلام كرد: «بسياري از مناطق دورافتاده، محروم از خدمات درماني هستند و با روندي كه دولت تدبير و اميد اتخاذ كرده در چند سال آينده مناطق دورافتاده كشور نيز شاهد حضور پزشك و پرستار مي‌شوند كه اين اوج درايت و توانمندي دولت اميد است. براي افزايش رفاه بيماران و همراه آنها اقدامات ويژه‌اي در حال انجام است و واحد دياليز اين مركز براي سهولت در رفت و آمد بيماران دياليزي راه‌اندازي شده و همچنين راه‌اندازي آزمايشگاه مجهز، واحد دندانپزشكي و اعزام پزشكان متخصص به اين جزيره از اقدامات اين مركز است و پيگير اين هستيم كه مركز بهداشتي درماني هرمز را به يك مركز شبانه‌روزي تبديل كنيم.»
دو روز قبل اما خبر رسيد كه «جوان هرمزي به دليل نبود آمبولانس دريايي فوت كرد.»
در متن خبر و به نقل از خبرنگار استاني خبرگزاري مهر آمده بود كه «جوان ۱۸ساله هرمزي كه در سانحه رانندگي دچار حادثه شده بود به دليل تاخير در اعزام آمبولانس دريايي از قشم به هرمز، جان سپرد. مصطفي جاشونيا كه ظهر پنجشنبه بر اثر سانحه تصادف مجروح شده بود، به درمانگاه هرمز منتقل شد، اما به دليل عدم ارايه خدمات مناسب و نبود امكانات كافي، دستور اعزام او به مركز استان صادر شد كه به دليل نبود آمبولانس دريايي در جزيره هرمز و انتظار براي اعزام اين آمبولانس از قشم و بندرعباس عصر پنجشنبه جان خود را از دست داد.»
اين خبر، راز پنهانكاري مسوولان استاني درباره ضعف شديد خدمات درماني در جزيره هرمز را فاش كرد چرا كه پس از انتشار اين خبر بود كه معلوم شد نه تنها آمبولانس دريايي هرمز، مدت‌هاست كه ديگر در اختيار اين جزيره نبوده و به جزيره قشم منتقل شده بلكه از اورژانس هوايي هم خبري نيست و مركز درماني «مجهز» هم در اين جزيره، صرفا يك درمانگاه فاقد آزمايشگاه و راديولوژي و دياليز و ساير امكانات تخصصي است كه پزشكان عمومي براي گذراندن طرح به اين درمانگاه اعزام مي‌شوند؛ پزشكاني كه در دوران گذراندن طرح حتي تسلط به درمان‌هاي تخصصي ندارند و براي هر ارجاع، بايد از اينترنت و اطلاعات محفوظ در گوشي تلفن همراه خود كمك بگيرند.
به دنبال انتشار اين خبر، مدير اورژانس استان هرمزگان هم در گفت‌وگو با مهر اعتراف كرد كه «تخصيص نيافتن اعتبار براي خريد آمبولانس دريايي هرمز يكي از مشكلات پيش روي جزيره‌نشينان هرمز است.»
به دنبال انتشار اخباري از واقعيت تلخ وضعيت نامناسب خدمات درماني در اين جزيره كه حدود 7 هزار نفر جمعيت در خود جا داده، كيانوش جهانبخش؛ عضو شوراي شهر بندرعباس هم در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: «طبق قانون، جمعيت هلال‌احمر صرفا بايد در زمان بحران خدمت‌رساني كند اما شرايط نامناسب خدمات درماني در جزيره هرمز در حدي بحراني است كه بايد يك پايگاه امداد هوايي و دريايي در اين جزيره مستقر شود. البته خدمات درماني در كل استان هرمزگان قابل قبول نيست و حتي سرانه تخت بيمارستاني در كل استان در مقايسه با سرانه استاندارد، در حد فاجعه است، چنانكه بندرعباس به عنوان مركز استان، فقط يك بيمارستان عمومي دارد اما بايد هر روز پذيراي تعداد قابل‌توجهي از ساكنان جنوب كرمان باشد. اما شرايط جزيره هرمز به اين دليل قابل هشدار است كه اين جزيره با وجود زيبايي طبيعت بكر اما از حداقل امكانات درماني آن هم با وجود 8 هزار نفر جمعيت محروم است. جزيره هرمز آمبولانس دريايي و پايگاه هوايي اورژانس ندارد و امكانات پزشكي جزيره هم جوابگوي مراجعات روزانه مردم نيست و به همين سبب، هر روز شاهد آمد و رفت ساكنان جزيره به بندرعباس، آن هم براي درمان‌هاي بسيار ساده هستيم.»
احمد نادعليان، هنرمندي كه ظرف 12 سال گذشته، 7 سال به طور مستمر ساكن جزيره هرمز بوده هم در تاييد شدت مشكلات بهداشت و درمان جزيره، به «اعتماد» گفت: «آنچه من در اين سال‌ها شاهدم اين است كه جزيره هرمز، فاقد آمبولانس دريايي است. يك آمبولانس دريايي داشته و خراب شده و هزينه تعمير، پرداخت نشده و به همين دليل هم امروز، آمبولانس دريايي ندارد. خدمات پزشكي در تنها درمانگاه جزيره هم در حد حضور چند پزشك عمومي است كه براي گذراندن طرح مي‌آيند و حتي قادر به خدمات‌رساني به زنان باردار در آستانه زايمان هم نيستند. بارها گزارشي داشتيم كه همراهان يك بيمار اورژانسي، درخواست خدمات امدادي از بندرعباس داشته‌اند اما مسوول اين خدمات به ماموريت ديگري اعزام شده و همراهان ناچار شده‌اند بيمار بدحال را با تندروهاي مسافري به بندر برسانند آن هم در حالي كه فاصله جزيره هرمز تا بندرعباس با قايق‌هاي تندرو، حدود 45 دقيقه است و سپري شدن چنين فاصله زماني با فوريت‌هاي پزشكي ناسازگار است. من چند سال قبل كه بر اثر سكته قلبي، دو سوم كارآيي قلبم را از دست دادم، امروز در حالي در جزيره هرمز اقامت فصلي دارم كه بارها از خودم پرسيده‌ام، اگر در اين جزيره، براي من مشكلي ايجاد شود، چه كسي و چگونه من را به كدام متخصص خواهد رساند چون در اين جزيره هيچ پزشك متخصصي حضور و وجود ندارد.»
