چرخش مردم برزيل به سمت راستترين نقطه سياسي اين كشور بسياري را نگران كرده است. روز گذشته مردم برزيل براي دور دوم به پاي صندوقهاي راي رفتند تا رييسجمهور جديد اين كشور را انتخاب كنند. هرچند كه تا زمان تنظيم اين گزارش نتايج نهايي آن مشخص نشده اما خروجي آن تا حد زيادي مشخص است. به گزارش رويترز بلسنارو نامزد دست راستي رقابتهاي رياستجمهوري برزيل ميتواند با درصدي قاطع پيروز دور دوم رقابتهاي انتخابي اين كشور شود.
برزيليها انتظار دارند تا با انتخاب خود فساد سياسي-اقتصادي گسترده در كشور را از بين ببرند و يك بار ديگر شرايط براي مردم اين كشور بهبود پيدا كند. بلسنارو به احتمال زياد روز يكشنبه رييسجمهور آينده برزيل خواهد شد و در اين صورت يك چرخش سياسي جدي در يكي از بزرگترين دموكراسيهاي جهان رخ خواهد داد، زيرا پس از سالها حكومت چپها بر مسند قدرت اين كشور حالا رويكرد آن به سمت فردي كه از افراطيترين بخش راستگراي برزيل سربرآورده سوق پيدا ميكند.
طي 13 سال گذشته قدرت در برزيل در اختيار حزب چپگراي كارگران برزيل بوده است. طي دوسال گذشته اين كشور در بدترين ركود اقتصادي و بزرگترين رسوايي مالي و رشوهخواري قرار گرفته است. رقيب بلسنارو، فرناندو حداد است كه حزب چپ را نمايندگي ميكند و مورد حمايت لولا داسيلوايي است كه در زندان عمر خود را سپري ميكند. او خود شخصا علاقهمند بود تا در اين رقابت انتخاباتي شركت كند اما با حكم دادگاه به زندان رفت و در عمل نتوانست در اين رقابت حساس شركت كند و مجبور شد تا از فرناندو حداد حمايت كند.
با اين حال فرناندو حداد در دور دوم رقابتهاي انتخاباتي توانست حمايت شخصيتهاي برجسته حقوقي در مبارزه با فساد را جذب كند. از همين رو اين اميد را در ميان هواداران خود تزريق كرد تا بتواند فاصله خود با بلسنارو را كمتر و كمتر كند. گفتني است در دور اول انتخابات كه روز هفتم اكتبر برگزار شد، بلسنارو فاصله اندكي تا پيروزي در همان دور اول رقابتها داشت. او با 46 درصد آرا برنده دور اول رقابتها شد و اين در حالي بود كه فرناندو حداد 29 درصد آرا را به خود اختصاص داد. نتيجهاي كه نشان از اختلاف 17 درصدي ميان نفر اول و دوم داشت.
اما حالا به نظر ميرسد در آستانه انتخابات وضع حداد بهتر شده اما طبق نظرسنجيها به نظر نميرسد كه بتواند چالشي براي بلسنارو براي جلوگيري از پيروزي ايجاد كند.
در نظرسنجياي كه توسط شركت Ibope صورت گرفته بلسنارو 54 درصد و فرناندو حداد 46 درصد آرا را به خود اختصاص ميدهد كه اين رقم به نسبت نظرسنجيهاي گذشته نشان ميدهد، اختلاف دو رقيب از 12 به 8 درصد رسيده است. در نظرسنجياي كه توسط مركز Datafolha در اواخر روز شنبه منتشر شد، نشان ميدهد كه بلسنارو 55 درصد و حداد 45 درصد آرا را به خود اختصاص خواهد داد.
با اين حال تمام دولتمردان سابق برزيل از حزب كارگر سعي كردند پشت سر حداد قرار بگيرند تا شايد جلوي به قدرت رسيدن بلسنارو را بگيرند. دادستان سابق عنوان كرد كه حداد يك فرصت براي برزيل است. اما واقعيت آن است كه به نظر نميرسد كه همه اين حمايتها ضربهاي به كمپين بلسنارو وارد كند، چرا كه اكنون بلسنارو تبديل به تنها نامزد مبارزه با فساد در برزيل شناخته شده است.
رودريگو جانوت دادستان سابق برزيل به رويترز گفت: من فكر ميكنم كه ما در معرض فرآيندي هستيم كه ميتواند به دموكراسي ما فشار وارد كند و آن را محدود كند.
