وزير بهداشت در پاسخ به «اعتماد»:
از وزارت تعاون، تهديدي احساس نمي‌كنم
گره‌هاي بين‌المللي جديد، به سادگي قابل گشودن نيست
وزير بهداشت در اولين نشست خبري خود پس از انتصاب به اين سمت و با گذشت 40 روز از حضور در مسند وزارت متولي سلامت جامعه، از اولويت‌هاي وزارت بهداشت براي سال 98 گفت؛ سالي كه به زعم معاون سازمان برنامه و بودجه، سالي پرتلاطم است اما در حالي كه زمزمه‌ها، از اختيارات قابل توجه اين داروساز 60 ساله درباره تخصيص منابع عمومي كشور مي‌گويد، سعيد نمكي، ديروز و حتي در تشريح وضعيت طلب‌ها و بدهي‌هاي وزارت بهداشت چندان مضطرب نبود و بيشتر، بر اولويت‌هاي سال 98 تاكيد داشت بيش از آنكه بخواهد درباره كسورات اعتباري ناشي از تخصيص ناكافي انتقاد كند. نمكي در توضيح آخرين وضعيت مطالبات و بدهي‌هاي وزارت بهداشت گفت: «از سازمان تامين اجتماعي حدود 7 هزار ميليارد تومان طلب داريم كه اخيرا بخشي از بدهي‌شان را پرداخت كرده‌اند و قرار است وجوه جديدي هم بپردازند. البته بخشي از معوقات مربوط به تخصيص‌ها بود كه در حال بازگشت به روال عادي است. بابت تسويه بدهي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي به شركت‌هاي دارويي و صنعت دارو هم معادل ريالي 500 ميليون يوروي برداشت شده از صندوق توسعه ملي، به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي پرداخت شده و دانشگاه‌ها هم موظف بوده‌اند اين رقم را صرفا براي تسويه مطالبات مربوط به دارو و تجهيزات پزشكي هزينه كنند. البته هنوز نمي‌توان درباره تخصيص صددرصدي اين رقم و تسويه كامل بدهي‌ها اظهار نظر كرد اما اگر اين وجوه به مسيري غير از دارو و تجهيزات پزشكي رفته باشد، با رييس متخلف برخورد مي‌كنيم چون نيت اصلي درباره اين رقم، رعايت حال بدهكاران دانشگاهي به صنعت دارو بوده است. غير از اين، اولين اولويت ما، به روز كردن پرداخت كارانه پرستاران است كه بعضا، بيش از يك سال به تعويق افتاده. پرداخت مطالبات بازنشستگان وزارت بهداشت را هم آغاز كرده‌ايم. البته خزانه از ما خواست كه پس از پرداخت حقوق‌ها، تسويه مطالبات بازنشستگان آغاز شود كه تا امروز، مطالبات سال 94 بازنشستگان را پرداخت كرديم، پرداخت طلب 95 هم آغاز شده و اميدواريم كه تا پايان سال، بتوانيم مطالبات 96 را هم تسويه كنيم. »
تهديدي از طرف وزارت تعاون احساس نمي‌كنم
نمكي در پاسخ به «اعتماد» درباره تاثير تصويب FATF و اينستكس (كانال تبادل مالي اتحاديه اروپا با ايران) و همچنين احوال تعامل وزير بهداشت با وزارت تعاون توضيحاتي داد. سوالات «اعتماد» ناظر بر مشكلاتي بود كه در زمان وزارت سيد حسن قاضي‌زاده هاشمي، به دليل بازگشت تحريم‌هاي اقتصادي و همچنين همراهي نكردن وزارت تعاون در راهبري نظام سلامت به چالش‌هاي اصلي و نگران‌كننده در ارايه خدمات سلامت تبديل شده بود.
