تحريمهاي جديد امريكا
كوروش احمدي
اعمال تحريم عليه نهاد رهبري تحول مهم ديگري در سلسله تحولاتي است كه طي ماههاي اخير فضاي روابط ايران و امريكا و به تبع آن فضاي منطقه را تيره كرده است. اين تحريم به لحاظ عملي فاقد هرگونه آثار و پيامدي است. بيت رهبري فاقد رابطه و كار اقتصادي با ديگر كشورها است. برخي موسسات اقتصادي، مانند ستاد فرمان هشت مادهاي كه مستقيما تحت نظر ايشان قرار دارند، نيز پيش از اين تحت تحريم بودهاند. 8 فرمانده سپاه نيز كه بر مبناي فرمان اجرايي جديد ترامپ تحريم شدهاند، پيش از اين بر اساس قانون CISADA مورخ 2012 و قرار دادن سپاه روي ليست گروههاي تروريستي خارجي تحت تحريم قرار داشتند. به اين دليل، اين تحريمها را بايد بيش از هر چيز سياسي و ...
هدف آنها را نيز سياسي و ارسال يك پيام براي مخاطبين در داخل امريكا و نيز متحدان منطقهاي امريكا به شمار آورد كه از بيعملي ترامپ در برابر سرنگوني پهپاد پيشرفته به خشم آمده بودند. اگر اعلام قصد دولت امريكا به تحريم دكتر ظريف طي اين هفته را نيز در معادله وارد كنيم، روشن خواهد بود كه هدف اين تحريمها قبل از اينكه اقتصادي باشد، كاملا نمادين و عمدتا سياسي و شايد ديپلماتيك است. همچنين بعيد ميتوان اين اقدام امريكا را در پاسخ به ساقط كردن پهپاد تصور كرد، چراكه در فاصله يكي دو روز كاري اتخاذ چنين تصميمي نميتوانسته عملي باشد. به علاوه، وزير خزانهداري امريكا نيز تاكيد كرد كه كار روي اين فرمان اجرايي از قبل از اين حادثه شروع شده بود.از طرفي، محتواي پيام سياسي اين تحريم بيمنطق را مشكل ميتوان با تعبير «تغيير رژيم» نيز بيارتباط دانست. با توجه به سوابق و اقدامات مشابه در گذشته، ترامپ و شركا هيچگاه تا اين حد به آنچه «تغيير رژيم» ناميده ميشود، نزديك نشده بودند. اين پيام زماني ميتواند روشنتر دريافت شود كه در بستر تحولات مشابه در ديگر مناطق طي چند دهه اخير در نظر گرفته شود؛ پيامي كه عملا نميتواند نتيجهاي غير از تخريب بيش از پيش وضع موجود داشته باشد. شواهد ديگري وجود دارد كه ميتواند مكمل اين برداشت باشد. از جمله اينكه ترامپ از ابتدا نشان داده بود كه در همه حوزهها نه شناخت و دركي از ديپلماسي دارد و نه علاقهاي به آن . تضعيف شديد وزارت خارجه امريكا، كاهش بودجه آن، بلاتصدي گذاشتن شمار زيادي از پستهاي آن و بياعتمادي به ديپلماتها كه آنها را ليبرال و متمايل به دموكراتها ميداند در اين زمينه گويا است. بايد ديد آيا او كنون با تحريم دكتر ظريف در پي تضعيف نقش وزارت خارجه ايران نيز هست.اعلام تحريم ظريف طي هفته جاري، مكمل گويايي براي دريافت پيام مورد نظر ترامپ است. اگرچه ترامپ طي چند هفته اخير بيش از هر زمان ديگر بر مذاكره تاكيد كرده و همچنان تاكيد ميكند اما هيچگاه تا اين حد به رها كردن مذاكره نزديك نشده بود. تحريم وزيرخارجه يك كشور ضمن اينكه امري بيسابقه و اقدامي غيرمسوولانه است، مشكل ميتواند معني ديگري جز رفتن به سمت خاتمه ديپلماسي داشته باشد. دكتر ظريف در داخل متاسفانه اغلب متهم به «مصالحهجويي» و تمايل به آزمودن راههاي ديپلماتيك بوده و به اين دليل هدف طعن عناصر تندرو قرار داشته است. اين در حالي است كه او همواره توانسته در جريان فعاليتهاي خود و از جمله در جريان سفرهاي خود به نيويورك بيشترين تاثير را در حوزه ديپلماسي و ديپلماسي عمومي و در جهت پيشبرد منافع و مصالح كشور داشته باشد. او ارديبهشت گذشته در نيويورك بود و قرار بود در اواخر ماه جاري نيز سفر ديگري به نيويورك داشته باشد. اعلام تحريم ظريف توسط دولت ترامپ ميتواند تلاشي از سوي واشنگتن براي تضعيف موقعيت ايشان و در جهت تعطيلي مسير ديپلماسي بين ايران و امريكا باشد. بعد از ساقط كردن پهپاد فرصتي براي تغيير لحن به وجود آمده بود. ايران توانايي خود در دفاع از مرزها را نشان داده و در پرتو اعتماد به نفس حاصله بيش از هر زمان ديگر امكان داشت تحولي در حوزه ديپلماسي نيز ممكن شود. اما اين تحريمهاي احمقانه تا اطلاع ثانوي همهچيز را به محاق برده است. با اين حال، اين تحريمها در مقايسه با مخاطرات بزرگتر يك امر حاشيهاي است. ضروري است كه اين مخاطرات در مركز توجه باشد.