احتمال استفاده از رحم اجاره‌اي براي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي
حميد ظهرابي، معاون محيط‌زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط‌زيست با اشاره به اينكه برنامه جديد اين سازمان براي حفاظت و احياي يوزپلنگ، ايجاد يك محيط محصور، بزرگ و حفاظت و تكثير يوز به شكل نيمه طبيعي است، گفت: در صورت شكست در جفت‌گيري طبيعي و لقاح مصنوعي، گزينه انتقال جنين و رحم اجاره‌اي را مد‌نظر قرار خواهيم داد. ظهرابي افزود: سعي داريم با ايجاد يك محيط محصور بزرگ جمعيت يوزپلنگ را به شكل نيمه‌طبيعي تحت مديريت قرار و تعداد آنها را افزايش دهيم. اميدواريم بتوانيم از مواليد يوزپلنگ‌هاي موجود در پارك پرديسان براي ايجاد يك جمعيت نيمه طبيعي و معرفي آن به يكي از زيستگاه‌ها استفاده كنيم.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا ممكن است سازمان حفاظت محيط‌زيست اقدام به زنده‌گيري يوزپلنگ از زيستگاه طبيعي كند، گفت: فعلا اين برنامه را نداريم اما امكان دارد براي نمونه‌برداري ژنتيك از يوزهاي موجود در طبيعت نسبت به زنده‌گيري اقدام كنيم چون به ژن يوزها نياز داريم مخصوصا براي مناطقي كه جمعيت‌ها به شكلي است كه زادآوري يوز پايين آمده است. براي مثال در مورد يوزهايي كه در يزد هستند حتما بايد نسبت به برداشت نمونه اقدام كنيم تا بتوانيم ژن گونه را حفظ كنيم. به همين علت بايد حداقل يك فرد از آنها را زنده‌گيري كنيم و از آن اسپرم بگيريم و قبل از اينكه همه افراد اين گونه از بين برود براي زادآوري از آن اقدام كنيم. معاون محيط‌زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط‌زيست در پاسخ به پرسش ديگري درمورد احتمال استفاده از رحم اجاره‌اي يك ماده يوز آفريقايي گفت: به منظور تكثير يوز در اسارت سطوح مختلفي را طراحي كرده‌ايم. سطح اول اين است كه يوزهاي موجود در پرديسان به شكل طبيعي جفت‌گيري كنند. اين جفت‌گيري بين «كوشكي» با «دلبر» يا بين «كوشكي» با «ايران» باشد. وي ادامه داد: اگر در جفت‌گيري طبيعي يوزها موفق نشويم موضوع تلقيح مصنوعي مطرح مي‌شود. بدين صورت كه اسپرم‌هايي را كه از «كوشكي» داريم به دو يوز ماده (دلبر و ايران) تزريق مي‌كنيم و اگر با اين شيوه موفق نشويم، راه سوم كه انتقال جنين است را دنبال خواهيم كرد. در پروسه انتقال جنين در صورت نياز مي‌توانيم از رحم اجاره‌اي يك ماده يوز آفريقايي كه تجربه بزرگ كردن فرزند را داشته است، استفاده كنيم اما هنوز به اين سطح از كار نرسيده‌ايم. ظهرابي تاكيد كرد: هر يك از اين روش‌ها براي تكثير يوز در اسارت با ريسك‌هايي همراه است و ميزان موفقيت در اين روش‌ها حدود ۳۰درصد است. وي با تاكيد بر اينكه برنامه اوليه سازمان حفاظت محيط‌زيست درمورد يوزها حفاظت از آنها در زيستگاه طبيعي است، گفت: هدف ما اين است كه در كنار حفظ يوزپلنگ در زيستگاه طبيعي از شيوه‌هاي جديد حفاظت از يوزپلنگ بهره ببريم و از همه فرصت‌ها و تجربيات موجود در دنيا براي حفاظت و احياي يوزپلنگ آسيايي استفاده كنيم. ايسنا