عبدالحميد گلزاري، روحاني مسجد حضرت ابوالفضل(ع) جزيره هرمز هم در گفت‌وگو با «اعتماد» از شرايط نامناسب خدمات درماني در جزيره هرمز گلايه مي‌كند و مي‌گويد: «ساكنان اين جزيره، واقعا از نظر دريافت حداقل امكانات درماني هم در مضيقه هستند. روز گذشته، در جمع اعضاي شوراي شهر، نام 9 نفر از ساكنان جزيره را روي كاغذ نوشتم كه طي سه سال گذشته، به دليل نبود امكانات درماني و آمبولانس فوت كرده بودند. البته براي جزيره آمبولانس دريايي فرستادند اما همان ابتدا هم ناخداهاي جزيره كه وضعيت شناور را ديدند گفتند كه اين آمبولانس، استانداردهاي لازم را ندارد و عنقريب، از كار مي‌افتد كه همين طور هم شد. طي مدتي كه آمبولانس كار مي‌كرد، قيمت بالاي سوخت در اين جزيره باعث شده بود كه وقتي همراهان، بيمار خود را براي اعزام نزد پزشك مي‌بردند، پزشك مي‌گفت اول برويد سوخت تهيه كنيد تا من برگه اعزام بنويسم. 8 ماه قبل، آمبولانس خراب شد و براي تعمير فرستادند به جزيره قشم و مسوولان شركت، گفتند كه خرابي اين آمبولانس، كار ناخداها بوده و اهالي جزيره هرمز، لياقت آمبولانس دريايي ندارند. هزينه تعمير آمبولانس هم حدود 150 ميليون تومان برآورد شد و مسوولان منطقه آزاد قشم هم آمبولانس را ضبط كردند و گفتند ساكنان هرمز هر وقت نياز به آمبولانس داشتند، از قشم اعزام مي‌كنيم آن هم در حالي كه فاصله قشم تا هرمز، حدود يك ساعت راه است. متاسفانه فرماندار هرمز هم به گلايه مردم اهميتي نمي‌دهد در حالي كه شنيده‌ام برخي روستاهاي بندرعباس با هزار و 500 نفر جمعيت، هم بالگرد امداد دارند و هم به دو دستگاه آمبولانس مجهزند اما جزيره هرمز كه 8 هزار نفر جمعيت دارد و به دليل جذر و مد دريا، عملا از ساعت 6 عصر تا 8 صبح فردا، هيچ ترددي امكان‌پذير نيست و مردم جزيره، با آب محصور مي‌شوند، از آمبولانس دريايي و امداد هوايي محروم هستند. تنها درمانگاه جزيره هم خدمات در حد ساكنان جزيره ندارد چرا كه پزشك متخصص نداريم و فقط پزشكان عمومي در اين درمانگاه حضور دارند كه حتي تحصيلات‌شان هم تكميل نشده. چندي قبل هم تمام تجهيزات آزمايشگاهي و دياليز مستقر در درمانگاه را از جزيره خارج كردند و حالا اين مردم فقير، بايد براي ساده‌ترين خدمات آزمايشگاهي، 14 هزار تومان هزينه رفت و برگشت به بندرعباس بدهند در حالي كه بارها در دفتر امام جمعه جزيره، شاهد حضور مردمي بوده‌ام كه مي‌آيند و از درد قلب رنج مي‌برند اما قادر به پرداخت كرايه رفت و آمد به بندرعباس براي مراجعه به پزشك متخصص نيستند.»
احمد نادعليان، هنرمندي كه ظرف 12 سال گذشته، 7 سال به طور مستمر ساكن جزيره هرمز بوده هم در تاييد شدت مشكلات بهداشت و درمان جزيره، به «اعتماد» گفت: «آنچه من در اين سال‌ها شاهدم اين است كه جزيره هرمز، فاقد آمبولانس دريايي است. يك آمبولانس دريايي داشته و خراب شده و هزينه تعمير، پرداخت نشده و به همين دليل هم امروز، آمبولانس دريايي ندارد. خدمات پزشكي در تنها درمانگاه جزيره هم در حد حضور چند پزشك عمومي است.
عبدالحميد گلزاري، روحاني مسجد حضرت ابوالفضل(ع) جزيره هرمز: 8 ماه قبل، آمبولانس خراب شد و براي تعمير فرستادند به جزيره قشم و مسوولان شركت، گفتند كه خرابي اين آمبولانس، كار ناخداها بوده و اهالي جزيره هرمز، لياقت آمبولانس دريايي ندارند. هزينه تعمير آمبولانس هم حدود 150 ميليون تومان برآورد شد و مسوولان منطقه آزاد قشم هم آمبولانس را ضبط كردند و گفتند ساكنان هرمز هر وقت نياز به آمبولانس داشتند، از قشم اعزام مي‌كنيم.