يكي به نعل، يكي به ميخ
حسن لطفي
فيلمهاي «اين است قانون»، ساخته سالواتوره فيكارا و ولنتينو پيكونه و مارموز به كارگرداني كمال تبريزي را در يكروز تماشا ميكنم. روزي كه در پرديس چارسو صحنهاي ميبينم كه برايم شبيه نمايي از فيلمي سينمايي است. عكاسان زيادي به دنبال تعدادي از اعضاي شوراي شهر تهران حركت ميكنند و عكس ميگيرند. كمي جلوتر اوليور استون، فيلمساز كهنهكار و سياسي آمريكا با همراهانش پيداشان ميشود. عكاسان لنز دوربينهاشان را از اعضاي شورا به سمت او ميچرخانند و وي را دنبال ميكنند. تا جايي همراهياش ميكنند تا او وارد بازار فيلم شود و نگهبانان از ورودشان جلوگيري كنند. حرفگوشكنها و اهل قانون ميپذيرند و به سراغ سوژههاي ديگر ميروند. اما تعداداندكي به دنبال راههايي براي ورود به محل استقرار اوليور استون ميگردند. از همان لحظه دلم پي عكسهايي است كه آنها گرفتهاند. نه اينكه قانونگريز باشم. نيستم. اگر بودم از تماشاي فيلم، «اين است قانون»، لذت نميبردم آن هم در روزي كه جشنواره را با تماشاي فيلم كمدي مارموز شروع كردهام. فيلمي كه شباهتهاي زيادي به دارند. هر دو فيلم بوي سياست ميدهند، كمدي هستند و مخاطب را جذب ميكنند. البته در بولتن جشنواره فيلم كمال تبريزي فقط كمدي است. سياسي نيست. هنگام تماشاي فيلم مارموز احساس ميكني كمال تبريزي، يكي به نعل ميزند، يكي به ميخ، يكجا سرخها را قرمز ميكند يكجا آبيها را. البته اين سرخ و آبي در اين فيلم ربطي به ورزش ندارد. رنگ احزاب سياسي است . برخلاف كارگردانان فيلم «اين است قانون» كه خيلي سرراستتر حرفشان را ميزند. از اينكه مردم هم مورد نقد قرار گيرند وحشت ندارند. آخرش هم آدم بدها را سربراه نميكنند تا فاتحه نقد اجتماعيشان را بخوانند. البته هر دو فيلم از نظر ارزش سينمايي و هنري هم شبيه هم هستند. قرار نيست چيزي به هنر سينما اضافه كنند. مهم هم نيست. بعضي از فيلمها همين كه بتوانند بر مخاطبانشان تاثير بگذارند هنر كردهاند. كاش در جشنواره بخشي يا سالني به نمايش فيلمهايي اختصاص يابد كه مديران، سياستمداران، دلواپسان، خطيبان و... بايد تماشا كنند. ميدانم وقتشان كم است اما بعضي فيلمها مثل «اين است قانون» حتي اگر ارزش هنري هم نداشته باشند، به درد اعضاي شوراي شهر و ديگران ميخورد. خدا را چه ديديد، شايد در جشنواره سي و هفتم جهاني فيلم فجر بخشي داشته باشيم تحت عنوان كدام مدير كدام فيلم! البته اگر چنين بخشي راهاندازي شود اميدوارم مصلحتانديشي رايج و فيلترهاي تكراري مانع حذف بعضي فيلمها نشود.