لير بازارها را پايين كشيد

گروه اقتصادي| لير تركيه همچنان دردسرساز است. در شرايطي كه لير بخشي از ارزش سقوط كرده خود را پي گرفته، در نخستين روز كار بازارهاي جهاني در هفته جديد، پول تركيه روندها را متاثر كرد. نگراني از پيامدهاي تضعيف اقتصاد يكي از كشورهاي عضو گروه 20، ذهن معامله‌گران را در سراسر جهان به خود مشغول كرده است. دوشنبه بازارهاي سهام جهان به كف يك ماهه رفتند و سرمايه‌هاي امن از قبيل دلار و اوراق دولتي گران شدند. طلا نيز سرمايه امن است اما دوشنبه تحت فشار دلار بود. لير تركيه در مقطعي از هفته گذشته تا 20درصد از ارزش خود را از دست داد تا برگشت 7درصدي آن هم درد چنداني دوا نكند.

كف 6 ماهه بورس

شاخص جهاني MSCI كه بورس‌هاي 47 كشور را پوشش مي‌دهد، دوشنبه بيش از 0.5درصد افت كرد. اين شاخص، در آخرين روز هفته گذشته يعني جمعه هم 1.6درصد از ارزش خود را ازدست داده بود. در حالي كه در اين شرايط، وزير مالي تركيه برنامه اقدام اقتصادي تعيين كرده تا اعتماد مردم تركيه و سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي را به دست آورد، با اين همه، افت بازارهاي سهام و خروج سرمايه از بازارهاي نوظهور از هراس اثر دومينويي تركيه، نشان مي‌دهد كه تركيه هنوز راه درازي تا ثبات دارد.

دوشنبه، در ادامه روند روز جمعه، بازارهاي سهام اروپا كه تبادلات بيشتري با تركيه دارند، به كف سه هفته‌اي رفتند تا با افت بازارهاي امريكاي شمالي بورس جهان به كمترين ارزش در 6 ماه گذشته برسد. به نظر مي‌رسد كه افت لير كه از ماه مه شروع شده، در صورت ادامه، اقتصاد اين كشور را به ركود ببرد، امري كه بر منطقه و شايد اقتصاد جهان اثرگذار باشد. افت بورس‌ها در روزهاي گذشته در حالي اتفاق افتاده كه درآمدهاي خوب غول‌هاي جهاني در هفته‌هاي گذشته باعث رونق بازارهاي سهام شده است.

خيز دلار امريكا

خروج سرمايه از بازارهاي سهام به رشد ارزش كالاهاي امن انجاميده است. دلار ايالات متحده در كنار فرانك سوييس و ين ژاپن، دوشنبه باز هم تقويت شد. اين تقويت، روند چندروزه را جهشي كرده است. اين شاخص كه پول امريكا را با 6 رقيب بين‌المللي مقايسه مي‌كند، در هفته‌هاي گذشته عمدتا در حال رشد بوده است. شاخص دلار با مقايسه پول امريكا با يورو (با وزن 57%)، ين (با وزن 13.6%)، پوند (11.9%)، دلار كانادا (با وزن 9.1%)، كرون سوئد (با وزن 4.2%) و فرانك سوييس (با وزن 3.6%)، ارزش دلار امريكا را تعيين مي‌كند. شاخص دلار كه پنجشنبه هفته گذشته تا عدد 95.09 واحد جهش كرده بود، جمعه هم تا عدد 96.38 واحد رشد كرد تا دوشنبه نيز همين روند رشد با شيب كمتر پي گرفته شود. روز گذشته، شاخص دلار مرز 96.40 را هم رد كرد. رشد دلار علاوه بر كالاهاي خام بر ديگر ارزهاي جهاني نيز تاثير گذاشته است. دوشنبه يورو به كمترين نرخ برابري خود مقابل دلار در يك سال گذشته رسيد. يورو در مقابل فرانك سوييس نيز همين وضعيت را داشت. ارز اروپايي برابر ين ژاپن هم كمترين ارزش در 10 هفته گذشته را تجربه كرد. اين مساله رشد دلار، افت راند آفريقاي‌جنوبي و پزوي مكزيك را هم به‌دنبال داشت.

روند خطرناك طلا

اونس طلا در هفته‌هاي گذشته چند بار به مرز كانالي 1200 دلار نزديك شد، اما از نزديكي ميانه محدوده 1200 دلار بيشتر افت نكرد. دوشنبه، ادامه خيز دلار، وضعيت متفاوتي را به وجود آورد. اونس طلا كه هفته گذشته روي قيمت 1211.20 دلار ايستاده بود، دوشنبه به سرعت رو به نوسان‌هاي كاهشي گذاشت تا بعد از مدت‌ها به كانال 1100 دلار برود. اونس روز گذشته، كمترين بهاي خود در 1.5 سال گذشته را تجربه كرد، گرچه كاهش قيمت در برخي مقاطع، خريدها را افزايش مي‌داد. روند افت ارزش فلز زرد در ماه‌هاي گذشته، حتي با وجود چالش‌هايي مانند جنگ ارزي و تنش‌هاي امريكا با ايران، تركيه و روسيه، هم چهره بنيادي و هم چهره فني اين كالاي سرمايه‌اي را تخريب كرده است. در شرايطي كه رونق در اقتصاد امريكا ادامه دارد، افزايشي‌هاي بازارهاي جهاني طلا در انتظار هيجانات تازه هستند. اين وضعيت به رشد ارزش اوراق عرضه هم انجاميده است. با افزايش نگراني‌ها، بازدهي بدهي 10 ساله آلمان كه معيار منطقه يورو است به كمترين سطح در يك ماه گذشته رسيده است. پيش از آن، بازدهي اوراق 10 ساله خزانه‌داري امريكا به 2.85 درصد رسيد كه كمترين ميزان در سه هفته گذشته بود. نسبت بازدهي اوراق با ارزش آنها وارونه است.

فشار بر نفت

دوشنبه نفت هم از خيز دلار بي‌نصيب نماند. رشد قيمت دلار، قدرت خريد تمام كساني كه با ارزي به جز دلار، كالا مي‌خرند را كاهش مي‌دهد و از اين رو، نفت خام نيز مانند طلا، روز گذشته تحت فشار قرار گرفت. نفت برنت دوشنبه با افتي اندك به قيمت 72.71 دلار رسيد و نفت وست تگزاس اينترمدييت با افتي بيشتر روي قيمت 67.30 دلار ايستاد.

نفت خام علاوه بر اينها، به‌طور بنيادين تحت‌فشار مازاد عرضه در بازار مانده و به لحاظ فني تحت سركوب رند ماه‌هاي گذشته است.