شايد تا دو سال پيش، كنار هم قرار گرفتن چين و اروپا براي مقابله با امريكا مثل يك خيال و رويابافي بود اما حالا با حضور دونالد ترامپ در كاخ سفيد اين خيال و رويا چندان دور از ذهن به نظر نميرسد. روز گذشته رويترز به نقل از مقامهاي اروپايي خبر داد كه چين اتحاديه اروپا را براي صدور يك بيانيه مشترك قوي عليه سياستهاي تجاري دونالد ترامپ تحت فشار قرار داده است. گفته ميشود در ماه جاري ميلادي بناست مقامهاي بلندپايه چين و اتحاديه اروپا يك نشست مشترك برگزار كنند.
گفتني است در جلسات مشترك، طرفين درباره اتحاد ميان دو قدرت اقتصادي صحبت ميكنند. پيشنهاد چين اين است كه به همراه اتحاديه اروپا يك اقدام مشترك را عليه ايالات متحده در سازمان تجارت جهاني سازماندهي كنند.
اما اتحاديه اروپا به عنوان بزرگترين بلوك تجاري در جهان، ايده ارتباط با پكن در برابر واشنگتن را رد كرده است. پنج مقام و ديپلمات اتحاديه اروپا به رويترز گفتند: كه اين تصميم را پيش از نشست ميان اروپا و پكن كه بناست در تاريخ 17- 16 جولاي برگزار شود به آنها اعلام كردهاند. در عوض انتظار ميرود كه در اجلاس ميان دو طرف توافقهايي ميان طرفين براي تضمين و تعهد دو طرفه به سيستم تجارت چندجانبه به امضا برسد و طرفين كارگروهي را براي نوسازي سازمان تجارت جهاني ايجاد كنند.
ليو هي، معاون نخستوزير چين پيش از اين نشست اعلام كرد، كه چين آماده است تا براي اولينبار تعيين كند كه در چه بخشهايي از اروپا ميتواند سرمايهگذاري سالانه داشته باشد و انتظار ميرود شي جين پينگ، رييسجمهور ولي كچيانگ، نخستوزير چين با مقامهاي ارشد اتحاديه اروپا نيز ديدار كنند.
گفتني است چين و اتحاديه اروپا طي دو سال گذشته روابط مناسبي نداشتند و در خصوص موضوعاتي همچون درياي جنوبي چين و تجارت ميان دو طرف هيچگاه به يك جمعبندي مناسب نرسيدند. يك ديپلمات اروپايي گفت: چين ميخواهد اتحاديه اروپا با پكن در برابر واشنگتن ايستادگي كنند و يكديگر را بپذيرند. اما ما اين كار را انجام نخواهيم داد و به آنها نيز گفتهايم.
چين اما روز گذشته اعلام كرد كه چين و اروپا بايد در مقابل دستكاريهاي تجارت آزاد از سوي امريكا مقاومت كنند. چين و كشورهاي اروپايي شركاي طبيعي هستند و آنها بهشدت بر اين باورند كه تجارت آزاد يك موتور قدرتمند براي رشد اقتصادي جهاني است.
لو كانگ، سخنگوي وزارت خارجه چين در پكن گفت كه آمادهسازي براي نشست اجلاس سران ادامه دارد و جزييات به موقع اعلام خواهد شد. اما او اعلام كرد كه در گفتوگوهاي مقدماتي اقتصادي ميان چين و اتحاديه اروپا كه هفته گذشته در پكن برگزار شد هر دو طرف موافقت كردند در مخالفت با يكجانبهگرايي و حمايت از سرمايهگذاري آزاد با يكديگر همكاري داشته باشند.
اكنون يك واقعيت وجود دارد با وجود اينكه امريكا بر فلزات اروپايي تعرفه وضع كرده و اين تهديد را نسبت به خودروسازان اروپايي نيز انجام داده است، اما كماكان بروكسل به چين اطمينان كافي را ندارد. دولتهاي غربي معتقدند چين با دستكاري اقتصاد و دامپينگ (ارزانسازي بيش از حد) و نگه داشتن ارزش پول ملي چين به دنبال غلبه بر بازارهاي جهاني است. اروپاييها با شكايتهايي كه امريكاييها از چين دارند همراهي ميكنند و حتي آن را قبول دارند و اكنون اروپا با نحوه عملكرد امريكا و برخورد با اين موضوع مشكل دارد.
با اين حال به نظر ميرسد چين قصد دارد خود را براي يك جنگ تجاري بزرگ با امريكا آماده كند از همين رو تصميم گرفته با كوتاه آمدن از برخي مواضع خود روابط نزديكتري را با اروپا ايجاد كند و از شكاف ميان اروپا و امريكا نيز بهرهبرداري كند. اين موضوع نشاندهنده عمق نگراني چين نسبت به جنگ تجاري با واشنگتن است زيرا بناست تا ششم جولاي امريكا تعرفههاي جديدي را عليه چين اعمال كند و بحران ميان دو طرف نيز عميقتر ميشود.
از طرفي ديگر، چين در تلاش براي به دست گرفتن ساختار اقتصاد جهاني است چرا كه با سياستهاي انزواطلبانه امريكا عملا اين فضا براي چين ايجاد شده تا بتواند رهبري تجارت آزاد در جهان را بر عهده گيرد چراكه اكنون ايالات متحده با متحدان اصلي خود كه چين را با فشار مواجه ميكرد به مشكل برخورده است. اروپا، كانادا و ژاپن اصليترين متحدان تجاري امريكا بودند كه همه آنها با امريكا به مشكل برخوردهاند. آنها اكنون در مباحث تجارت آزاد، تغييرات آب و هوايي و سياست خارجي به شكلي برجسته با امريكا دچار چالش هستند.
يك مقام اروپايي درگير در ديپلماسي ميان اروپا و چين ميگويد: ترامپ غرب را تقسيم كرده است و چين به دنبال آن است كه سرمايهگذاري كند و اين براي بلوك غرب اصلا راحت نيست. يكي ديگر از مقامات اروپايي ديگر نيز عنوان كرد كه اختلاف ميان ترامپ با متحدين غربي خود در نشست گروه هفت به عنوان يك هديه براي چين بود. نزديكي چين به اروپا و ادامه اختلافات ميان اروپا و امريكا عملا بلوكي به نام غرب را زير سوال خواهد برد.