رايگيري حزب محافظهكار براي انتخاب نخستوزير آينده بريتانيا آغاز شد
جانسون روي ريل شماره 10
شهاب شهسواري
بوريس جانسون، 15 روز مانده به اعلام نتايج انتخابات درون حزبي حزب محافظهكار بريتانيا با 50 درصد اختلاف نسبت به رقيبش جرمي هانت، در آستانه رسيدن به خانه شماره 10 داونينگ استريت، محل اقامت نخستوزير بريتانيا قرار گرفته است. درست يك ماه بعد از كنارهگيري رسمي ترزا مي، نخستوزير بريتانيا و كمتر از سه هفته به اعلام نتيجه رايگيري حزب محافظهكار بريتانيا براي تعيين رهبر آينده، توزيع تعرفههاي راي آن در ميان 160 هزار عضو ارشد حزب محافظهكار آغاز شده است. اعضاي حزب محافظهكار 15 روز فرصت دارند تا آراي خود را تحويل دهند و ميان دو نامزد نهايي رهبري حزب - بوريس جانسون و جرمي هانت - يكي را به عنوان رهبر آينده حزب محافظهكار و نخستوزير بريتانيا برگزينند. اين در حالي است كه بر اساس نظرسنجي موسسه يوگاو، بيش از 85 درصد از رايدهندگان حزب، تصميم قطعي خود را براي انتخاب نخستوزير آينده گرفتهاند. بر اساس تازهترين نظرسنجيها كه توسط روزنامه تايمز و موسسه افكارسنجي يوگاو انجام شده است، بوريس جانسون، وزير پيشين خارجه بريتانيا و شهردار پيشين لندن با فاصلهاي بسيار زياد نسبت به جرمي هانت، وزير خارجه كنوني پيشتاز است. به نوشته يوگاو 74 درصد از اعضاي حزب محافظهكار قصد دارند راي خود را به بوريس جانسون بدهند. اما از همان روز آغاز رايگيري، ادعاهايي در مورد احتمال تقلب يا اخلال در سيستم ارسال تعرفههاي راي منتشر شده است. رسانههاي بريتانيايي خبر دادهاند كه برخي از رايدهندگان ثبتنام شده حزب محافظهكار بيش از يك تعرفه راي براي انتخاب رهبر آينده حزبشان دريافت كردهاند. به گزارش بيبيسي دست كم 1000 رايدهنده بيش از يك برگ راي در اختيار دارند كه ميتواند در نتيجه رايگيري كه دو هفته ديگر اعلام ميشود، موثر باشد.
دو نامزد نهايي حزب محافظهكار براي نخستوزيري بريتانيا، هر دو خواهان مذاكره مجدد با اتحاديه اروپا براي توافق جديد در مورد برگزيت هستند. هر چند بوريس جانسون موضعي بسيار سرسختانهتر نسبت به توافق دارد و معتقد است كه تا ضربالاجل خروج بريتانيا در آبانماه سال جاري بايد توافق جديدي با اتحاديه اروپا با شروط حزب محافظهكار به دست بيايد وگرنه او مسير خروج بدون توافق از اتحاديه را انتخاب خواهد كرد. اتحاديه اروپا در برابر توافق انجام شده با دولت ترزا مي را توافق نهايي ميداند و معتقد است كه ديگر مذاكره جديدي در مورد جزييات اين توافق انجام نخواهد شد. توافق دولت ترزا مي با اتحاديه اروپا سه بار در مجلس عوام به راي گذاشته شد اما از تصويب بازماند؛ به همين دليل ارديبهشت ماه سال جاري، نخستوزير بريتانيا استعفاي خود را اعلام كرد، هر چند مقرر شد تا زمان انتخاب رهبر جديد حزب در مقام خود باقي بماند. با وجود وعدههايي كه بوريس جانسون و جرمي هانت براي توافق خروج از اتحاديه اروپا دادهاند، اما همچنان مشخص نيست تا چه اندازه بتوانند در برابر فشارهايي كه از جانب نمايندگان مجلس عوام و اتحاديه اروپا وارد ميشود مقاومت كنند.
