هوش مصنوعي در ايران جايگاه خود را پيدا نكرده
جواد عابدي
هوش مصنوعي، يكي از حوزه‌هايي است كه در قرن بيستم و يكم توانسته تكنولوژي را دگرگون كند و به صورت مستقيم و غيرمستقيم براي شركت‌هاي حوزه IT درآمدزايي كند. ارزش اين علم در صنعت به ميزان قابل ملاحظه‌اي رو به رشد است و طي دو دهه گذشته سهم اصلي در با ارزش‌ترين شركت‌هاي دنيا داشته است.
كاربرد اين علم در صنايع پزشكي، اقتصاد، بازي‌سازي ديده شده ولي يكي از مشهودترين كاربردهاي آن در صنعت ماركتينگ و تبليغات است؛ جايي كه بزرگ‌ترين شركت‌هاي دنيا همانند گوگل (بيش از 90 درصد درآمد گوگل از سرويس‌هاي تبليغات آن است)، فيسبوك و اپل بر آن احاطه دارند. به كمك هوش مصنوعي ارزش بازار «تبليغات ديجيتال» در سال اخير از بازار «تبليغات سنتي» پيشي گرفت. تاثير هوش مصنوعي در اين صنعت در پلتفرم‌هايي مثل جست‌وجوي آنلاين (Search)، سرويس‌هاي پيشنهاد‌دهنده
(Recommendation Engins) يا تبليغات برنامه‌نويسي شده
(Programmatic Advertising) ديده مي‌شود. به عنوان مثال در تبليغات در بخشي تحت عنوان Targeting تاثير هوش مصنوعي ديده مي‌شود كه نقش آن در رساندن تبليغ به مخاطب مناسب است. روند استفاده از هوش مصنوعي هنوز به تكامل نرسيده و الگوريتم‌هاي مختلف براي افزايش كارايي آن حتي در بين غول‌هاي اين صنعت نيز به چشم مي‌خورد. با نگاهي به آمارهاي موجود در اين صنعت مي‌توان تاثير هوش مصنوعي را مشاهده كرد كه توانسته كارايي پخش تبليغات را نسبت به روش‌هاي سنتي افزايش دهد.
در ايران، هوش مصنوعي به دليل ارزش پايين‌تر اين بازار هنوز به بلوغ كافي نرسيده و جايگاه خود را در صنعت پيدا نكرده است. به‌طور مثال در حوزه‌اي مثل تبليغات هنوز شكل سنتي آن بر بازار احاطه دارد و در حالي كه ارزش كل تبليغات در ايران بالغ بر 5 هزار ميليارد تومان است، ارزش بازار تبليغات ديجيتال كمتر از 10 درصد آن است. طي چهار سال اخير پس از تغييراتي كه در زيرساخت‌هاي اينترنت كشور پديد آمد استارت‌آپ‌ها نقش پررنگ‌تري ايفا كردند و پيش‌بيني‌ها حاكي از اين است كه طي سه سال آينده سهم تبليغات ديجيتال بتواند بيش از دو برابر سهم فعلي را داشته باشد.
به لحاظ فني، ابزارها و متدولوژي‌هايي كه در هوش مصنوعي در ايران استفاده مي‌شود تفاوت زيادي با ابزارهاي شركت‌هاي خارجي ندارند و مهم‌ترين چالش پيش‌روي ما نه دانش آن، بلكه بستري است كه قرار است در آن هوش مصنوعي نقش خود را ايفا كند.
كارشناس آي‌تي