سدسازيهاي غيراصولي خطرناكتر از سيل است
هوشنگ جزي، مديركل دفتر آبخيزداري و حفاظت خاك سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري با اشاره به اينكه در ايران تنها حدود ۴۰ ميليارد مترمكعب آب بايد در سدها ذخيره شود، گفت: سدها راهكار كنترل سيل نيستند و نبايد به بهانه كنترل سيل اين كار را انجام دهيم، چراكه سدسازيهاي غيراصولي به مراتب خطرات بيشتري نسبت به سيل دارند. به گزارش ايسنا، هوشنگ جزي در اين باره تاكيد كرد: سيل بايد از بالادست حوضه آبخيز كنترل شود نه در خروجي آن. مديركل دفتر آبخيزداري و حفاظت خاك سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري در بخش ديگري از صحبتهاي خود اظهار كرد: در كشور ما اغلب بارشها در فصلهايي اتفاق ميافتد كه نيازي به آن نداريم پس بايد بتوانيم با استفاده از روشهاي مختلف آب را ذخيره كنيم و مانع هدررفت آن شويم. سنتيترين روش ذخيره آب در كشور ما قنات است. قناتها ميتوانند آب را در زمين نفوذ دهند و جلوي تبخير آن را بگيرند. او با اشاره به اينكه سدسازي از ديگر روشهاي حفظ آب در كشورهاي مختلف دنياست، تصريح كرد: سدسازي استانداردهاي خاص خود را دارد. ابتدا بايد مشخص كنيم كه چند درصد از آب قابل دسترس را ميتوانيم در سدها نگهداري كنيم. بهطور معمول گفته ميشود كه ميتوان حدود ۴۰ درصد از آب قابل دسترس را در سدها ذخيره كرد كه اين مقدار در ايران چيزي حدود ۴۰ ميليارد مترمكعب است. اگر سدهاي ما در كشور ظرفيتي بيش از اين مقدار داشته باشند به اكوسيستم فشار وارد ميشود. جزي با تاكيد بر اينكه تبخير آب در كشور ما سه برابر متوسط جهاني است، گفت: در اين شرايط نميتوانيم در كشور آب را روي سطح زمين ذخيره كنيم و بايد در كنار سدسازيهاي اصولي از روشهاي مكملي استفاده كنيم تا آب را به داخل زمين نفوذ دهيم. متاسفانه در ايران از تكنيكهاي نفوذ آب به درون زمين غفلت شده و به همين دليل است كه سدسازي در كشور رواج دارد. مديركل دفتر آبخيزداري و حفاظت خاك سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري با بيان اينكه آبخيزداري روشي است كه ميتواند در طول حوضه آبخيز سرعت سيلاب را كاهش دهد و امكان نفوذ آن به زمين را فراهم كند، اظهار كرد: با عمليات آبخيزداري ميتوانيم استحصال آب باران را افزايش دهيم و به كاهش تبخير كمك كنيم. او با اشاره به اينكه تنها از طريق آبخيزداري ميتوانيم چشمهها و قنوات را تغذيه كنيم، گفت: پس از سيلهاي اخير برخي طرفداران سدسازي به نقش سد در كنترل سيل تاكيد ميكنند و برخي منتقدان نيز ميگويند كه سدها هيچ تاثيري بر كنترل سيلاب ندارند. در اين باره بايد توضيح داد كه سدها مخزني براي كنترل سيلاب دارند و شايد بتوانند در پاييندست خود تا حدي سيلاب را كنترل كنند اما در بالادست اينگونه نيست. او با بيان اينكه نميتوانيم در هر آبراههاي سدهايي با ارتفاع بلند بسازيم، تصريح كرد: احياي پوشش گياهي و ايجاد سدهايي با بندهاي كوتاه كار عمليات آبخيزداري است كه سبب كنترل بارشها به بهترين شكل ممكن ميشود. در سيلهاي اخير در مناطقي كه عمليات آبخيزداري صورت گرفته بود، خسارات سيل تا حدي زيادي كاهش يافت.