اوكراين سال‌هاست كه درگير يك كشمكش ميان غرب و روسيه قرار گرفته به نحوي كه حتي انتخابات رياست‌جمهوري در اين كشور را نيز تحت تاثير قرار داده است. در حال حاضر اصلا مشخص نيست فضاي سياسي اين كشور به چه سمتي گرايش دارد. مردم روز يكشنبه پاي صندوق‌هاي راي رفتند تا در مرحله دوم انتخابات رييس‌جمهور آينده اين كشور شركت كنند؛ رقابتي كه ميان ولاديمير زيلنسكي كمدين تلويزيون و پترو پروشنكو رييس‌جمهور كنوني اوكراين برگزار شد. اما نتايج انتخابات به نحوي يك دهن‌كجي جدي مردم به عملكرد پروشنكو طي 5 سال گذشته بود. با شمارش بيش از 95 درصد آراي راي‌دهندگان اوكرايني، ولاديمير زيلنسكي با كسب 13/73 درصد پيروز انتخابات رياست‌جمهوري اوكراين شد و از اين پس مي‌توان وي را رييس‌جمهور آينده اوكراين دانست كه تنها تجربه سياسي او حضور در يك سريال طنز در نقش رييس‌جمهور اوكراين بوده و هيچ تجربه ديگري نه در عالم سياست و نه در ارتش ندارد. اما او بناست فرمانده كل قواي اوكراين باشد كه اكنون بيش از 5 سال است درگير در جنگ با شورشيان مسلح مورد حمايت روسيه در شرق اوكراين است.
اين نتايج آرا در حالي به دست آمده كه پترو پروشنكو، رييس‌جمهور كنوني اوكراين در دور دوم انتخابات كمي بيش از 24 درصد آرا را به خود اختصاص داد. طبق آمار منتشر شده، زيلنسكي توانسته در تمام مناطق و حوزه‌هاي انتخابي به‌جز يك شهر پيروز شود و شكستي سنگين را به پترو پروشنكو تحميل كند.
با اين حال كميسيون مركزي انتخابات اوكراين اعلام كرد كه شايد نتايج رسمي و نهايي انتخابات به دليل همزماني آن با تعطيلات عيد پاك تا 30 آوريل آماده نشود.
ولاديمير زيلنسكي را مي‌توان اولين رهبر يهودي اوكراين دانست كه ماموريت سياسي و اقتصادي سنگيني را برعهده دارد كه پترو پروشنكو كه يك سرمايه‌دار و تاجر در حوزه شكلات محسوب مي‌شود، نتوانست آن را به پايان برساند و عملكرد قابل قبولي از خود نشان نداد.
به نوشته نيويورك‌تايمز پس از 5 سال جنگ داخلي در اوكراين به نظر مي‌رسد كه راي‌دهندگان اوكرايني اصلي‌ترين تهديد خود را نه جنگ بلكه فساد و فقر داخلي مي‌دانستند. آنها حتي هشدار پروشنكو را نيز پيش از انتخابات روز يكشنبه ناديده گرفته بودند كه گفت آيا راي دادن به يك كمدين خنده‌دار نيست زيرا مي‌تواند عواقب بسيار دردناكي را به همراه داشته باشد.
زيلنسكي پس از اعلام نتايج انتخابات و اعلام پيروزي در جمع هواداران خود حاضر شد و از سفر به سرزمين‌هاي شوروي سابق خبر داد. او گفت تا پيش از اينكه به صورت رسمي رييس‌جمهور شوم به عنوان يك شهروند عادي اوكرايني مي‌توانم از تمام كشورهاي سابق اتحاد جماهير شوروي ديدن كنم. در عمل همه چيز ممكن است.
پترو پروشنكو در شرايطي رييس‌جمهور اوكراين شد كه در سال 2014 و پس از اعتراضات خياباني گسترده، ويكتور ياناكوويچ رييس‌جمهور سابق اوكراين كه طرفدار روسيه بود، سرنگون و كشور در يك بحران جدي فرو رفت. پترو پروشنكو اما پس از اعلام نتايج اوليه انتخابات شكست خود را پذيرفت و در يك تماس تلفني به حريف خود تبريك گفت. در دوره رياست‌جمهوري او هيچ پيشرفت محسوسي در بحران اوكراين رخ نداد و تنها يك سكون جدي در درگيري‌ها با شرق رخ داد و همه چيز در اين كشور فريز شد.
اما نكته جالب توجه اينجاست كه نتايج انتخابات نشان مي‌دهد مردم تفاوت چنداني ميان پترو پروشنكو و ويكتور ياناكوويچ نديدند و تنها او را به وسيله انتخابات كنار گذاشتند. شايد اكنون بتوان گفت كه تحولات سال 2014 براي اوكرايني‌ها هيچ دستاورد محسوسي نداشت و در حال حاضر پس از 5 سال كه شبه جزيره كريمه از اوكراين جدا شد و عملا شرق در حالت يك خودمختاري به سر مي‌برد، رياست‌جمهوري كشور از يك فرد غرب‌گرا به فردي كه رويكرد سياسي مشخصي ندارد، منتقل مي‌شود.
با اين حال زيلنسكي هنوز مشخص نيست كه آيا قصد دارد رويكردي متفاوت نسبت به پروشنكو درقبال روسيه داشته باشد يا نه. او در طول انتخابات سيگنال‌هايي براي مذاكره با روسيه داده بود و از سوي ديگر روس‌ها بي‌تمايل نبودند كه زيلنسكي پيروز اين رقابت شود چراكه تمام مذاكرات روسيه و اوكراين در دوره پروشنكو به بن‌بست رسيده بود.
