ترامپ درحاشيه اجلاس سران ناتو مطرح كرد
حمله دوباره به متحدان
ميثم سليماني
از هفته‌ها پيش حضور دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده در بروكسل براي شركت در نشست سران ناتو براي كشورهاي اروپايي به يك كابوس مرگبار تبديل شده بود. همه آنها نگران آن بودند كه رويكرد و صحبت‌هاي ترامپ به نحوي باشد كه نگراني متحدان امريكا بيش از گذشته شود و اكنون اين كابوس با حضور دونالد ترامپ در بروكسل به واقعيت تبديل شده است. او از همان ساعت‌هاي ابتدايي ورود خود به پايتخت بلژيك حملات و سخنان جنجالي خود را آغاز كرد. ترامپ در همان ابتداي امر در نشست مشترك خود با ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو به‌شدت عليه آلمان سخن گفت و تاكيد كرد كه واردات گاز طبيعي روسيه از آلمان تبديل به يك نگراني امنيتي شده است. وي افزود: آلمان كاملا تحت كنترل روسيه قرار گرفته كه اين براي ناتو بسيار بد است.
به گزارش بي‌بي‌سي، ترامپ در سخنان خود تاكيد كرد كه آلمان بيش از 70 درصد گاز خود را از روسيه وارد مي‌كند اما اين رقم در آخرين آمار منتشر شده نزديك به 51 درصد است. ترامپ همچنين در ادامه حملات خود اروپايي‌ها را به عدم پرداخت حق عضويت كامل خود در ناتو متهم كرد. ترامپ در حالي روزهاي سه‌شنبه و چهارشنبه را براي حضور در نشست سران ناتو در بروكسل به سر برد كه دوشنبه هفته آينده در هلسينكي با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه ديدار مي‌كند و اين اتفاق تبديل به يكي از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي متحدان امريكا بدل شده است كه شايد نزديكي امريكا با روسيه موجب تضعيف كشورهاي اروپايي دربرابر روسيه شود و عملا امريكا متحدان خود را در برابر اروپا تنها بگذارد. برخي از اعضا پيش از اين نشست به‌شدت نگران آن بودند كه شايد ترامپ اين نشست را مانند نشست گروه هفت در كبك كانادا به نحوي با چالش جدي مواجه كند؛ البته كه در آستانه نشست نيز ترامپ با سخنان خود همه را شگفت‌زده كرد. دونالد ترامپ پيش از حضور خود در بروكسل عنوان كرد شركت در نشست سران ناتو و روبه‌رو شدن با متحدان بسيار سخت‌تر از اجلاس دوشنبه آينده با پوتين است. با اين حال دونالد تاسك، رييس شوراي اروپا دونالد ترامپ را متهم كرد كه تقريبا روزانه اروپا را نقد مي‌كند. او در توييتر خود نوشت: امريكاي عزيز، ما متحد شما هستيم، اما پس از ما متحد ديگري وجود ندارد. وي اظهار داشت كه اتحاديه اروپا بيش از روسيه و چين براي دفاع از خود هزينه مي‌پردازد. تاسك همچنين با اشاره به نشست ترامپ و پوتين گفت: اين بسيار مهم است كه شما درك كنيد دوست استراتژيك و مشكل استراتژيك شما چه كسي است.
