ديوانه شو! ديوانه شو
اسدالله امرايي
كتاب «از نگاه جنون؛ آسيبنگاري در ادبيات آلماني» مجموعه داستاني از نويسندگان آلماني است كه در دورهاي از عمر خود به جنون مبتلا شدهاند. نويسندگاني كه رفتارهايي گاه غيرمتعارف داشتند و در مواقعي بين جنون و هوشياري در نوسان بودند. قهرمانهاي اين داستانها هم گاه با مجنوننمايي حرفهاي خود را زدهاند. در تصويري كه آدمها در ذهن خود ميسازند گاه واقعيت و وهم در هم ميآميزد. مسخ كافكا شايد درخشانترين نمونه در ادبيات آلماني و حتي جهان باشد. از ديگر نويسندگاني كه در اين مجموعه آمدهاند يكي هم گئورگ بوشنر است كه تاثير زيادي بر ادبيات آلمان گذاشته و جايزه ادبي معتبري نيز به نام او برگزار ميشود. از ديگر نويسندگان اين مجموعه ميتوان به كافكا، و پيتر بيكسل و مارتين والرز اشاره كرد كه در ايران شهرتي دارند. اما اكثر نويسندگان براي نخستينبار معرفي شدهاند. اين مجموعه گزيدهاي است از داستانهاي آلماني از قرن هجدهم تا امروز، بيشتر بر مبناي روانكاوي جانهاي پريشان و نگاه به جهان جنون. جنون از ديرباز از قصه تا اسطوره در ادبيات حضور داشته... ولي اين مجموعه آسيبنگارانه از دنياي مدرن برگرفته شده است. اكبرت زردمو، نخستين داستان اين مجموعه نيز در جهانبيني خود عناصري رمانتيك دارد. اما داستان لنس بوشنر كه محور و كانون اين مجموعه است، نگاه جامعهشناسانه را با تجربههاي پزشكي مدرن پيوند ميدهد. به اين ترتيب در آسيبنگاري مدرن جان، از آثار پيشاهنگ آلماني به شمار ميرود و با نمونههايي بسيار ميتوان تاثير آن را حتي تا امروز هم در قصهپردازي بزرگاني چون توماس مان و الياس كانتي ديد. پس از اين نوول به قرن بيستم ميرسيم كه پربسامدترين تجربه انسانهايش وحشت و بيگانگي بوده است، احساسهايي كه به آثار تمامي نويسندگان مكتبي كه به اكسپرسيونيسم شهرت دارد، رنگمايه بنيادين آنها را ميبخشد و نشان ميدهد كه كافكا در ادبيات اين دوران استثنا نه، بلكه چكيدهاي است كه نقش كانوني يافته است. هر داستان اين مجموعه به سهم خود تفسيري كوتاه و جداگانه نيز يافته است. از آقاي حدادي پيشتر فرجام نيچه اثر هارتموث لانگه، فرشته آبي نوشته هاينريش مان، ديوان غربي شرقي گوته، رنجهاي ورتر جوان اثر يوهان ولفگانگ فون گوته، رنگهاي كودكي نوشته تئودور اشترم منتشر شده است. مجموعه از نگاه جنون؛ آسيبنگاري در ادبيات آلماني را انتشارات نيلوفر منتشر كرده است.