جرمي هانت، وزير خارجه بريتانيا از رايدهندگان حزبش خواسته است از مهلت 20 روزه ارسال آرا استفاده كنند و براي انتخاب خود بيشتر تامل كنند. او گفته است كه غافلگيريهاي تازهاي براي رايدهندگان در مناظرههاي پيش رو كه قرار است در طول هفته جاري برگزار شود، دارد. جرمي هانت در مصاحبه با روزنامه تايمز گفته است: «خواسته من اين است كه رايدهندگان دستكم عملكرد من و بوريس را در مناظره تماشا كنند؛ قبل از خريدن پرو كنيد!» با اين حال نظرسنجي يوگاو نشان ميدهد 95 درصد از افرادي كه قصد دارند در انتخابات درون حزبي به بوريس جانسون راي دهند، تصميم قطعي خود را گرفتهاند و قصد ندارند راي خود را متناسب با رويدادهاي پيش رو تغيير دهند. در ميان رايدهندگان به جرمي هانت اما 85 درصد قاطعانه راي خود را به حساب او گذاشتهاند و 15 درصد از هواداران هانت ممكن است بر اساس رويدادهاي آينده نظر خود را عوض كنند.
همزمان با توزيع تعرفههاي آرا در ميان رايدهندگان حزب محافظهكار، رسانهها به اين سوال پاسخ دادهاند كه چه كسي قرار است نخستوزير آينده بريتانيا را انتخاب كند؟ نيويوركتايمز و سيانان در گزارشهايي به تركيب رايدهندگان حزب محافظهكار پرداختهاند. به نوشته سيانان كساني كه رهبر آينده بريتانيا را انتخاب ميكنند فقط 0.2 درصد از كل جمعيت بريتانيا هستند. سيانان رايدهندگان را غالبا «مردان انگليسيتبار سالخورده سنتي سفيدپوست معرفي ميكند.» بر اساس برآورد اين رسانه 97 درصد از اعضاي حزب محافظهكار سفيدپوست هستند، در حالي كه دستكم 15 درصد از جمعيت كل بريتانيا تبار غيرسفيد دارند.تا اينجاي كار نمايندگان محافظهكار مجلس عوام بريتانيا بودند كه براي انتخاب نخستوزير آينده تصميمگيري ميكردند، اما بر اساس قوانين داخلي حزب، بعد از حذف تمامي نامزدها در رايگيريهاي پشت سر هم، اين رايدهندگان عادي حزب هستند كه بايد بين دو نامزد باقيمانده نهايي تصميمگيري كنند. تصميم رايدهندگان حزب محافظهكار، اين بار نه تنها رهبر حزبشان را مشخص ميكند، بلكه نخستوزير كل كشور را هم تعيين ميكند. زماني كه در انتخابات پارلماني دو سال پيش رايدهندگان بريتانيايي اكثريت كرسيهاي پارلمان را به حزب محافظهكار دادند، رهبر اين حزب ترزا مي بود، اما بعد از دو سال تلاش نافرجام براي تصويب توافق خروج از اتحاديه اروپا، ترزا مي مجبور به كنارهگيري از قدرت شد. حالا اما قرار نيست حزب محافظهكار بار ديگر با رهبر جديد در يك انتخابات زودهنگام مشاركت كند، اين حزب در شرايطي كه قدرت را در اختيار دارد رهبر خود و در نتيجه نخستوزير بريتانيا را بدون مراجعه به آراي عمومي عوض ميكند. نخستوزير جديد كه قرار است 15 روز ديگر از ميان بوريس جانسون و جرمي هانت معرفي شود در شرايط عادي تا سال 2022 قدرت را در بريتانيا در اختيار خواهد داشت. به نوشته نيويورك تايمز، حزب محافظهكار بريتانيا مشهور به توري «قديميترين و موفقترين حزب سياسي زنده جهان» محسوب ميشود. اما اعضاي اين حزب قديمي كه قرار است در انتخابات پيش رو نخستوزير آينده اين كشور را انتخاب كنند به يك «هسته سخت و سنتي» تبديل شدهاند. افرادي كه در انتخاب نخستوزير آينده بريتانيا حق راي دارند، بايد رايدهندگان ثبتنام شده حزب باشند. رايدهندگاني كه سالانه هزينه 25 پوند حق عضويت به حزب پرداخت ميكنند. نيويوركتايمز مينويسد: «تعداد رايدهندگان ثبت شده حزب محافظهكار از دهه 1950 به اين سو به تدريج كمتر و كمتر شده است، رايدهندگان باقي مانده فعالان سياسي به شدت راستگرا هستند.» بر اساس برآورد نيويوركتايمز دستكم 40 درصد از رايدهندگان بالاي 65 سال هستند.