از سوي ديگر وضعيت كار و اقتصاد اوكراين در شرايط بحراني به سر مي‌برد. اكنون اوكرايني‌ها تلاش مي‌كنند براي كار به ساير كشورها از جمله لهستان و ساير كشورهاي ثروتمند اروپا مهاجرت كنند و در آنجا مشغول به كار شوند. طبق آمار منتشر شده در اواخر سال گذشته ميلادي توسط صندوق بين‌المللي پول، اوكراين داراي كمترين توليد ناخالص ملي در ميان كشورهاي اروپايي است.
پس از فروپاشي شوروي در سال 1991 اوكراين با دو انقلاب روبه‌رو بود كه همه آنها يك نا اميدي را در پي داشت. اكنون نيز مردم اوكراين به شدت از هرگونه تغيير نا اميد شده‌اند و حتي برخي طرفداران زيلنسكي نيز اذعان كردند كه آنها اين انتظار را ندارند كه او به سرعت كشور را تغيير دهد.
ناتاليا ملانيكوا 42 ساله يكي از افرادي كه به زيلنسكي راي داده، مي‌گويد هر چند انتظار چنداني از انتخابات ندارد اما معتقد است كه چندان اميدي به نتايج انتخابات ندارد و در نهايت به يك كمدين راي داده است. او گفت: من مي‌خواهم برخي چيزها تغيير كند بنابراين مي‌خواهم جوانان را امتحان كنم.
به نوشته نيويورك‌تايمز، در حال حاضر هيچ چشم‌انداز صلحي ميان روسيه و اوكراين وجود ندارد و كمپين‌هاي انتخاباتي نشان داد كه چقدر اوكراين و روسيه در سال‌هاي گذشته از هم دور شده‌اند.
ديويد كريمه، متخصص حوزه روسيه و معاون وزير امورخارجه در دوره جورج بوش در گفت‌وگو با نيويورك تايمز گفت: زيبايي اين انتخابات در اينجا بود كه ما نمي‌دانستيم چه كسي استارت پيروزي را خواهد زد و اين يك تمرين پيشگويي نيست. كريمر كه خود به عنوان يك هيات نظارتي به اوكراين رفته بود، عنوان كرد كه تخلف جدي در انتخابات رخ نداد.
بسياري از راي‌دهندگان اظهار كردند از زيلنسكي به اين دليل حمايت نمي‌كنند كه يك كانديداي خوب است زيرا آنها در عمل مي‌خواستند، پروشنكو را تنبيه كنند چراكه او طي سال‌هاي اخير تمام اميدهاي آنها در انقلاب سال 2014 را از بين برد و اقدامات بسيار كمي را براي مبارزه با فساد انجام داد.
پروشنكو در طول مبارزات انتخاباتي سعي كرد، عنوان كند كه مدافع منافع ملي اوكراين در برابر پوتين است در حالي كه زيلنسكي بر اين نكته تاكيد داشت كه قصد دارد، اوليگارشي حاكم بر اوكراين را از بين ببرد. زيلنسكي كه يك كمدين معروف است در سريال تلويزيوني «خادمين مردم» نقش رييس‌جمهور اوكراين را بازي مي‌كرد و هنگام ورود به كارزار، اسم حزب خود را همين نام گذاشت.
زيلنسكي يكشنبه شب در جمع هواداران خود گفت، من از همه شهروندان اوكرايني كه به من راي دادند و افرادي كه راي ندادند، تشكر مي‌كنم و من قول مي‌دهم كه اين را فراموش نمي‌كنم.
بسياري از راي‌دهندگان اوكرايني معتقدند كه به اين دليل به زيلنسكي راي داده‌اند كه نمي‌خواستند سياستمداراني كه در طول 5 سال حضور در قدرت كه هيچ كاري انجام ندادند مجدد توسط مردم انتخاب شوند. برخي از افرادي كه به زيلنسكي راي داده‌اند، اميدوار هستند كه او نيز بتواند مانند رونالد ريگان رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده، رييس‌جمهوري خوب براي اوكراين باشد. البته هنوز هيچ چيز مشخصي وجود ندارد و شايد زيلنسكي تبديل به رييس‌جمهوري مانند دونالد ترامپ شود. اما آن چيزي كه مشخص است، زيلنسكي نسبت به پروشنكو نگاه متعادل‌تري نسبت به روسيه دارد اما اميد چنداني در خصوص سرنوشت او در اوكراين وجود ندارد. اكنون پرده سوابق زيلنسكي نزد مردم اوكراين سفيد است، حالا چه چيزي پشت سر آن پس از يك دوره 5 ساله نقش مي‌بندد كه بايد منتظر بود و نتايج آن را ديد.
تبريك ايران
سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت امور خارجه با تبريك برگزاري موفقيت‌آميز انتخابات رياست‌جمهوري در اوكراين به مردم و رييس‌جمهور منتخب اين كشور اظهار كرد: كسب آراي بالا توسط آقاي ولاديمير زيلنسكي در انتخابات رياست‌جمهوري اخير نشان‌دهنده اعتماد و اقبال عمومي مردم اوكراين و سرمايه اجتماعي بالاي ايشان است. اميدواريم در پرتو اين تحولات در آينده شاهد موفقيت و سعادت هر چه بيشتر مردم و رهبران اوكراين و برقراري آرامش و صلح پايدار در اين كشور و منطقه و نيز گسترش روابط دو ملت ايران و اوكراين باشيم.