مداخله دولت و نابساماني كاغذ
بابك عابديني
دولت با مداخله در قيمت ارز وارداتي كاغذ، به نوعي اعمال محدوديت و نظر در مورد توزيع كاغذ نيز دست زده است. متاسفانه بنا بر همين مداخلات است كه شاهد نابساماني در بازار عرضه و تقاضا هستيم و قيمت‌هاي نجومي كاغذ در بازار رقم خورده است. اتفاقي كه منشأ آن حضور دولت به جاي سرمايه‌گذاران در بازار كاغذ است و با توزيع رانت‌هاي گسترده نيز همراه بوده است.
هر تن كاغذ در بازارهاي جهاني 900 دلار است كه با عوارض 15 درصدي و بقيه هزينه‌ها انتظار اين است كه 1035 دلار قيمت نهايي آن در ايران باشد. اگر اين كاغذ را با دلار 4200 توماني وارد كنيم، به نظر مي‌رسد كه كاغذ در هر بند نزديك به 107 هزار تومان وارد شود و با حاشيه سود 20 درصدي مورد نظر سازمان حمايت از مصرف‌كننده، نهايتا بايد در بازار به قيمت 120 هزار تومان به فروش برسد. اما اتفاقي كه خروجي اين قيمت‌گذاري است، توزيع قطره‌چكاني كاغذ در بازار است كه سبب شده است تقاضا فروكش نكند و بازار ملتهب باقي بماند و حتي با كاهش قيمت ارز، قيمت كاغذ نيز كاهش پيدا نخواهد كرد. اما در صورتي كه ارز كاغذ با قيمت نيمايي تامين مي‌شود، رقابت بين فروشندگان و توزيع‌كنندگان سبب مي‌شد كه قيمت كاغذ حداكثر 250 هزار تومان باشد. قيمت زينك هم از اين رويه خارج نيست. قيمت زينك نيز متر مربعي 3 تا 3.25 دلار است كه بايد با قيمت ارز 4200 توماني زينك برگي 9 هزار تومان به فروش مي‌رسيد اما اكنون زينك در بازار بين 40 تا 45 هزار تومان به فروش مي‌رسد. كاغذ بايد از مشورت متخصصان بهره برد و دولت اجازه دهد تا واردكنندگان اين كالا با حذف ارز دولتي و دستيابي به نرخ نيمايي و بازار متشكل تجاري كاغذ مورد نياز كشور را وارد كنند و از همين جهت با تشويق به واردات، بازار را از جهت كاغذ تامين كند. در اين صورت بر اساس قوانين بازار رقابتي، شاهد كاهش خود به خودي قيمت در بازار خواهيم بود و قيمت از 450 تا 500 هزار تومان فعلي به 250 هزار تومان خواهد رسيد. دولت همچنين لازم است برخورد با محتكرين را در دستور كار قرار دهد و حداكثر مداخله تجاري خود را در كاهش يا حذف عوارض ورود بگذارد. دولت در جهت حمايت از ناشران هم مي‌تواند به مطبوعات و ناشران يارانه پرداخت كند و منبع آن نيز ما‌به‌التفاوت دو نرخ باشد يا حتي براي اين بخش از بازار، خود كاغذ را به هر نرخي علاقه دارد، وارد و توزيع كند. بايد به اين نكته توجه كرد كه ناشرين 10 درصد از حجم بازار كاغذ را مصرف مي‌كنند ولي اين شيوه قيمت‌گذاري و عواقب آن سبب شده است كه بقيه بازار كه شامل صنايع بسته‌بندي با مصارف صنعتي، دارويي، بهداشتي و... هستند نيز با مشكل مواجه شوند و در قيمت آن محصولات نيز تاثيرگذار باشد. حتي امروز شاهد هستيم كه بسياري از چاپخانه‌هاي ما از ضايعات جزيي هراس دارند زيرا كوچك‌ترين اشتباهي مي‌تواند يك قرارداد را به شكل معناداري زيانده كند و بر اشتغال در اين صنعت نيز اثر بگذارد.
در نتيجه دولت بايد از انواع مسائلي كه بازار را دچار خودتحريمي مي‌كند و بر عرضه در بازار اثر مي‌گذارد پرهيز كند و به كمك توليدكننده همت گمارد.
رييس اتحاديه صادركنندگان صنعت چاپ