ميثم سليماني
در روزهايي كه بسياري منتظر بودند تا درگيريها ميان طالبان و دولت افغانستان كاهش پيدا كند، خبرها حاكي از آن است كه تروريستهاي طالبان و نيروهاي دولتي افغانستان در مركز افغانستان كماكان با يكديگر درگير هستند. به گزارش رويترز، منابع محلي اعلام كردند كه شورشيان طالبان توانستند بارديگر به مركز استان غزني حمله كنند و تا زمان تنظيم اين گزارش در حال تلاش براي كنترل ساختمانهاي دولتي و مركز پليس اين منطقه هستند. استان غزني افغانستان از جمله استانهاي مركزي اين كشور محسوب ميشود كه طي چند وقت اخير طالبان تلاش عمدهاي را براي خارج كردن كنترل اين منطقه از دست نيروهاي دولتي انجام داده است.
گزارشها حاكي از آن است كه ايالات متحده حداقل چهار حمله هوايي را در اين منطقه انجام داده است اما جزييات زيادي از نبرد منتشر نشده زيرا بيشتر زيرساختهاي مخابراتي منطقه از بين رفته است. اما تعدادي از قانونگذاران و نمايندگان غزني توانستهاند با برخي از ساكنان اين منطقه گفتوگو كنند. ساكنان ميگويند كه طالبان از ساعتهاي اوليه روز جمعه كه حمله به اين منطقه را آغاز كردهاند، توانستهاند كنترل بخش اعظمي از شهر را به دست گيرند. چمن شاه اعتمادي يكي از قانونگذاران غزني ميگويد: طبق اطلاعات به دست آمده اكنون تنها دفتر فرماندار، دفتر مركزي پليس و اداره اطلاعات در دست دولت است و طالبان در تلاش است تا آنها را در دست بگيرد. تا زمان تنظيم اين گزارش هنوز طالبان نتوانسته كنترل كامل اين منطقه را در دست بگيرد. گفتني است غزني يك شهر استراتژيك است كه نقطه اتصالي كابل با جنوب افغانستان است كه سقوط آن ميتواند جديترين ضربه را به دولت وارد كند. گفتني است در ماه مه شهر غربي فراه نيز در آستانه سقوط توسط طالبان قرار داشت و حضور آنها در اين منطقه بسياري را نگران كرده است و اگر طالبان غزني را در دست بگيرد خط ارتباطي كابل به ساير مناطق جنوبي و حتي غربي قطع خواهد شد.
محمدرحيم حسنيار يكي از اعضاي شوراي استان گفت كه مبارزه سنگين در مناطق مختلف شهر ادامه داشته و نيروهاي افغان در حالت دفاعي قرار دارند. وي افزود: هيچ كس نميداند دقيقا چه اتفاقي رخ داده زيرا هيچ وسيله ارتباطي دقيقي وجود ندارد. هيچ خبري در خصوص تلفات احتمالي وجود ندارد. شبكه يك تلويزيون افغانستان اعلام كرده است كه بيش از 90 عضو نيروهاي امنيتي و 13 غير نظامي كشته شدند و بيش از 100 نفر نيز در درگيريها زخمي شدند. گفته ميشود كه تلفات سنگين در سمت طالبان نيز وجود دارد.
هرچند كه بسياري از مسيرهاي ارتباطي اين شهر قطع شده بود تا نيروهاي كمكي نتوانند به آساني به اين منطقه منتقل شوند، اما ساكنان تلاش كردند كه از راههاي ممكن شهر را تخليه كنند و گزارشها نيز نشان ميدهد بسياري از ساختمانهاي دولتي نيز در معرض آتشسوزي قرار دارند. عبدالوكيل يكي از ساكنان محلي كه موفق به فرار شد، در ايستگاه بازرسي به سمت كابل گفت: آتشسوزي در شهر فراوان است و مردهها در همه جاي شهر وجود دارند.
