جيمي ريگتي
ترجمه: بهار سرلك
سال 2019 قسمت تازه مجموعه فيلم‌هاي «جان ويك» با بازي كيانو ريوز روي پرده سينماها خواهد رفت اما فيلم اكشن «سيبري» اين روزها در سينماهاي امريكا روي پرده است و طرفداران اين بازيگر مي‌توانند به تماشاي بازي‌اش در اين فيلم بنشينند. «سيبري» فيلمي است كه ريوز تهيه‌كنندگي و بازيگري آن را بر عهده داشته و علاقه او را به تعليق و كمدي تامين كرده است.
ريوز در گفت‌وگو با وب‌سايت «ايندي‌واير» مي‌گويد: «من در نوشتن فيلمنامه «سيبري» كمك‌هايي كردم پس از جهاتي فيلم را دوست دارم و همين كمك‌ها دليلي براي پذيرفتن نقش تهيه‌كنندگي من شد. فيلمنامه از لحاظ خلاقيت چالش‌هايي پيش پايم گذاشت چون ژانرها با هم تركيب شده بودند؛ فيلمي تريلر، رمانس و كمدي. نه آنكه كمدي تمام‌عياري باشد اما شوخ‌طبعي‌هايي در آن است. در نتيجه به پيچيدگي ژانري و جاه‌طلبي در آن علاقه‌مند شدم.»
متيو راس، كارگردان امريكايي، اين فيلم را پس از «فرانك و لولا» كه در جشنواره «ساندنس 2016» با استقبال روبه‌رو شد، ساخت. در «سيبري» ريوز نقش تاجر امريكايي الماس، لوكاس هيل را بازي مي‌كند كه راهي روسيه است تا الماس‌هاي آبي نايابي را بفروشد اما شريك تجاري‌اش را گم مي‌كند. در همين حين «هيل» دلباخته دختر كافه‌داري اهل سيبري به نام كيتي مي‌شود. اين دو با مقاومت خانواده دختر براي ادامه رابطه‌شان و همچنين ماجراهاي خطرناكي كه شريك «هيل» پيش پاي‌شان مي‌گذارد، دست و پنجه نرم مي‌كنند. اما عشق هيل روز به روز شدت مي‌گيرد و در همين اوضاع و احوال است كه دنيا روي سر «هيل» خراب و زندگي‌اش از روال معمول خارج مي‌شود.
اين خط داستاني جالب تصميم‌گيري ريوز در كمك به پيشبرد فيلمنامه را به خوبي توضيح مي‌دهد. ريوز تهيه‌كنندگي را با «جرم هنري» (2010) آغاز كرد و از آن پس در پروژه‌هاي مختلف پذيراي انجام اين وظيفه شد. مستند «پهلو به پهلو» (2012) نيز با تهيه‌كنندگي او ساخته شد؛ اين مستند 98 دقيقه‌اي شامل گفت‌وگوهايي با فيلمسازان كهنه‌كار است و موضوع آن تفاوت‌هاي فيلمبرداري مرسوم با سينماي ديجيتال را در‌بر‌مي‌گيرد. ريوز تهيه‌كنندگي حداقل پنج پروژه از جمله «Replicas» را برعهده داشته كه در آن به ايفاي نقش هم پرداخته است و نيز تهيه‌كنندگي مستندي درباره گروه آلترناتيو راك «Dogstar» كه هر دو به زودي نمايش داده مي‌شوند.
از نظر ريوز تلاش‌هايش در بازيگري و تهيه‌كنندگي در يك راستا قرار گرفته‌اند. او مي‌گويد: «اين تلاش‌ها از هم مجزا نيستند بلكه با هم مرتبطند. شبيه به اين است كه بازيگران زن و مرد در خانه‌اي در حال ايفاي نقش باشند و تهيه‌كننده در حال ساختن همين خانه يا لوكيشن يا صحنه يا جهان. در دهه گذشته سعي داشته‌ام خانه‌هاي زيبايي بسازم.»
ريوز رويكردي كمال‌گرايانه را به صحنه فيلمبرداري اضافه مي‌كند. طبق گفته‌هاي متيو راس، اين بازيگر و تهيه‌كننده حتي جورابي را كه شخصيتش بايد پا كند، تعيين مي‌كند. راس مي‌گويد: «كمال‌گرايي‌اي كه كيانو با خودش به صحنه مي‌آورد، مسري است. مي‌خواستم اين ويژگي او در سرتاسر فيلم منعكس شود. علاوه بر بازي در فيلم، همكاري او به عنوان تهيه‌كننده نيز عالي است. شخصيت او به گونه‌اي است كه بايد اطمينان حاصل كند هرچه از دستش برمي‌آيد براي كارگردان انجام مي‌دهد و همين كمك‌هايش را ثابت كرده است.»
