ابهامات انتخابات اسپانيا
محمو د فاضلي
با برگزاري انتخابات سراسري اسپانيا شامل انتخابات مجلس نمايندگان و سنا حزب سوسياليست (PSOE) با كسب 123 كرسي كنگره، پيروز اين انتخابات شد و حزب مردمي با 66 كرسي، حزب شهروندان با 57، حزب پودموس با 42 و حزب ووكس با 24 كرسي در رتبههاي دوم تا پنجم قرار گرفتند. در انتخابات مجلس سنا هم حزب سوسياليست با كسب 121 كرسي بيشتر كرسيهاي مجلس سنا را از آن خود كرد و حزب مردمي نيز توانست 56 كرسي را از آن خود كند. حزب ووكس 24 كرسي مجلس نمايندگان را كسب كرد. انتخابات پارلماني اخير سومين انتخابات در طول سه سال و نيم گذشته است كه 37 ميليون اسپانيايي حايز حق راي را به پاي صندوقها فراخوانده بود و يكي از بالاترين نرخ مشاركتها (75درصد) در اين انتخابات رقم خورد.
«پدرو سانچز» رهبر حزب «سوسياليست» بهخاطر تواناييهاي خود، وعده اصلاحات در حوزه اجتماعي، اشتباهات رقبا، حمايت حزب پودموس و حمايت مليگرايان ايالتهاي كاتالونيا و باسك، سوسياليستها را به گروهي محبوب در اسپانيا تبديل كرد. اسپانيا تنها كشور بزرگ اروپايي است كه سوسياليستها رهبري آن را برعهده دارند. از فرداي روز پيروزي، ديدار روساي احزاب براي تشكيل يك ائتلاف در پارلمان آغاز شد. سانچز با «آلبرت ريورا» رييس حزب شهروندان در محل كاخ نخستوزيري ملاقات كرد. ريورا پس از ملاقات تاكيد كرد به هيچ شكلي از نخستوزيري سانچز حمايت نخواهد كرد و حزب شهروندان يك اپوزيسيون قوي در برابر دولت آتي سوسياليستها و پودموس تشكيل خواهد داد. او از سانچز خواست فورا ماده 155 قانون اساسي اسپانيا عليه ايالت كاتالونيا را اعمال كند. ريورا با انتقاد از حزب مردمي تاكيد كرد، حزب مردمي در انتخاب رقيب اشتباه كرده و...
به جاي حمله به حزب شهروندان بايد رقيب اصلي يعني سانچز را هدف قرار ميداد. حزب سوسياليست معتقد است همانطور كه در 10 ماهه گذشته به تنهايي دولت را دراختيار داشت، در دوره آتي هم ميتواند همين وضعيت را تكرار كند به شكلي كه نياز به حضور حزب ديگري در دولت نباشد. بهنظر ميرسد سوسياليستها هيچ عجلهاي براي مذاكره با احزاب براي تشكيل دولت آتي ندارند و چنين مذاكراتي را به پس از انتخابات 26 مه (شهرداريها، ايالتها و پارلمان اروپا) موكول كردهاند. اگرچه تلاش سانچز رياست انحصاري بر دولت آتي است اما معتقد است حضور پودموس در دولت هيچ مشكلي ايجاد نميكند. ائتلاف دو حزب سوسياليست و پودموس تاحدودي قطعي بهنظر ميرسد اما اين دو حزب درنهايت قادر خواهند بود تا حداكثر حدود 165 كرسي را كسب كنند كه تعداد آن 11 عدد كمتر از حد مورد نياز براي تشكيل كابينه (176 كرسي) است و احتمال ميرود نخستوزير مجبور به ائتلاف با يكي از احزاب چپ اسپانيا براي كسب اكثريت پارلمان باشد. آشكار شدن فساد در حزب «مردمي» كه به استعفاي رهبر سابق آن انجاميد بيش از آن به وجهه اين حزب ضربه زد كه رهبر جديد آن هم با وجود چرخيدن بيشتر به راست و تاكيد بر نقطه پايان گذاشتن بر پرونده فساد موفقيتي به دست آورد. ثبت بدترين نتيجه تاريخ حزب مردمي در انتخابات سراسري قطعا مسالهاي نيست كه به همين راحتي از سوي منتقدان «كاسادو» رييس اين حزب به فراموشي سپرده شود. حزب نزديك به نيمي از كرسيهاي خود را در مجلس از دست داده است. وي در انتقاد از اقدام حزب شهروندان در جذب چهرههاي اين حزب، مدعي است بسياري از هواداران اين حزب آراي خود را به سود حزب ووكس به صندوقها ريختند. حزب «شهروندان» با وجود كسب كرسيهاي زياد در انتخابات اخير، نهايتا در جايگاه حزب سوم قرار گرفت. اين حزب خود را رهبر اپوزيسيون در دوره آتي ميداند. اين حزب در بحث احتمال ائتلاف با سوسياليستها تاكيد كرده هيچ موضوعي براي مذاكره با سانچز ندارد. رييس حزب شهروندان معتقد است حزب مردمي نبايد تقصير خروج نيروهايش از حزب را گردن ديگران بيندازد و اگر كسي از حزب مردمي خارج ميشود به خاطر فساد افسار گسيخته در اين حزب بوده است. رهبر حزب شهروندان بهدليل گفتوگوي سانچز با احزاب جداييطلب كاتالونيا و اتكا به راي آنها براي تشكيل دولت هرگونه ائتلاف با سوسياليستها را رد ميكند. از دست دادن 25 كرسي در انتخابات اخير و جايگاه سومي نيروهاي سياسي اسپانيا قطعا خبر خوبي براي حزب «پودموس» و بهويژه شخص «ايگلسياس» دبير كل آن نيست. رهبران ايالتي حزب از اين وضعيت راضي نيستند و احتمال دارد خواستار مسووليتپذيري وي شوند. البته اگر وي بتواند در مذاكرات با حزب سوسياليست وارد دولت آتي اسپانيا شود، شايد بحث كاهش كرسيهاي حزب اهميت چنداني نداشته باشد. مشكلات داخلي پودموس از آنجا آغاز خواهد شد كه اين حزب به هر دليلي قادر به حضور در دولت آتي نشود. رياست حزب پودموس با سانچز توافق كرده كه مذاكرات را براي حصول توافق نهايي ادامه دهد اما اشارهاي به محتواي توافقات احتمالي نداشته است. در ادامه گسترش نفوذ راست افراطي در اتحاديه اروپا، اينبار نوبت اسپانيا بود تا حزب راست افراطي «ووكس» كه در تبليغات خود از ژنرال فرانكو ديكتاتور پيشين اسپانيا حمايت ميكرد وارد پارلمان شود. ضعف حزب مردمي براي حفظ هواداران خود، بحران جداييطلب در كاتالونيا، نارضايتي اقشار مختلف، قدرت شبكههاي اجتماعي، سخنرانيهاي بزرگ در سراسر اسپانيا، موضع افراطي ووكس در مخالفت با ورود مهاجران، خشونت جنسيتي و همجنسگرايان و درنهايت ترسي كه چپگرايان عليه حزب ووكس در دل مردم انداختند از جمله عوامل موفقيت حزب ووكس در انتخابات بود. بيشك شدت ضربه حزب ووكس به حزب «مردمي» موجب شكاف در ميان راستگرايان اسپانيايي شده است. اگر طرفداران ووكس به حزب مردمي راي ميدادند، اين حزب اكثريت آراي مجلس سنا را با 137 كرسي دراختيار ميگرفت.