يكي از مقامهاي ارشد امنيتي افغان كه نخواست نامش فاش شود در گفتوگو با رويترز عنوان كرد كه واحدهاي نيروهاي ويژه براي پراكنده كردن نيروهاي طالبان به اطراف شهر اعزام شدند، اما بسياري از جنگجويان كه در ساعتهاي اوليه حمله توانستند در مركز شهر مستقر شوند، هنوز در داخل شهر حضور دارند.
وي افزود كه هواپيماهاي نيروي هوايي افغانستان و ايالات متحده در خارج از شهر حملات گستردهاي را انجام دادند اما بسياري از جنگجويان در مناطق مسكوني بودند و عملا جنگندهها نميتوانستند هدفگيري دقيقي انجام دهند و حمايت از غير نظاميان در چنين شرايطي بسيار دشوار ميشد. بنابراين حملات به شكل محدودي صورت گرفت. ستاد نظامي ايالات متحده در كابل اعلام كرده كه درگيريهاي پراكنده رخ داده و هواپيماهاي امريكايي از ابتداي عمليات حملات هوايي خود را آغاز كردند و اين روند نيز در روزهاي آينده ادامه خواهد داشت. ژنرال مارتين اونتل، سخنگوي نيروهاي ايالات متحده در افغانستان اعلام كرد: نيروهاي دفاع ملي و نيروهاي امنيتي افغانستان توانستند زمينهاي خود را حفظ كنند و كنترل همه مراكز دولتي را نيز در اختيار داشته باشند. تحليلگران معتقدند حمله به غزني ميتواند هرگونه مذاكرات صلح را با تهديد جدي مواجه كند. دولت در جريان تعطيلات عيد فطر يك آتشبس سراسري با طالبان اجرا كرد و برخي انتظار داشتند كه اين آتشبس بار ديگر در عيد قربان برقرار شود، اما حملات جديد طالبان عملا اين معادلات را برهم زده است و ممكن است چشمانداز صلح را نيز با مشكل مواجه كند.
حضور هيات ديپلماتيك طالبان در ازبكستان
پس از مذاكرات طالبان با امريكا در قطر حالا به نظر ميرسد با وجود تمام اقدامات بيثباتكننده طالبان در افغانستان در اقدامي نادر و ديپلماتيك هياتي سياسي از جانب طالبان به تاشكند ازبكستان سفر كرد و با مقامهاي ارشد وزارت امور خارجه اين كشور نيز ديدار كردند. نشانهاي از حضور سياسي طالبان در منطقه كه رفته رفته به رسميت شناخته ميشود.
شعر محمد استانكزي كه رهبري سياسي اين تيم ديپلماتيك را بر عهده داشت در اين سفر به ازبكستان با وزير امورخارجه و نماينده ويژه ازبكستان در امور افغانستان ديدار كرده است. اين جلسات به دنبال پيشنهاد رييسجمهوري ازبكستان صورت گرفته تا بتواند در راستاي ايجاد صلح در افغانستان قدم بردارد.
سهيل شاهين، سخنگوي دفتر سياسي طالبان در قطر، طي بيانيهاي به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفت: در اين مذاكرات بحثهايي در خصوص خروج نيروهاي بينالمللي و چشمانداز صلح مطرح شده است. وي افزود كه مقامهاي ازبك در اين ديدار نگرانيهاي امنيتي خود را در مورد پروژههاي توسعهاي مورد بحث قرار دادند. در بيانيهاي كه وزارت امورخارجه ازبكستان منتشر كرده آمده است كه طرفين ديدگاههاي خود را درباره چشمانداز روند صلح در افغانستان بيان كردند.
با اين حال اين جلسات و ديدارها قابل توجه هستند زيرا در دورهاي صورت ميگيرد كه طالبان حملات بيرحمانه و مرگباري را عليه نيروهاي امينيتي افغانستان انجام داده و نتيجه ملموسي از مذاكرات ميان امريكا و طالبان روشن نشده است. اما پذيرش هياتهاي سياسي طالبان در سايركشورهاي منطقه اين نگراني را به وجود آورده كه اين روند به ضرر دولت افغانستان تمام شود و عملا جايگاه دولت در روند صلح تضعيف شود.