ترامپ در مورد آلمان چه مي‌گويد؟
آلمان داراي بزرگ‌ترين اقتصاد اتحاديه اروپا است و مدت‌ها است از سوي ايالات متحده متهم شده نتوانسته سهمي منصفانه از هزينه‌هاي ناتو را بپردازد، از همين رو اين اتفاق موجب اصطكاك ميان ترامپ و آلمان شده است. ترامپ تاكيد دارد كه آلمان تقريبا 70 درصد گاز خود را در كنترل روسيه قرار داده است و اين سوال را مطرح مي‌كند كه آيا اين اقدام مناسب است؟ اين سوالي است كه ترامپ در صبحانه كاري روز چهارشنبه با استولتنبرگ مطرح كرد. وي افزود: آلمان روي خط لوله جديد انتقال گاز روسيه به اروپا سرمايه‌گذاري كرده كه به نظر من نبايد اين كار را انجام مي‌داد و من فكر مي‌كنم اين اتفاق بسيار بد است. گفتني است، آلمان حمايتي سياسي از خط لوله نورد استريم2 كه خط لوله‌اي جديد براي انتقال گاز از روسيه از طريق درياي بالتيك محسوب مي‌شود، انجام داده است كه جريان انتقال گاز روسيه به كشورهاي اتحاديه اروپا افزايش پيدا مي‌كند. ترامپ معتقد است آلمان تنها كمي بيش از يك درصد از توليد ناخالص داخلي خود در زمينه دفاع هزينه مي‌كند و اين در حالي است كه ترامپ معتقد است كه اين در مقايسه با 2/4 درصد امريكا قابل مقايسه نيست. طبق آخرين برآوردهاي ناتو آلمان 24/1 درصد از توليد ناخالص ملي خود را براي ناتو هزينه مي‌كند كه اين رقم براي ايالات متحده 5/3 درصد است.
پاسخ آلمان و ناتو
خبرگزاري رويترز گزارش داد كه اورسولا فوندرلاين، وزيردفاع آلمان در پاسخ به اظهارات دونالد ترامپ در خصوص اينكه آلمان تحت كنترل روسيه است آن را رد كرد. وي افزود: ما هيچ مشكلي با روسيه نداريم. وي همچنين افزود كه شما بايد بدون هيچ‌گونه سوالي خط ارتباطي بين كشورها و اتحادها و مخالفان باشيد و از آن محافظت كنيد. استولتنبرگ نيز در پاسخ به سخنان ترامپ عنوان كرد كه انتظار مي‌رود رهبران ناتو بر اين عقيده باشند كه با يكديگر قوي‌تر هستند تا اينكه جدا از هم باشند.
نگراني از خدشه‌دار شدن اتحاد
همواره روساي جمهور ايالات متحده با اين موضوع دچار چالش بودند كه اعضاي ناتو بايد سهميه بيشتري از بودجه اين اتحاد را تامين كنند و هرچند از اين شرايط انتقاد مي‌كردند، اما انسجام داخلي ناتو از اولويت بالاتري براي آنها برخوردار بود. اما به نظر مي‌رسد اولويت دونالد ترامپ كمتر هزينه كردن و بيشتر پول درآوردن است و انسجام دروني ناتو براي او چندان مهم نيست. اعتراض اصلي دونالد ترامپ هم به اين موضوع است كه چرا كشورها تلاشي براي رساندن سهم خود بر مبناي 2درصد از توليد ناخالص داخلي خود نمي‌كنند؟از 29 عضو ناتو تنها 5 كشور به اين هدف دست پيدا كرده‌اند. ايالات متحده، يونان، استوني، انگلستان به سقف 2 درصد خود رسيده‌اند و چندين كشور مانند لهستان و فرانسه نيز به اين هدف‌گذاري نزديك شده‌اند. اما واقعيت آن است هنگامي كه سران ناتو در سال 2014 اين توافق را انجام دادند بنا بوده است كه اين بودجه تا سال 2024 رخ دهد و كشورها نيز به تدريج در حال افزايش بودجه خود هستند و به نظر مي‌رسد تا سال 2024 اين هدف محقق شود و حتي نماينده امريكا در ناتو نيز معتقدند كه همه اعضا در اين مسير حركت مي‌كنند، اما دونالد ترامپ اصرار دارد كه هرچه سريع‌تر اين اتفاق رخ دهد و دايما در حال پرداختن به اين موضوع است و دقيقا مشخص نيست كه رييس‌جمهور ايالات متحده چه مي‌خواهد. از طرفي بازي بي‌هدف امريكا از انتقاد نسبت به آلمان در موضوع گاز روسيه اين نگراني را به وجود آورده كه اروپا هرچه بيشتر از امريكا جدا شود و آنگلا مركل نيز نشانه‌هايي از اين امر را به نمايش گذاشته است.