رويداد؛ نبض گردشگري
محمد محبخدايي
در حوزه گردشگري، همه رويدادها سبب ميشوند تا به صورت زنجيرهاي باورهاي ملي براي اجراي برنامهها افزايش پيدا كنند و اين باورها به نوبه خود تبديل بشوند به برنامههايي كه قابليت ثبت در تقويم كشور و تقويمهاي جهاني را داشته باشند. اين زنجيره پروسه خوبي را شكل ميدهد. در تبديل پتانسيلها و جاذبههاي گردشگري ما به محصول، مهمترين پارامتر رويدادمحوري است. رويدادهاي مختلف ميتوانند ظرفيتهاي گردشگري را تبديل كنند به محصولات گردشگري. مثالش نوروز است، رويداد ملي نوروز باعث ميشود كه افراد براساس سلايق مختلف، از مقاصد مختلف گردشگري كشور (و بر اساس جاذبههاي مختلفي كه در قالب محصول خود را نشان ميدهند) ديدن كنند. در شيراز افراد علاقه دارند به سراغ تجربه تاريخ و فرهنگ بروند، مسافران به چهارمحال و بختياري طبعيتگردي را در اولويت قرار ميدهند و در جنوب كشور، كيش و قشم پذيراي كساني است كه قصد گردشگري دريايي دارند. اين حركت و موج سفر در همه اين شكلها بسيار وابسته است به رويداد ملي نوروز. اين رويدادها خودشان هزاران رويداد را در دل خود شكل ميدهند و كمك ميكنند تا برنامههاي متعددي در طول سال تعريف شوند. اين برنامهها در نهايت منجر به بهره بردن از ظرفيتها و توسعه گردشگري كشور ميشوند. در طول سال اگر بتوانيم رويدادهاي مختلف داشته باشيم كه در آنها برنامههاي متنوعي شكل بگيرد، اين برنامهها تداوم پيدا ميكنند و هزينه جذب گردشگري ما را به خصوص براي گردشگران خارجي پايين ميآورد.
تنوع برنامههاي هنري كه به خاطر گردشگري داخلي شكل ميگيرد و اجرا ميشود، به نوعي فرصتي ميشود تا بتوانيم در كنار آن گردشگران خارج از كشور را هم جذب كنيم. در دنيا هم اصل توسعه گردشگري ورودي يا همان خارجي وابسته به بحث تقويت و اجراي درست برنامههاي گردشگري داخلي است. تمركز بحث گردشگري ما تاكنون بيشتر روي بحث ظرفيتها بوده تا بتوانيم پتانسيلهاي بالقوه را به صورت بالفعل درآوريم. از آنجايي كه بالفعل شدن اين پتانسيلها وابسته به رويدادها بود، پيش از اين زياد مورد توجه قرار نگرفت اما با آمدن آقاي مونسان به سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و تاكيد ايشان بر توجه به رويدادمحوري و نمودار شدن نشاط اقتصادي در اين بخش و به دنبال آن جذب سرمايهگذاران بيشتر، اين اصول مورد توجه ويژه ما قرار گرفتند. از ماه نخستي كه تيم مستقر شده، تقويم گردشگري كشور شكل گرفته است. برنامهها از نمايشگاه تهران شروع شد و در همانجا قصد اين بود كه تمام استانها با محوريت برنامههاي رويدادي ظرفيتهاي خودشان را نشان دهند و حجم سفرهايي كه در نوروز شكل گرفت به نظر نمودي از آثار همين رويداد محوري است. در رويداد تبريز 2018، كاروان سفيران گردشگري تبريز با محوريت حمايت از كالاي ايراني حركت كرد و تعداد زيادي اتوبوس راهي جادهها شدند؛ اتوبوسهايي كه به عنوان نمايشگاه و فروشگاه سيار حاوي كالاهايي مانند فرش، كفش سوغاتيها و صنايعدستي استان آذربايجان شرقي راهي استانهاي مختلف شدند و در كنار آنها گروهي قرار است به اجراي برنامههاي فرهنگي و هنري با عنوان «شبهاي تبريز» در طول مسير و در استانهاي مختلف بپردازند. اينها روشهاي جديدي است كه ما براي توسعه گردشگري مورد توجه قرار دادهايم. چون معتقديم بايد از ظرفيتهاي تبليغاتي منطبق با متدهاي جديد استفاده كنيم. آنچه ما تا امروز به آن توجه داشتيم روشهايي هستند كه تاريخ مصرفشان گذشته، بايد با روشهاي جديد و تكيه بر فناوريهاي نوين و به عنوان نمونه بهرهگيري بيشتر از فضاي مجازي پيش برويم.