چرا بايد «هنر تحريم ها»را خواند
تحريم از منظر آنها
نيكي مجرب| بحث درباره تحريمهاي عليه ايران، موضوعي است كه اين روزها در هر كوي و برزني از آن سخن به ميان ميآيد؛ از اظهارنظرهاي تخصصي و فني كارشناسان روابط بينالملل و مديران اقتصادي و سياستمداران كاركشته گرفته كه در بطن اخبار و مباحث سياسي و اقتصادي هستند و از هزار و يك طريق آخرين اتفاقات و رويدادها را رصد ميكنند، تا سخنان معمولا از سر درد و ناراحتي مردم كوچه و بازار كه عمدتا تاثير و پيامد تحريمها را در زندگي روزمره خود و بعضا در رفع سادهترين نيازهايشان به چشم مشاهده ميكنند. البته مساله تحريمها موضوعي نيست كه مربوط به امروز و ديروز ما باشد، ايران دهههاست كه با اين سياست ناعادلانه و غيرمنصفانه قدرتهاي جهاني دست به گريبان است و در نتيجه طبعا پيامدهاي آن را از منظر ناظران داخلي و خارجي ميتوان سنجيد و ارزيابي كرد. در بحث از مناسبات بينالملل براي اتخاذ تصميم دقيق و منطقي در موضوعي مناقشهبرانگيز مثل تحريمها، يكي از كارآمدترين اقدامات، در نظر آوردن مساله از ديد و منظر كساني است كه تحريمها را وضع كردهاند. ديدگاه ريچارد نفيو، مسوول تيم طراحي تحريمها عليه ايران در دومين دوره از رياستجمهوري باراك اوباما، از اين حيث حائز اهميت است. آشكار است كه از موضع او، موفقيت تحريمها مد نظر است. در نتيجه مطالعه ديدگاه او در اين زمينه ميتواند براي ما تحريمشوندگان از جهات متفاوتي حياتي باشد. ترديدي نيست كه آنچه نفيو از منظر تحريمگذاران ميگويد، قرار نيست طابقالنعل بالنعل بر واقعيت منطبق باشد. منظر او، ديدگاه كسي است كه منفعت دولتهاي تحريمگذار را دنبال ميكند و به دنبال ضربه زدن به دولت ايران است. اما آگاهي از اين منظر به ما نشان ميدهد كه چه چيزي در سر تحريمكنندگان ميگذرد و چه اهداف و برنامههايي را در اين زمينه دنبال ميكنند. همچنين آگاهي از اين ديدگاه بر ما روشن ميسازد كه نقاط ضعف دو سوي قضيه، تحريمكننده و تحريمشونده، چيست و ما چگونه ميتوانيم با تقويت نقاط ضعف تحريمكنندگان، خود را در برابر اقدامات ايشان تقويت كنيم. ما از مطالعه كتاب «هنر تحريمها» در مييابيم كه بازگرداندن اعتماد به مردم و تقويت همدلي در ميان آحاد جامعه مهمترين و اصليترين راهكار ما براي مقابله با تحريمهاست. تنها در پرتو وفاق و مشاركت عمومي است كه يك ملت ميتواند در برابر بزرگترين مخاطرات سر بلند كند. تقويت نيروي نظامي و ممانعت از آسيبهاي امنيتي، تنها در مرتبههاي بعدي است كه راه چاره خواهد بود.