كتابخانه
ايرانيان در هواي تجدد
انديشه تجدد از كجا و چه وقت به ايران وارد شد و ذهن ايرانيان را به خود مشغول داشت؟ تجدد و نوسازي مترادفند يا متفاوت؟ در كتاب «ايرانيان و انديشه تجدد» جامعه‌شناسي برجسته و باسابقه با بياني شيوا و جذاب و موشكافانه به تشريح اين مسائل مي‌پردازد و رويارويي سنت و تجدد را باز مي‌شكافد.
«ايرانيان و تجدد» نوشته جمشيد بهنام توسط انتشارات فرزان روز تاكنون پنج بار منتشر شده و همچنان در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد. از جمله مباحث مطرح شده در اين كتاب مي‌توان به تجدد‌طلبي، جنبش فرهنگي، نهضت فكري، تجدد فكر ديني، نظريه نوسازي، نوسازي آمرانه و نقش دولت و ... اشاره كرد.
ناسيوناليسم و سكولاريسم در مشروطه
آثار مربوط به انقلاب مشروطه ايران تا به حال بر حوادث تهران، تبريز و تا حدي اصفهان تمركز داشته‌اند. در نتيجه بررسي‌هاي اندكي درباره رويدادهاي ساير ايالات و شهرها به رشته تحرير درآمده است. اما كتاب «ايران بين ناسيوناليسم اسلامي و سكولاريسم» درصدد است تا در بازبيني اين روايت تمركزگرا، تحليلي متوازن ارايه دهد. در اين كتاب نويسنده نخست نقش مجادلات اسلامي در واپسين سال‌هاي سده نوزدهم و اوايل سده بيستم و پيوند آن با انديشه‌هاي سكولار را تحليل و سپس دسته‌بندي‌هاي اين مجادلات را در شهرهاي تبريز، شيراز، اصفهان و بوشهر بررسي كرده است.
او با تحليل تعامل بين اسلام و سكولاريسم در اين دوره پر‌آشوب به اين جمع‌بندي مي‌رسد كه تحولات انقلاب مشروطه در هر يك از شهرهاي مورد بحث داراي ويژگي خاص آن منطقه نيز بوده است و ديگر اينكه بعضي از آن تحولات حتي در خط سير تحولات بعدي تاريخ معاصر ايران هم بسيار تاثيرگذار بوده‌اند. به باور نويسنده تحولات اين دوره در اصفهان، عملا نمونه نخستين آن نوع ناسيوناليسم اسلام‌گرا است كه چندي بعد در انقلاب اسلامي سال 1357 نمايان شد.
«ايران بين ناسيوناليسم اسلامي و سكولاريسم» نوشته ونسا مارتين با ترجمه محمدابراهيم فتاحي توسط نشر ني منتشر شده است.
سعدي به روايت
همايون كاتوزيان
سعدي، شاعري است كه از زندگي، عشق، اخلاق و مهم‌ترين مفاهيم انساني سخن گفته اما پاي بر زمين دارد، كنار ما ايستاده و كمتر به دوردست‌هاي ناممكن نظر دارد. نظم و نثر او با راز و رمزهايي گره نخورده كه فهم آن در احوال و تجربه‌هايي خاص يا ناممكن محدود شود از اين رو امكان بهره‌گيري از آنچه بيان مي‌كند بسيار گسترده است. بدون اينكه از ژرفاي سخن خود بكاهد با بياني ساده و قابل فهم سخن خود را درباره مهم‌ترين موضوع‌ها و مسائلي كه انسان در زندگي با آن مواجه است، ابراز مي‌كند و اين هنر و ويژگي ممتاز اوست كه خود جاي انديشيدن دارد.
همايون كاتوزيان در بخشي از كتاب خود با تاكيد بر اينكه:«سعدي آدمي التقاطي در بهترين معناي اين كلمه بود» توصيف و تعريفي درباره چارچوب ناپذيري شاعرِ عشق و زندگي پيش روي ما مي‌گذارد كه از فصل‌هاي خواندني كتاب است.
«سعدي شاعر زندگي، عشق و شفقت» نوشته محمدعلي همايون كاتوزيان با ترجمه كاظم فيروزمند توسط انتشارات «نامك» منتشر شده است. از مهم‌ترين سرفصل‌هاي اين كتاب مي‌توان به زندگي و آثار سعدي، سرودهاي عشق و چكامه‌هاي زيبا، حقيقت و مجاز، آموزگاري ادب و اخلاق و در سيرت پادشاهان و وزيران اشاره كرد.