مشكل كاهش مصرف لبنيات ربطي به قيمت ندارد
گروه اجتماعي| به دنبال افزايش 30 درصدي قيمت لبنيات ظرف روزهاي گذشته، مسوولان سازمان تعزيرات حكومتي اين ميزان افزايش قيمت را غيرقانوني اعلام كردند و مسوولان وزارت بهداشت هم در تكرار دوباره‌اي درباره عوارض جدي كاهش مصرف لبنيات در سفره خانوارها به دليل گراني قيمت هشدار دادند اما به نظر مي‌رسد مساله كاهش مصرف لبنيات در سبد غذايي ايراني‌ها، دليلي فراتر از ارتباط با نرخ‌گذاري رسمي يا غيررسمي دارد. محمدعلي اسفناني، مديركل تعزيرات حكومتي شهر تهران به فارس گفته كه افزايش 30 درصدي قيمت محصولات لبني، اقدامي غيرقانوني بوده و حداكثر افزايش قيمت براي اين گروه كالايي نبايد از 6 درصد فراتر مي‌رفت. ايرج حريرچي، معاون كل وزارت بهداشت هم به فارس گفته است: «تجربيات سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد همزماني افزايش قيمت لبنيات و شرايط تورمي در كشور، به كاهش قدرت خريد منجر مي‌شود و كاهش قابل توجه مصرف شير و فرآورده‌هاي لبنياتي به دلايل افزايش قيمت هم از تبعات اين شرايط است كه اميدواريم با دو روش كنترل قيمت لبنيات و صرف سوبسيد در زمينه قيمت بتوانيم ميزان مصرف لبنيات در كشور را افزايش دهيم.» اما با توجه به هشدارهايي كه مسوولان وزارت بهداشت درباره سبك غلط تغذيه شهروندان مطرح مي‌كنند، به نظر مي‌رسد تنها نيمي از مشكل كاهش مصرف لبنيات در ايران متوجه قيمت و افزايش نرخ‌هاست و نيمه دوم، متوجه ضعف جدي در فرهنگ تغذيه‌اي ايراني‌هاست. اگر از اقشار كم‌درآمد زير خط فقر كه به طور خاص، مددجويان كميته امداد و سازمان بهزيستي و برخي گروه‌هاي كارگري يا افراد با درآمدهاي ناپايدار پايين‌تر از خط فقر هستند صرف‌نظر كنيم، مصرف محصولات لبني در باقي گروه‌هاي جمعيتي كشور كه درآمدشان كفاف خريد محصولاتي همچون ماست كم‌چرب، دوغ كم‌نمك و پنير كم‌چرب را مي‌دهد و اين امكان را دارند كه حداقل يكي از اقلام لبني را به سفره غذايي خود اضافه كنند هم بسيار پايين است. شرايط عمومي و فرهنگ تغذيه‌اي كشور نشان مي‌دهد كه توجيه اغلب خانوارهاي ايراني درباره علت حذف لبنيات از سبد خريد هفتگي و روزانه، توسل به افزايش قيمت‌هاست اما زماني اين توجيه بي‌معنا مي‌شود كه مشاهده كنيم همين افراد ماهانه براي خريد اقلام خوراكي بي‌ارزش، گران، آسيب‌رسان به سلامت و فاقد كيفيتي همچون سوسيس و كالباس، نوشابه، شيريني و شكلات، انواع سس‌ها و فست فود، بخش قابل توجهي از درآمد خود را به واقع دور مي‌ريزند در حالي كه خريد هفتگي يك ظرف بزرگ ماست كم‌چرب كه مي‌تواند به مقدار مكفي، نياز يك خانواده 4 نفره را به مدت يك هفته تامين كند نه‌تنها، ارزان‌تر از همين مواد غذايي بي‌ارزش است بلكه به پيشگيري از هزينه‌كرد بابت بيماري‌هاي ناشي از بدخوري و چرب‌خوري هم كمك مي‌كند. سپيده دولتي، كارشناس دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت به فارس گفته است: «لبنيات يكي از ۶ گروه اصلي هرم غذايي است كه بر اساس آن هر فرد سالم بايد روزانه ۲ تا ۳ واحد لبنيات مصرف كند. دوغ، پنير، شير و كشك در گروه لبنيات قرار دارند و منبع غني از كلسيم محسوب مي‌شوند كه مي‌توانند نياز بدن را به كلسيم برطرف كنند و مقدار كلسيم در يك ليوان شير يا ماست حدود ۳۰۰ ميلي‌گرم است.» مصداق سبك غلط تغذيه و ضعف شديد فرهنگ تغذيه‌اي در كشور، آمارهايي است كه همين كارشناس ارايه مي‌دهد . به گفته دولتي، سرانه مصرف شير در سال ۲۰۱۶ در ايران ۲۷ ليتر بوده كه در همين سال و بنا به اعلام بانك مركزي، نرخ تورم در 12 ماه منتهي به اسفند 1395، پس از 26 سال تك رقمي شد و حداكثر، 9 درصد بود. كنار هم قرار دادن اين اعداد، به خوبي نشان مي‌دهد كه مشكل ايراني‌ها از بابت سبك غلط تغذيه‌اي و ضعف فرهنگي در مصرف اقلام غذايي با ارزش، اتفاقا ربطي به مساله قيمت و افزايش نرخ ندارد چون در همين سال هم كه ظاهرا، قدرت خريد مردم به دليل تثبيت نرخ تورم، كاهش چنداني نداشته، باز هم شاهد پايين بودن سطح مصرف لبنيات هستيم.