شهرسازي و تعامل
سپيده شريفي| ساخت و ساز كه به قلب تپنده درآمد شهرداريها مبدل شده موضوع پرمناقشهاي است كه به نظر ميرسد بيش از هر چيز نياز به همياري و همدلي مسوولان شهري و دولتمردان دارد تا در سايه آن بتوان به خلق وضعيتي مثبت براي شهرها رسيد. نگاهي به كلانشهرهاي مختلف و سازههاي درون آنها حكايت از غيبتي بزرگ داشته و دارد. قطع رابطه بين شوراي عالي معماري و شهرسازي در شرايطي كه مدام دم از معماري ايراني- اسلامي زدهايم اين پرسش را مطرح ميكند كه كجا و چگونه توانستهايم به اين شعار خود دست پيدا كنيم. شايد جلسه مشترك ميان دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري با مسوولان شهرسازي 3 كلانشهر نمونه كوچكي باشد اما همين جلسات ولو كوچك ميتواند به نزديكشدن معماري و شهرسازي ما به سياستهاي كلان كمك كند. اگر از سياستهاي كلان فاصله بگيريم و نگاهي به ظاهر شهرهايمان بيندازيم بيش از هر چيز چه چيزي ذهنمان را درگير ميكند؟ براي مثال بياييد به كلانشهر اهواز سري بزنيم. زماني اهواز كه در دو كناره كارون گسترده شده مركز شهر داشت و محلههايي مسكوني، علمي و دانشگاهي و اداري كه از هم تفكيك شده بودند. اما الان همه شهر به تجارتخانهاي بينظم و نسق تبديل شده است. شهرداري به فضاسازيهاي شهري توجهي ندارد و شما در كمتر محلهاي ميبينيد كه معبرها و فضاهاي سبز سامان داده شدهباشند. محله «شهرك برق» در جنوبغربي اهواز يكي از آن مناطق است. اصلا منطقه كلي گلستان را كه روزي مسكوني بود از نظر بگذرانيم ميبينيم حالا به مسيري پر از فروشگاه و فستفود و فضاهاي تجاري تبديل شده است. تمام خانههاي همجوار با خيابان يك واحد تجاري ساختهاند و فضاي مسكوني را به تجاري تبديل كردهاند. اين كار به جز شهرفروشي معناي ديگري نداشته است. درست است كه يك منطقه به سوپرماركت و بنگاه املاك و نظاير آن احتياج دارد ولي سازمان يك محله بيش از هر چيز به نظم و آرامش براي زندگي نياز دارد. در همين تهران روزي بازار مركزيت داشت، حالا همه جاي تهران به بازارهاي مختلف تبديل شده است چون شهرداري تصميم گرفت درآمدش را بالا و بالاتر ببرد آن وقت همه شهر تهران به مالها و بازارهاي كوچك و بزرگ تبديل شد. فضايي براي مصرف و مصرفزدگي بيشتر بيآنكه بخواهيم به تكاپوهاي فرهنگي و هنري يا معماري و اجتماعي يا حتي سياسي بپردازيم يا به فراغت مردم بينديشيم. براي همين مهم است كه شوراي عالي توانسته فضاي تعامل با شهرداريهاي كلانشهرها را بسترسازي كند.