اسپانيا نگران
موج ورود پناهجويان
محمود فاضلي
شمال آفريقا وضعيت بغرنجي پيدا كرده و هر روز به تعداد كساني كه مي‌خواهند به هر قيمتي از مديترانه عبور كنند و وارد اروپا بشوند، افزوده مي‌شود. دست كم 50 هزار تن از ساكنين صحراي جنوبي آماده ورود به اسپانيا هستند. اسپانيا از جمله‌كشورهايي به شمار مي‌آيد كه در سال‌هاي اخير با بحران ورود مهاجرت‌هاي غيرقانوني روبه‌رو بوده است. با وجود اينكه دولت اسپانيا درصدد است تا شرايط را در خصوص ورود روزانه پناهجويان، عادي جلوه دهد اما طرح‌ها و اقدامات وزارت كشور اسپانيا شرايط را اضطراري نشان مي‌دهد. وزارت كشور اخيرا درباره افزايش روزافزون هجوم پناهجويان به مناطق جنوبي اين كشور هشدار داده و بودجه‌اي براي تامين هزينه‌هاي جانبي پذيرش پناهجويان از جمله البسه، مواد غذايي، لوازم بهداشت فردي و همچنين هزينه زيرساخت‌هاي لازم براي نگهداري پناهجويان رقمي معادل 3 ميليون و 400 هزار يورو درخواست كرده است.
در نيمه اول سال 2018، براي اولين بار از آغاز بحران پناهندگي در 2015، در مقايسه با ايتاليا، تعداد بيشتري پناهجو با قايق خود را به اسپانيا رسانده‌اند. تعداد اين پناهجويان 23500 نفر بوده است. بر اساس اطلاعات سازمان مهاجرت، اكثر اين پناهجويان از كشورهاي بحراني آفريقا در جنوب صحرا و همچنين مراكش، مالي و موريتاني هستند. در سال 2017 در مجموع تعداد 6500 نفر پناهجو از سوي نيروهاي گارد ساحلي اسپانيا پذيرش شده بودند اما امسال تا روز يكم جولاي حداقل 5600 نفر پناهجو از سوي نيروهاي پليس پذيرش شدند. بر اساس آخرين آمار سازمان بين‌المللي مهاجرت، تا روز يكم آگوست تعداد 22 هزار و 858 مهاجر غيرقانوني از مسير دريا و از سواحل اسپانيا وارد اين كشور شده‌اند كه اين رقم بيانگر 39.7 درصد كل مهاجريني است كه وارد اروپا شده‌اند. در مجموع تعداد 57 هزار و 571 مهاجر در اين مدت وارد كشورهاي مختلف اروپايي شده‌اند. بر اساس آمار منتشر شده از وزارت كشور اسپانيا، حدود 17 درصد يعني 3403 نفر از مهاجرين غيرقانوني كه تا پانزدهم جولاي وارد اسپانيا شده‌اند، اتباع مراكش هستند.
ديميتري آوراموپولوس، كميسر امور پناهندگان اتحاديه اروپا نيز اخيرا با هدف گفت‌وگو با مقامات اسپانيا در خصوص افزايش ورود مهاجرين غيرقانوني به اين كشور سفر كرد. وي در اين سفر با چهار‌تن از مقامات دولت اسپانيا در خصوص هجوم پناهجويان به سواحل اين كشور طي هفته اخير بحث و تبادل نظر داشته است. هدف از سفر وي اعلام همبستگي اتحاديه اروپا با دولت اسپانيا در قالب افزايش كمك‌هاي مالي از جمله اختصاص سه ميليون يورو است. در ديدارهاي وي پيشنهاد استفاده از مراكز كنترل شده در سواحل به منظور جلوگيري از ورود بلافاصله مهاجرين به داخل كشور مطرح شد. وي كه از اقدامات دولت اسپانيا در قبال پناهجويان قدرداني مي‌كند، مدعي است هم اكنون 195 نيرو، 2 فروند كشتي، يك فروند هواپيما و يك فروند بالگرد كه متعلق به گارد اروپا است در سواحل اسپانيا شبانه‌روز به دولت اسپانيا كمك مي‌كنند. علاوه بر اين بودجه‌اي معادل 692 ميليون يورو براي مديريت مهاجرين، مرزها و امنيت تا سال 2020 در نظر گرفته شده است. كميسيون مربوطه حداقل 30 ميليون يورو براي رسيدگي به وضعيت اضطراري افزايش ورود پناهجويان در نظر گرفته است. اخيرا طي دو مرحله حدود 26 ميليون‌يورو و در مرحله دوم سه ميليون ديگر به اين كشور اعطا شده است.
وي در خصوص احتمال تاثيرگذاري پذيرش مهاجريني كه ايتاليا آنها را رد كرده بود و همين امر بر افزايش ورود پناهجويان به اسپانيا تاثيرگذار بوده است، اعتقاد دارد به نخست‌وزير و وزير كشور اسپانيا به خاطر همبستگي با پناهجويان و پذيرش آنها تبريك مي‌گويم ولي نمي‌شود اينگونه ادامه داد. اسپانيا نبايد احساس كند كه از سوي اتحاديه اروپا رها شده است. مي‌دانيم كه مراكش نيز از اين نظر تحت فشار است. اسپانيا به ما توصيه كرده كه اين وضعيت را خيلي جدي بگيريم و ما نيز قصد داريم از اين كشور حمايت كنيم. مراكش درخواست بودجه اضافي كرده و ما نيز قصد داريم به زودي آن را تامين كنيم. در ماه مه گذشته از اين كشور ديدن كردم و قول داديم كه 55 ميليون يورو براي كمك به گارد ساحلي اين كشور و تونس اختصاص بدهيم ولي مي‌دانيم كه مادريد به بودجه بيشتري نياز دارد و به همين دليل ما متعهد به افزايش حمايت مالي در پاييز امسال و سال آينده هستيم.
در عرصه داخلي موج ورود پناهجويان به اين كشور موجب نگراني مردم اسپانيا شده است. بر اساس نظرسنجي صورت گرفته از سوي مركز تحقيقات جامعه شناسي، نگراني مردم از موضوع مهاجرين غيرقانوني افزايش يافته و به يكي از پنج دغدغه اصلي مردم تبديل شده است. در حالي كه در چندي پيش اين مساله دغدغه 3.5 درصد از مردم بود هم اكنون به يكي از دغدغه‌هاي 11.1 درصد از مردم تبديل شده است. آمار و ارقام از نگراني مردم، در سال 2011 با ورود گسترده مهاجرين به ثبت رسيده بود. از جمله اصلي‌ترين دلايل افزايش ورود مهاجرين غيرقانوني مي‌توان به پذيرش كشتي حامل 600 مهاجر كه ايتاليا از پذيرش آنها خودداري ورزيده بود اشاره كرد.
اخيرا ژان كلود يونكر، رييس كميسيون اروپا در تماس تلفني با پدرو سانچز نخست‌وزير سوسياليست اسپانيا در خصوص افزايش ورود مهاجرين غيرقانوني به اسپانيا بحث و تبادل نظر كرد. يونكر به سانچز گفته است افزايش ورود مهاجرين به سواحل اسپانيا اولويت اتحاديه اروپا است و ما در اين شرايط از اسپانيا حمايت مي‌كنيم. جوزپ بورل، وزير امور خارجه اسپانيا نيز معتقد است اتحاديه اروپا مبلغ 55 ميليون يورو از محل صندوق مربوطه براي آفريقا را آزاد كرده كه از اين رقم نيمي براي وضعيت مراكش اختصاص داده مي‌شود.