هشتمين دوره جام جهاني زنان آغاز شد
دختران فوتباليست عليه تبعيض جنسيتي
علي ولياللهي
هشتمين دوره جام جهاني فوتبال زنان به ميزباني فرانسه با ديدار تيمهاي ميزبان و كرهجنوبي در استاديوم پاركدوپرنس رسما استارت خورد. در مسابقات امسال 24 تيم از 6 قاره جهان حضور دارند. اتحاديه فوتبال اروپا 9 تيم، ايافسي 5 تيم، قاره آفريقا و امريكاي شمالي و مركزي و امريكاي جنوبي هر كدام 3 تيم و اقيانوسيه يك تيم به اين رقابتها معرفي كردهاند. از اروپا تيمهاي انگلستان، فرانسه، ايتاليا، آلمان، هلند، سوئد، اسپانيا، اسكاتلند و نروژ، از قاره كهن تيمهاي استراليا، چين، ژاپن، كرهجنوبي و تايلند، از آفريقا تيمهاي كامرون و نيجريه و آفريقاي جنوبي، از امريكاي جنوبي آرژانتين، برزيل و شيلي، از امريكاي شمالي و مركزي جاماييكا و امريكا و كانادا و در نهايت از اقيانوسيه تيم نيوزيلند، 24 تيم حاضر در جام جهاني 2019 را تشكيل ميدهند. اين 24 تيم در 6 گروه چهار تيمي دستهبندي شدهاند. از هر گروه دو تيم به شكل مستقيم راهي مرحله حذفي ميشوند و از بين 6 تيم سوم نيز چهار تيم برتر راهي دور يكهشتم نهايي ميشوند. مسابقات به مدت يك ماه به طول ميانجامد و در نهايت فينال رقابتها در شهر ليون برگزار خواهد شد.
در هشت دوره قبلي اين رقابتها كه از سال 1991 هر چهار سال يك بار برگزار شده است، تيم ايالات متحده با سه عنوان قهرماني ركورددار است. اين كشور كه هماكنون به عنوان مدافع عنوان قهرماني وارد فرانسه شده، در سالهاي 1991 در چين، 1999 در كشور خودش و 2015 در كانادا جام قهرماني را بالاي سر برده است. بعد از امريكا تيم آلمان با دو عنوان قهرماني در سالهاي 2003 و 2007 به ميزباني كشورهاي امريكا و چين، دومين تيم پرافتخار جهان به حساب ميآيد و بعد از اين دو تيم نيز نروژ با قهرماني در جام جهاني سوئد سال 95 و ژاپن با قهرماني در جام جهاني 2011 آلمان ديگر قهرمانهاي ادوار جام جهاني زنان محسوب ميشوند. كارشناسان امسال شانس تيمهاي امريكا و آلمان به عنوان دو تيم نخست ردهبندي فيفا، ژاپن به عنوان فيناليست دو دوره قبل و همچنين ميزبان را بيشتر از سايرين ميدانند.
تيمهاي شركتكننده در جام جهاني فرانسه هر كدام داستانهاي خودشان را دارند. از بازيكنان آرژانتين كه بدون مربي و بازي دو سال گذشته را سپري كرده و بيشترين تلاششان را روي برابري جنسيتي در كشورشان گذاشتهاند تا جاماييكايي كه اسپانسرشان دختر باب مارلي افسانهاي است. همچنين تيم برزيل قصد دارد براي نخستينبار قهرماني جهان را قبل از خداحافظي مارتا تجربه كند. دختران انگليس با لقب «شيرزنها» وارد مسابقات شدند و ابي مكمانوس بازيكن منچسترسيتي اميد اول اين تيم در خط دفاع محسوب ميشود. ميزبان كه تاكنون نتوانسته به جمع چهار تيم پاياني راه پيدا كند اميدوار است بعد از درخشش ليون در اروپا، جايگاهي مهم در فوتبال زنان جهان پيدا كند، ايتاليا نيز كه بعد از 20 سال خودش را در جام جهاني ميبيند، دوست دارد با زوج گلزن خودش يعني والنتيا جيانسينتي و دنيلا ساباتيني كه در ميلان توپ ميزنند خودي نشان بدهد. ژاپنيها هم مثل هميشه با جوانگرايي راهي تورنمنت شدهاند. گويا آنها در هيچ سطحي اعتقادي به توقف ندارند.