بسياري در برزيل نگران آن هستند از آنجايي كه بلسنارو يكي از تحسينكنندههاي اصلي ديكتاتوري نظامي در برزيل بين سالهاي 1985-1964 است كه ميتواند آسيبهاي جدي به وضعيت حقوق بشري، آزاديهاي مدني در برزيل وارد كند و اين كشور به يك وضعيت افراطي فرو رود.
بلسنارو 63ساله قول داده است تا به پليس براي تقابل با مجرمان اختيارات لازم را ارايه دهد و حتي بنا دارد قوانين اسلحه در اين كشور را تغيير دهد تا شهروندان بتوانند اسلحه به همراه داشته باشند. اين اقدام در اصل براي مزرعهداران صورت ميگيرد، چرا كه به آنها قدرت حمل اسلحه براي مقابله با مجرمان را ميدهد. گفته ميشود لابي مزرعهداران در برزيل يكي از حاميان اصلي بلسنارو محسوب ميشود كه لابي بسيار قدرتمندي در برزيل است.
بلسنارو در آخرين ويديوي انتخاباتي خود در روز شنبه خطاب به هواداران خود گفت: اين فقط يك انتخاب نيست. ما تنها دو گزينه داريم: چرخش به راست يا چپ و ما همه ميدانيم كه 13 سال با چپها همراه بوديم. ما برزيل را آزاد ميخواهيم.
در حال حاضر بازارها نسبت به انتخاب بلسنارو خوشحال هستند، چرا كه سرمايهگذاران ميدانند انتخاب او براي وزارت اقتصاد پائولو گوئدز يكي از اقتصاددانان برجسته است كه در دانشگاه شيكاگوي امريكا تحصيل كرده است. از همين رو بسياري معتقدند فضاي بازار آزاد در برزيل رشد پيدا خواهد كرد.
گفتني است، فضاي اقتصادي برزيل طي سالهاي اخير بسيار آشفته بود. اما در طول يك ماه گذشته به دليل اميدواري به وجود آمده از روي كار آمدن بلسنارو ارزش برازيليا پول ملي اين كشور افزايش پيدا كرده و تقويت شده است. شاخص سهام سائوپائولو و بازارهاي برزيل از اواسط ماه سپتامبر به ميزان 5/13 درصد افزايش يافته است.
گوئدز با توجه به رويكردي كه دارد، علاقهمند به خصوصيسازي صدها شركت دولتي از جمله شركتهاي نفتي بزرگ در برزيل است. ايده بازار آزاد او در عمل مخالف ديدگاه گروهي ژنرالهاي بازنشسته ارتش است كه استراتژي بلسنارو را براي انتخابات تدوين كردهاند. آنها اعتقاد دارند كه منابع استراتژيك بايد در دست دولت قرار گيرد ولي گوئدز اعتقاد جدي به بازار آزاد در رشد اقتصادي دارد.
از طرفي ديگر محيط زيستيها نگران روي كار آمدن بلسنارو هستند، چرا كه ممكن است اقدامات برزيل براي جلوگيري از جنگلزدايي آمازون با مشكل روبهرو شود و اقدامات ضروري براي انتشار دياكسيدكربن كه از گرمايش كره زمين جلوگيري ميكند، كاهش يابد. با اين حال او نيز به نظر ميرسد كه از برنامه دونالد ترامپ براي خروج از پيمان آب و هوايي پاريس پيروي ميكند از همين رو به نظر ميرسد كه او از اين پيمان خارج شود.
با اين حال برخي منتقدان نگران آن هستند با روي كار آمدن بلسنارو برداشتهاي بيرويه از كشاورزي و معادن افزايش و ذخاير موجود كاهش يابد. به نظر ميرسد او قصد دارد به قبايل بومي برزيل اين اجازه را داده تا از ذخاير معدني منطقه خود در آمازون بهرهبرداري كنند تا هزينهها و درآمدهاي خود را داشته باشند، اتفاقي كه بزرگترين نگهبانان جنگلهاي آمازون را تبديل به دشمنان آن براي از بين بردن محيط زيست اين كشور خواهد كرد.
اكنون اتفاقي كه در برزيل رخ خواهد داد يك گردش جدي از چپ به راست است كه اين موضوع ميتواند نگرانكننده باشد. اين چرخش جدي را ميتوان يك قمار براي مردم اين كشور دانست كه قصد دارند راهي متفاوت را انتخاب كنند. اين مسير ميتواند چشماندازي روشن باشد يا منفي. به نظر ميرسد كه در اين مسير آرژانتين تجربه موفقي نداشت. حال بايد ديد كه برزيل چه مسيري را طي خواهد كرد.