از نيمه دوم سال 93 وقتي به‌طور رسمي توليت سلامت بر عهده وزارت بهداشت گذاشته شد، تغيير قابل توجهي در رفتار مسوولان وقت وزارت تعاون با وزارت بهداشت شاهد بوديم. پرداخت نشدن مطالبات وزارت بهداشت، صف‌بندي‌هاي فرمايشي از طرف گروه‌هاي مورد حمايت وزارت تعاون در مقابل وزارت بهداشت و حتي تهديد شخص وزير بهداشت، اتفاقات دوره قبل وزارت تعاون بود. حالا هر دو وزير عوض شده‌اند. شما در اين مدت كه به وزارت بهداشت آمده‌ايد، رفتار وزير جديد تعاون را چطور ارزيابي مي‌كنيد ؟
البته از ايشان هم بايد پرسيد كه رفتار من را چطور ارزيابي مي‌كند.
در دور قبل، تحميل‌ها بيشتر از سمت وزارت تعاون بود. امروز تا چه حد وزارت تعاون براي شما تهديد محسوب مي‌شود؟
من چندان در قيد كالبدشكافي گذشته نيستم. بخشي از اختلافات بين اين دو وزير محترم، مربوط به اختلاف ديدگاه آنها بود و بخشي هم مربوط به اموالي كه درون دو وزارتخانه شكل گرفته بود. من چندان اهل دعوا نيستم چون در دعوا، اتفاقات خوبي هم نمي‌افتد. تلاش من اين است كه با اعضاي كابينه، با صلح و صفا و صميميت كار كنم. حتي در اين مدت، يك بار مسائلم را به هيات دولت يا رياست‌جمهوري نبردم و سعي مي‌كنم با صميميت و دوستي حل و فصل كنم. واقعيت اين است كه هيچ خصومتي هم از آن طرف به سمت وزارت بهداشت حس نمي‌كنم. هر دوي ما وارث نوعي از رويكردها هستيم كه باري را بر دوش هر دوي ما گذاشته. بخشي از مطالبات امروز ما از تامين اجتماعي، مربوط به هزينه‌هاي ما در طرح تحول سلامت است. سال 92، 9 بيست و هفتم تامين اجتماعي، 1700 ميليارد تومان و مثبت بود. پس از اجراي طرح تحول سلامت و در سال 93 اين رقم به 700 ميليارد تومان رسيد و امروز، تامين اجتماعي بايد رقم قابل توجهي روي 9 بيست و هفتم بگذارد تا بتواند اين صندوق را اداره كند. من به عنوان وزير بهداشت بايد بدانم فعاليت‌هايي در هزينه خيزي كردم كه علاوه بر افزايش هزينه بيمه سلامت از دو هزار ميليارد به 17 هزار ميليارد تومان، سازمان تامين اجتماعي را هم تحت فشار قرار داده و بايد اين وضعيت را درك كنم. درك متقابل در اداره اين مملكت بايد دوطرفه باشد. دوستان هم تلاش مي‌كنند براي وصول مطالبات‌مان به ما كمك كنند. بنابراين در پاسخ سوال شما، به لطف پروردگار، من تهديدي از هيچ طرفي احساس نمي‌كنم و همراهي را هم خيلي صميمانه مي‌بينم.
امروز با بحث FATF و اينستكس مواجه هستيم. با توجه به اينكه بعضي شركت‌هاي دارويي خارجي به وارد‌كنندگان ما اعلام كرده‌اند كه به ايران دارو نمي‌فروشند، اين تعهدات بين‌المللي تا چه حد در سال آينده براي تامين دارو و تجهيزات پزشكي كارگشاست وآيا اميدي به نتيجه اين تعهدات داريد ؟
- اينكه آيا تصويب FATF و CFT و باقي معاهدات، بر روند كار ما تاثيرگذار است يا خير، قطعا تاثيرگذار است و اميدوارم كه كشور با اين پديده، خردمندانه برخورد كند. ترديدي ندارم كه اگر قفل‌هاي جديدي بر روابط بين‌المللي ما زده شود، گشودن آنها راحت نخواهد بود. اما اگر اين معاهدات به سرانجام نرسيد چه كنيم ؟ ما دوران سخت جنگ را با آن تهديدها و تحريم‌هاي گذشته، تجربه كرديم و نخواهيم نشست و حتما راهكارهاي جديدي را طراحي مي‌كنيم و اميدوارم به بن بست جديدي نرسيم اما همه بايد در راستاي مصالح ملي كمك كنيم كه گره‌هاي جديدي بر روابط بين‌المللي‌مان نزنيم.
