آزمون و خطا با جان مردم

استراتژي ترامپ براي جنگ افغانستان، يك ساله نشده قرار است به تاريخ سپرده‌شود. بعد از 10 ماه، 20 روز اجراي سياست جديد دونالد ترامپ در افغانستان، رويترز در گزارشي اختصاصي مي‌نويسد كه كاخ سفيد از نتايج اجراي اين استراتژي ناراضي است و قصد دارد استراتژي كاملا جديدي را براي جنگ افغانستان اعلام كند. طي يك سال گذشته شرايط امنيتي در افغانستان تغيير چنداني نكرده و تعداد تلفات غيرنظامي بر اثر جنگ ميان طالبان و نيروهاي آمريكايي و افغان و همچنين عمليات تروريستي گروه‌هاي تندرو، به‌شدت رو به افزايش است، همزمان گسترش نفوذ داعش در برخي بخش‌هاي افغانستان و سرازير شدن برخي نيروهاي تندروي گروه‌هاي تروريستي از سوريه و عراق به افغانستان، كشتار شهروندان غيرنظامي در عمليات تروريستي و بمبگذاري‌هاي انتحاري در مناطق مختلف را افزايش داده ‌است. استراتژي جديد آمريكا نه تنها باعث كاهش خشونت‌ها عليه جان مردم افغانستان نشده‌است، بلكه سرزمين‌هاي تحت تسلط طالبان، زمين‌هاي زيركشت خشخاش و نفوذ گروه‌هاي تروريستي همچون داعش در مناطق شهري را افزايش داده‌است. رويترز به نقل از تعدادي از مقام‌هاي دولت آمريكا مي‌نويسد يك سال بعد از آنكه دونالد ترامپ با اصرار شديد مشاورانش پذيرفت تا حضور نظامي آمريكا در افغانستان بعد از 16 سال باز هم تا زمان نامشخصي تمديد شود، نارضايتي از نتايج اين تصميم باعث شده‌است كه روند بازنگري در استراتژي آمريكا در افغانستان بار ديگر آغاز شود. اواخر اوت گذشته بود كه ترامپ بعد از رايزني‌هاي مشاورانش پشت تريبون رفت تا استراتژي جديد آمريكا در مورد افغانستان را اعلام كند. رييس‌جمهور آمريكا شخصا علاقه‌اي به ادامه حضور نيروهاي آمريكايي در افغانستان و ادامه جنگ در اين كشور نداشت و پيش از اعلام اين استراتژي جديد، بارها چه در دوران تبليغات انتخاباتي‌اش و چه در سخنراني‌هايش به عنوان رييس‌جمهور، اعلام كرده‌بود كه علاقه‌مند است به سرعت حضور نيروهاي آمريكايي در افغانستان را پايان دهد. اما مشاوران او از جمله هربرت مك‌مستر مشاور پيشين امنيت ملي، ركس تيلرسون وزير پيشين خارجه، جيمز متيس وزير دفاع و جوزف دانفورد، فرمانده ستاد مشترك ارتش، خروج سريع از افغانستان را عملي نمي‌دانستند.

مشاوران جديد؛ استراتژي جديد

از ميان چهار مشاور ارشدي كه در نگارش استراتژي ترامپ نقش داشتند، دو نفر، ديگر در دولت نيستند. هربرت مك‌مستر كرسي مشاور امنيت ملي را به جان بولتون داده‌است و مايك پومپئو، جانشين ركس تيلرسون در مقام وزارت خارجه شده‌است. نهايتا بر اساس استراتژي‌اي كه مشاوران ترامپ نوشتند، قرار شد تعداد نيروهاي آمريكايي شامل مستشاران نظامي، افسران آموزش و نيروهاي ويژه در خاك افغانستان افزايش پيدا كند، حضور بدون محدوديت زماني ارتش در خاك افغانستان، افزايش پشتيباني هوايي از عمليات نيروهاي امنيتي افغانستان بخشي از اين استراتژي بود. هدف استراتژي جديد آمريكا اين بود كه با افزايش فشار نظامي بر طالبان، اين گروه مجبور به مذاكره با دولت كابل براي صلح شود. ترامپ هر چند شخصا مخالف ادامه حضور نيروهاي آمريكايي در افغانستان بود، اما اصرار مشاوران، به خصوص متيس، دانفورد و مك‌مستر به عنوان دو نظامي كاركشته او را قانع كرد كه به اين استراتژي زمان بيشتري بدهد. او سال گذشته مجوز حضور 3000 نيروي بيشتر آمريكايي در افغانستان را صادر كرد تا مجموع نيروهاي آمريكايي در اين كشور به 15 هزار نفر برسد. به نوشته رويترز چندين مقام كنوني و پيشين كاخ سفيد كه با اين پرونده آشنايي دارند در گفت‌وگو با رويترز تاييد كرده‌اند كه هنوز دستور رسمي از سوي كاخ سفيد براي بازنگري در استراتژي آمريكا صادر نشده‌است، اما در طول ماه‌هاي آينده يك فرآيند بازنگري كلي و سراسري در همه بخش‌هاي دولت آمريكا براي بازنگري در استراتژي آمريكا در افغانستان آغاز خواهد شد. يك مقام ارشد دولت آمريكا به رويترز گفته ‌است: «ما سيگنال‌هاي مشخصي از درون كاخ سفيد دريافت كرده‌ايم كه طي ماه‌هاي پيش رو، دونالد ترامپ دستور بازنگري در استراتژي افغانستان را اغاز مي‌كند. در نتيجه از همين حالا مشغول آماده‌سازي پيش‌زمينه‌ها و چارچوب‌هاي اين استراتژي هستيم.» قرار است در اين بازنگري تمام جنبه‌هاي استراتژي پيشين آمريكا و نتايج آن بررسي شود از جمله پيشرفت‌هاي حاصل شده در يك سال گذشته، ميزان حضور و عملكرد نيروهاي آمريكايي و دورنماي مذاكره با گروه طالبان از جمله موضوع‌هايي هستند كه قرار است در اين بازنگري مورد بررسي قرار گيرند. بخش مهمي از بازنگري‌ها مرتبط به رابطه آمريكا با پاكستان خواهد بود، موضوعي كه يكي از اصلي‌ترين متغيرهاي مرتبط با آينده افغانستان تلقي مي‌شود. طي چند ماه گذشته روابط واشنگتن و اسلام‌آباد به‌شدت تحت تاثير گرايش آمريكا به هند و قطع كمك‌هاي آمريكا به پاكستان تيره شده‌است.