داريوش قنبري نماينده ادوار مجلس:
انتظارات از فراكسيون اميد متناسب با اعضاي آن نيست
زهير موسوي
بيش از يك سال از آغاز به كار فراكسيون اميد در مجلس گذشته و شايد امروز فرصت خوبي براي ارزيابي عملكرد اصلاح‌طلبان در مجلس باشد. فراكسيوني كه بيشترين هجمه‌ها را شاهد بوده و عملكرد تاثيرگذارش در مجلس شوراي اسلامي آنطور كه بايد به چشم نمي‌آيد. قانون منع به‌كارگيري بازنشستگان، تصويب fatf، تصويب cft، راي اعتماد به وزراي پيشنهادي دولت، استيضاح وزرا در اعتراض به شرايط نامناسب اقتصادي مردم و... بخشي از عملكرد مجلس دهم است كه اگر اصلاح‌طلبان نبودند معلوم نيست كدام‌يك از اين اتفاقات مهم به سرمنزل مقصود مي‌رسيد اما اين واقعيت را بايد پذيرفت كه سطح انتظارات و توقعات از مجلس دهم در مقايسه با مجالس هفتم تا نهم بيشتر است زيرا در اين مجلس شاهد حضور گسترده نمايندگان اصلاح‌طلب هستيم. جريان اصلاح‌طلب جرياني است كه هرگاه مردم از شرايط نااميد شده‌اند به پاي صندوق‌هاي راي آمده و با انتخاب افراد منتسب به اين جريان انتظار تغييرات گسترده دارند و همين انتظار موجب افزايش فشار به نمايندگان مجلس شده است. اما آيا انتظارات از فراكسيون اميد بالاست يا خير؟ داريوش قنبري نماينده مجلس در دوره هفتم و هشتم معتقد است انتظارات بايد متناسب با وزن فراكسيون اميد باشد. او معتقد است پس از انتخابات سال 94 جريان اصلاح‌طلب مدعي پيروزي قطعي در انتخابات شد و همين عامل موجب شده است تا مردم متصور شوند كه اكثريت مطلق مجلس دهم در اختيار اصلاح‌طلبان است. او ادعاي پيروزي در انتخابات سال 94 را اشتباه استراتژيك اصلاح‌طلبان مي‌داند زيرا معتقد است هيچ جرياني در مجلس شوراي اسلامي اكثريت نيست بنابراين انتظارات به اشتباه از فراكسيون اميد بالاست. قنبري نمايندگان معتدل را افراد تاثيرگذار مجلس مي‌داند زيرا هرزمان كه با هرجرياني همسو شده‌اند، آن جريان توانسته موضوع مورد نظر خود را به تصويب برساند. مشروح گفت‌وگوي داريوش قنبري درباره عملكرد فراكسيون اميد را در زير مي‌خوانيد:
بيش از يك سال از آغاز به كار فراكسيون اميد در مجلس دهم گذشته است. ارزيابي شما از عملكرد فراكسيون اميد در اين مدت چيست؟
يكي از جدي‌ترين موضوعاتي كه پيش از ارزيابي عملكرد فراكسيون اميد بايد به آن اشاره شود، سطح توقع افكار عمومي از اين فراكسيون در مقايسه با واقعيت موجود و توان بالفعل فراكسيون اميد است. پيش از آنكه مجلس دهم آغاز به كار كند، اينگونه ارزيابي مي‌شد كه ليست اميد اكثريت قاطع مجلس را به دست آورده و نمايندگان اين ليست مي‌توانند براساس مطالبات اصلاح‌طلبان ايفاي نقش كنند اما پس از شكل‌گيري و آغاز به كار مجلس دهم، شاهد بوديم آنطور كه انتظار مي‌رفت اعضاي فراكسيون اميد نتوانسته‌اند اكثريت كرسي‌هاي مجلس را به دست آورند و برخي از منتخبين ليست اميد تمايلي به فعاليت در اين فراكسيون كه همگي اصلاح‌طلب بوده و از يك انديشه واحد پيروي مي‌كنند، را نداشتند. اين اتفاق سبب شد تا انتظار در اختيار داشتن اكثريت كرسي‌هاي مجلس توسط اصلاح‌طلبان محقق نشود و عملا فراكسيون اميد در بهترين حالت موفق به كسب يك سوم كرسي‌هاي بهارستان شد. سطح توقع و انتظارات از فراكسيون اميد بايد متناسب با وزن واقعي اين فراكسيون در مجلس باشد نه بيشتر. اگر اين فاكتور مهم را مد نظر قرار دهيم، شاهد خواهيم بود كه عملكرد فراكسيون اميد خوب و اميدبخش بوده اما اگر نخواهيم با واقعيتي كه نهايتا يك‌سوم كرسي‌هاي مجلس در اختيار اصلاح‌طلبان است، روبه‌رو شويم شاهد هستيم كه بسياري از انتظارات و مطالبات بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان برآورده نشده است اما اين انتظار فراتر از وزن فراكسيون اميد است. وزن فراكسيون اميد در حدي نيست كه با مصوبات يا طرح‌هاي گوناگون بتوانند انتظار بخش اصلاح‌طلب جامعه را برآورده كنند. ما از فرداي انتخابات با تاكيد بر پيروزي جريان اصلاحات، توقعات مردم را بالا برديم اما وقتي وارد گود مجلس شديم، ديديم آنطور كه بايد كرسي‌ها را در اختيار نداريم و اين موضوع مهم را اطلاع‌رساني نكرديم و همين عامل سبب بالا رفتن انتظارات از اميدي‌هاي مجلس شد. اگر اسامي اعضاي فراكسيون اميد به شكل شفاف و دقيق اطلاع‌رساني شده و مردم متوجه وزن واقعي فراكسيون اميد شوند، آن زمان سطح توقعات و انتظارات جامعه از فراكسيون اميد كاهش مي‌يابد.