اولويت‌هاي وزارت بهداشت در سال پيش رو
وزير بهداشت با تاكيد بر اينكه هيچ قصدي براي تعطيل و توقف طرح تحول سلامت وجود ندارد، قشر محروم و نيازمند را از اقشار در اولويت وزارت بهداشت دانست و تاكيد كرد كه در سال جديد، كاهش پرداخت هزينه درمان از جيب بيماران، حمايت از بيماران خاص و صعب‌العلاج، بيماري‌هاي واگير نوظهور مثل رسته عفوني‌ها و از جمله سل مقاوم به درمان، بيماري‌هاي غير واگير مثل فشار خون و ديابت و چاقي و بيماري‌هاي قلبي عروقي و بهداشت روان، پيگيري توليد دو واكسن روتاويروس و پنوموكوك، ايجاد انگيزه و جاذبه براي ماندگاري بخش خصوصي و پزشكان در مناطق محروم، اولويت اقدامات وزارت بهداشت است و افزود: «يك شيوه بسيار نابخردانه بعد از پيروزي انقلاب اين بوده كه هر مدير جديدي كه بر صندلي نشسته، مي‌گويد كه خرابه‌اي را تحويل گرفته و مي‌خواهد آن را آباد كند. مبناي من اين نيست و مي‌خواهم از قدم‌هاي پيشين تشكر كنم. قاضي‌زاده هاشمي، يكي از پركارترين وزراي كشور بود و همه جا حضور داشت. اگر امروز من از كاهش مرگ و مير و افزايش توليد دارو و دستيابي به پوشش صددرصدي واكسيناسيون عليه 6 بيماري مسري گزارش مي‌دهم، نتايج زحماتي است كه پيش از حضور من اتفاق افتاده است.» حرف‌هاي وزير بهداشت درباره چالش بودجه‌اي و تامين منابع، به خصوص براي طرح‌هاي مستمر و ريشه‌دار همچون طرح تحول سلامت، نشان داد كه مشكلات اعتباري اين وزارتخانه، ربطي به اشخاص و اسامي ندارد و دولت‌ها بايد سهم ثابت و پايدار داراي قابليت اجرايي براي حوزه سلامت در نظر بگيرند. نمكي در توضيح اعتبارات مورد نياز حوزه سلامت گفت: « شكايت مسوولان وزارت بهداشت از ناكافي بودن اعتبارات، حرف درستي بوده اما حرف ما هم درباره تخصيص كافي درست است. ما (سازمان برنامه و بودجه) هيچ‌گاه صددرصد بودجه را تخصيص نمي‌دهيم و حداكثر تخصيص ما 85 درصد است. البته دستگاه‌ها هم بايد متناسب با بضاعت كشور خرج كنند چون هر دستگاه، سهمي از بودجه عمومي كشور دارد كه البته اين سهم را هم سازمان برنامه و بودجه تعيين مي‌كند. نفت، ماليات و گمركات منابع پايدار كشور هستند اما در عين حال، اين منابع هم هيچ‌گاه 100 درصد وصول نمي‌شوند چرا كه قيمت نفت دچار نوسان است و بنابراين، هر سال حدود 15 درصد افت تخصيص نسبت به پيش‌بيني‌ها داريم ضمن آنكه يك وزش سياسي مي‌تواند بر تكميل منابع ما تاثير بگذارد. البته امسال ترمز را كشيده‌ايم و زمان بسته شدن بودجه 98 من اعلام كردم كه سال جديد، سال حداقل مصارف معلوم و حداقل منابع نامعلوم است. در چنين سالي اگر اولويت‌بندي نكنيم، قطعا زمين مي‌خوريم. درست است كه براي دارو 3.5 ميليارد دلار تخصيص ارز داريم اما درخواست داده‌ام كه فهرست‌هاي دارويي به ارزش 2، دو و نيم و 3 ميليارد دلار هم تهيه شود. من به منابع اشراف دارم و امسال 36 هزار ميليارد تومان بودجه براي وزارت بهداشت اختصاص داده‌ايم و معادل همين رقم هم، درآمد اختصاصي وزارتخانه است كه اگر تعرفه‌ها هم افزايش 10 درصدي داشته