اگرچه لوكاس هيل دلباخته كيتي مي‌شود اما او مردي متاهل است و چند باري با همسرش (با بازي مولي رينگوالد) تلفني صحبت مي‌كند. با اين صحنه‌ها است كه مخاطب از هم گسيختگي رابطه اين زوج را مي‌بيند. راس درباره رينگوالد مي‌گويد: «مولي بازيگر مناسب اين نقش است. ما با تماشاي فيلم‌هايي كه اين بازيگران در آنها حضور داشته‌اند، بزرگ شده‌ايم و حالا همبازي شدن آنها در اين فيلم بسيار لذتبخش است.»
فيلم «سيبري» با آثاري كه ريوز در سال‌هاي اخير در آنها حضور داشته، همخواني دارد مانند سه‌گانه «جان ويك» اما راس تحت‌تاثير چهره‌هاي فيلم‌هاي كلاسيك مثل رابرت آلتمن، اين تريلر رمانتيك را جلوي دوربين برده است. راس درباره منشا الهامي كه براي ساخت اين فيلم گرفته، مي‌گويد: «تاركوفسكي پاسخ واضح‌تري براي منشا الهام ساخت اين فيلم است. فكر مي‌كنم تعداد درون‌مايه‌هايي كه او در فيلم‌هايش به آنها پرداخته به اندازه درونمايه‌هاي اين فيلم باشد. همچنين اگر طي تمرين، بازيگران به تماشاي فيلم‌هاي تاركوفسكي مي‌نشستند و آن را جزو فعاليت‌شان در فيلم مي‌دانستند، مي‌پذيرفتم. تحت تاثير آلتمن هم بوده‌ام مخصوصا صحنه‌هاي خارجي فيلم. «مك‌كابه و خانم ميلر» فيلمي است كه من، فيلمبردار و طراح صحنه بارها آن را ديده‌ايم.»
اما راس فارغ از تاثيراتي كه از سينماي كلاسيك گرفته به زماني كه خبرنگار سينما بود هم اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «من كارم را با خبرنگاري شروع كردم و با گفت‌وگو كردن با فيلمسازهاي ديگر، فيلمساز بودن را ياد گرفتم. قرار دادن فيلم‌ها و فيلمسازان ديگر به عنوان منبع الهام كارهايم، اساس كاري است كه انجام مي‌دهم.»
راس تجربه‌هاي شگرفي در خبرنگاري فيلم و سينما دارد اما علاوه بر «سيبري» فقط ساخت يك فيلم بلند ديگر را در كارنامه خود ثبت كرده- «فرانك و لولا»- كه نويسندگي آن نيز بر عهده خودش بوده است. اما كيانو ريوز كه حرفه‌اش را با كهنه‌كارهاي سينما از گاس ون سنت تا فرانسيس فورد كاپولا آغاز كرده حالا سراغ كارگردانان كم‌تجربه‌تري مانند چاد استاهلسكي و ديويد ليچ كارگردانان «جان ويك» و آنا ليلي اميرپور براي بازي در «گروه بد» رفته است. ريوز مي‌گويد: «اغلب وقتي با كارگردانان فيلم اولي كار مي‌كني، خودشان فيلمنامه را نوشته‌اند و ارتباط گرفتن با اين نوع شور و هيجان و ديدگاه خارق‌العاده است. با زنان كارگردان بسياري كار كرده‌ام كه عالي بوده‌اند. وقتي مشغول كار مي‌شويم، پيشينه‌مان را هم ارايه مي‌كنيم يعني كي هستيم و از كجا به اينجا رسيده‌ايم اما وقتي نخستين تجربه كارگردان باشد فقط موضوع بحث‌ها نوع داستان‌سرايي و تصوير مي‌شود و فكر مي‌كنم اين چيزي است كه براي همه مهم است.»
اما ريوز به محتواي جديد اهميتي نمي‌دهد و مشتاق است درگير همان فرمولي شود كه جواب داده است؛ به عبارت ديگر آماده حضور در «جان ويك 3: پارابلوم» شود. او از فاش كردن خط داستان امتناع مي‌كند اما گفته بود فيلمبرداري اين فيلم اوقات خوشي را براي او رقم زده است: «عاشق اين شخصيتم. عاشق جهان او هستم. اين جهان را مفصل‌تر خواهيم كرد پس كساني كه اين مجموعه را دوست داشته‌اند از پي بردن به اين چيزهاي جديد خوشحال خواهند شد. فيلم اكشن دشوار است اما جزييات داستان آنقدر متنوع است كه ديدن فيلم خوشايند خواهد بود. بايد بگويم جان ويك براي زنده ماندن مي‌جنگد.»
IndieWire