يكي از نكات جالب جام جهاني زنان اين است كه سال گذشته درست در همين ايام جام جهاني مردان را داشتيم كه چشم تمام جهان را به خود معطوف كرده بود. اين در حالي است كه بسياري از اهالي فوتبال حتي نميدانستند كه جام جهاني زنان قرار است برگزار شود و براي كسب اطلاعات در مورد چگونگي برگزاري مسابقات بايد در اينترنت جستوجو كنند. شكي در اين نيست كه از لحاظ كيفيت و سطح بازي، جام جهاني زنان با مردان قابل مقايسه نيست اما برخي كارشناسان معتقدند بسياري از ناديده گرفتنهاي مربوط به جام جهاني زنان به خاطر نگاه تبعيضآميز جنسيتي است. در همين راستا بسياري از بازيكنان فوتبال زنان، مديران باشگاهها و شركتهاي تبليغاتي برنامههايي براي كاهش نگاه جنسيتزده به فوتبال زنان تدارك ديدند. ادا هگربرگ، اولين زن برنده توپ طلاي فرانسفوتبال، در سال 2017 به خاطر اعتراض به مساوي نبودن دستمزد بازيكنان در ليگ نروژ اعلام كرد ديگر در تيم ملي اين كشور بازي نخواهد كرد و در جام جهاني امسال هم غايب است. گرچه اعتراض او و همراهانش جواب داد و هماكنون در ليگ اين كشور زنان و مردان دستمزد برابري در فوتبال ميگيرند. بازيكنان تيم آلمان ديگر كساني هستند كه عليه تبعيض جنسيتي در فوتبال قد علم كردند. آنها چند هفته قبل از شروع رقابتها در يك كليپ تبليغاتي حضور يافتند و در آن به مشكلات سر راهشان اشاره كردند. آنها خطاب به هواداران فوتبال آلمان گفتند كه شما ما را نميشناسيد و نميدانيد تاكنون دو بار قهرمان جهان شدهايم. شما حتي نميدانيد وقتي ما براي اولين بار قهرمان جهان شديم يك سرويس قهوهخوري به عنوان جايزه دريافت كرديم. اين كليپ واكنشهاي زيادي در سراسر دنيا برانگيخت. در كشور اسكاتلند و انگليس براي ايجاد حس و حال جام جهاني در شهرها، چهره بازيكنان مشهور روي ديوارها نقاشي شده است. همچنين بنرهاي بزرگي در سطح شهر روي برجها ديده ميشود. همچنين ماه گذشته شركت نايكي به عنوان بخشي از كمپين تبليغاتي خود از چهره بازيكنان امريكا استفاده كرد. پوسترهاي بزرگ اين بازيكنان روي بيلبوردهاي تبليغاتي يا حتي ديوارهاي ساختمانها در نقاط مختلف نيويورك و لسآنجلس ديده ميشد. از ديگر فعاليتها ميتوان به ساخته شدن عروسك باربي سارا گاما، كاپيتان تيم ايتاليا اشاره كرد. فعاليتهاي اين بازيكن در حمايت از برابري جنسيتي و نژادي باعث شد شركت سازنده عروسكهاي باربي، او را در مجموعه زنان الهامبخش خود به نام «شروز» (Sheroes) قرار دهد.انتخاب كشور فرانسه به عنوان ميزبان و شهر ليون به عنوان ميزبان فينال نيز از ديگر فعاليتهايي است كه عقبهاش به مبارزه تبعيض جنسيتي برميگردد.
اروان لو پرواست، رييس كميته برگزاركننده جام جهاني ۲۰۱۹ زنان گفته است: «انتخاب ليون به عنوان يكي از ميزبانان اين رقابتها انتخابي ساده بوده است. انتخاب شهري كه به تيم فوتبال زنانش شهره است روشي است كه بدينوسيله لو گرات، رييس فدراسيون فوتبال فرانسه، خواسته تا از تيم المپيك ليون و مديرش ميشل اولاس براي سالها سرمايهگذاري در زمينه فوتبال زنان تشكر كند.»