باشد، بايد با همين ميزان، سلامت و درمان كل كشور را اداره كنيم. بنابراين، هرچه منابع نظام سلامت را از منابع عمومي دچار نوسان، به منابع پايدار مثل يك درصد ماليات بر ارزش افزوده هدايت كنيم، استمرار و پايداري منابع را تضمين كرده‌ايم. ماليات بر ارزش افزوده و عوارض كالاهاي آسيب‌رسان به سلامت، از جمله منابع اختصاصي پايدار است كه مي‌توان با تكيه بر آن، از منابع عمومي لغزان كم كرد.» نمكي از رسانه‌ها خواست كه از تزريق يأس و نااميدي به مردم خودداري كنند و در توضيح اين درخواست و در تشريح وضعيت سلامت روان جامعه گفت: «يكي از افسرده‌ترين جوامع جهان را داريم چون به سلامت روان مردم توجه نمي‌كنيم. چرا بايد بيمار رواني داشته باشيم ؟ برنامه‌هاي تلويزيون را ببينيد؛ برنامه‌هاي غم‌انگيز بيشتر از برنامه‌هاي فرح زاست و فردي كه امروز و به مناسبت ايام سوگواري در تلويزيون نوحه مي‌خواند، فردا و به مناسب اعياد مذهبي، مولودي مي‌خواند. بايد سياستگذاران كشور را متقاعد كنيم كه روان مردم آشفته است و فضا را تلخ‌تر از اين نكنيم. رسانه‌ها در اين زمينه نقش خيلي مهمي دارند. امروز، روز نااميد كردن مردم نيست؛ روز اميد آفريني است. اگر سال آينده را با چاشني ياس همراه كنيم مردم را بيچاره كرده‌ايم. خواهش مي‌كنم اميد را در دل مردم تقويت كنيم و به تلطيف فضاها و جو عمومي شهرها و روح نوازي شهرها كمك كنيم. عمده‌ترين مشكل مردم از بابت پريشان‌خاطري، مشكل اقتصادي نيست چون پولدارهاي‌مان هم غمگين هستند. ما درويش و پولدار خرسند نداريم و اين مشكل عمده ما است.» وزير بهداشت با تاكيد بر اينكه همزمان با افزايش تنگناهاي اقتصادي، تامين مواد غذايي براي خانواده‌ها دشوارتر شده و البته، تقلب در مواد غذايي هم افزايش مي‌يابد، از شناسايي 7 استان گرفتار ناامني غذايي و تهيه بسته‌هاي ويژه براي خانواده‌هاي آسيب پذير ساكن در اين استان‌ها خبر داد و با تاكيد بر اينكه سال 98، سال نسبتا پر تلاطمي خواهد بود، گفت: «با فشار تحريم‌هاي ظالمانه ممكن است شرايط ويژه‌اي را تجربه كنيم. اما با تمهيداتي كه براي دارو و تجهيزات پزشكي در نظر داريم و همچنين به دنبال تامين ارز مورد نياز كه بنده، هر روز و لحظه به لحظه، تخصيص و تامين آن را پيگيري مي‌كنم و روز چهارشنبه هم در همين زمينه با معاون اول رييس جمهوري و رييس كل بانك مركزي جلسه داشتيم، تا پايان بهار 98، تامين ارز و به دنبال آن، تهيه دارو و تجهيزات پزشكي مشكلي نخواهد داشت. علاوه بر اين، به دنبال مكانيزم‌هايي براي دور زدن تحريم‌ها هستيم اما نگراني عمده‌اي براي تامين دارو و تجهيزات پزشكي نداريم. اصرار ما اين است كه قيمت دارو با ارز 4200 توماني محاسبه شود و اين موضوع هم مورد پذيرش دولت قرار گرفته و بنابراين، در سال آينده، غير از افزايش سنواتي و معمول، قيمت دارو تغيير نخواهد داشت. به رييس سازمان غذا و دارو هم دستور داده‌ام كه واردات هرگونه داروي داراي مشابه داخلي ممنوع شود تا به اين شيوه، از توليد داخل هم حمايت كرده باشيم.»