همان‌طور كه شما اشاره كرديد در آغاز به كار مجلس برخي متصور بودند كه تعداد اعضاي فراكسيون اميد 170 نفر است اما به مرور زمان اين عدد به 110 رسيد. آيا انتظارات از 110 نماينده اصلاح‌طلب نيز همچنان زياد است؟
درپاسخ قبلي به اين موضوع اشاره كردم كه اصلاح‌طلبان در بهترين حالت يك‌سوم صندلي‌هارا در اختيار دارند و اين به آن معناست كه فراكسيون اميد نه اكثريت بلكه يك اقليت پرقدرت است. از يك‌سوم نمايندگان چه انتظاري مي‌توان داشت؟ به عقيده من عملكرد وزن واقعي فراكسيون اميد قابل قبول است و نمي‌توان انتظار بيشتري از اعضاي فراكسيون اميد داشت. واقعيت آن است كه اصلاح‌طلبان درمجلس دهم بازهم نتوانستند اكثريت مطلق شوند. تفاوت حضور اصلاح‌طلبان در مجلس دهم در مقايسه با مجالس نهم، هشتم و هفتم آن است كه اين جريان توانست يك اقليت پرقدرت را تشكيل دهد. بايد بدانيم كه ساختار مجلس دهم به مراتب پيچيده‌تر از مجالس قبلي است زيرا اصولگرايان نيز نمي‌توانند مدعي شوند كه اكثريت مطلق بهارستان هستند. مجلس دهم، مجلس خاصي است زيرا هيچ جرياني اكثريت نيست و كرسي‌ها به مساوات تقسيم شده است. اصولگريان در مجلس دهم به دو دسته معتدل و افراطي تقسيم شده‌اند و همين تقسيم‌بندي سبب شده تا اختلاف نظر ميان اين دو طيف اصولگرادر طرح‌ها و لايحه‌هاي مختلف بيش از گذشته به چشم بيايد. زماني كه مي‌خواهيم عملكردي را قضاوت كنيم بايد وزن واقعي را بدانيم. تصميم‌گيري در مجلس بر عهده اكثريت است؛ دقيقا همان چيزي كه در مجلس وجود ندارد يعني هيچ جرياني نمي‌تواند مدعي شود اكثريت كرسي‌هاي مجلس را در اختيار دارد.
چه جرياني در مجلس توانسته توازن را برهم بزند؟ منظور آن است كه كدام دسته از نمايندگان نقش تاثيرگذاري در دوئل‌هاي اصلاح‌طلب و اصولگرا نقش بازوي كمكي را ايفا مي‌كنند؟
نمايندگان معتدل برگ برنده‌هاي مجلس شوراي اسلامي هستند. در موضوعات مختلف شاهد بوديم هرگاه اين نمايندگان تمايل به فراكسيون اميد داشتند، اين فراكسيون توانسته حريف خود را شكست دهد و بالعكس. در مجموع مجلس دهم براي هردو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا مجلس ويژه و خاصي است. در مجالس نهم، هشتم و هفتم اكثريت قاطع اصولگرايان سبب مي‌شد تا هرآنچه مي‌خواهند را تصويب كنند. در اين مجالس تعداد نمايندگان اصلاح‌طلب آنچنان كم بود كه حتي توانايي تشكيل يك فراكسيون را نداشتند اما اين اتفاق در مجلس دهم رخ نداد. پس از مجلس ششم ما هيچگاه شاهد حضور اين تعداد از چهره‌هاي اصلاح‌طلب در مجلس نبوديم.
نقاط ضعف و قوت فراكسيون اميد چيست؟
نقطه قوت فراكسيون اميد در مقايسه با اصلاح‌طلبان ادوار گذشته مجلس، تعداد نمايندگان اصلاح‌طلب است. اين فراكسيون يك سوم صندلي‌هاي مجلس را در اختيار دارد و به همين دليل مي‌تواند نقش تاثيرگذاري ايفا كند. موضوعي كه در مجالس هفتم تا نهم وجود نداشت. نقطه ضعف فراكسيون اميد هم عملكرد پراكنده برخي اعضاي اين فراكسيون است. عامل اين عملكرد پراكنده نيز مديريت فراكسيون است. برخي اعضاي فراكسيون اميد به تشكيلات پايبند نبوده و همچنين ارتباط خوبي با بدنه جريان اصلاحات در خارج از مجلس برقرار نشده است و اين يكي از جدي‌ترين نقاط ضعف اين فراكسيون است. نقطه ضعفي كه حتي بيشتر از عملكرد پراكنده برخي نمايندگان توي ذوق مي‌زند.
چرا افكار عمومي بر عملكرد فراكسيون ولايي و مستقلين مانند فراكسيون اميد حساس نيست؟
اصولگرايان از مجلس هفتم همواره در اكثريت بودند. به همين دليل به واسطه عملكردشان در سه دوره گذشته انتظاري از آنها وجود ندارد اما اصلاح‌طلبان پس از سه دوره دوري از بهارستان اميدوار بودند در مجلس دهم اكثريت شوند كه اين مهم با وجود برخي تبليغاتي كه نادرست بود، محقق نشد. انتظارات از فراكسيون اميد زياد است. از آنجا كه همواره چشم اميد جامعه به اصلاح‌طلبان است، بسياري انتظار دارند كه نمايندگان فراكسيون اميد مطالبات و خواسته‌هاي مردم را پيگيري كنند و به همين دليل حساسيت بر عملكرد فراكسيون اميد نسبت به ساير فراكسيون‌ها بيشتر است.