هواداران زنيت سن‌پترزبورگ خواهان اخراج مالكوم شدند
نژادپرستي در زرورق سنت
علي كربلايي
انتقال مالكوم از بارسلونا به زنيت سن‌پترزبورگ يكي از مهم‌ترين نقل و انتقالات اين فصل فوتبال روسيه است و البته يكي از گران‌ترين‌هاي‌شان. باشگاه زنيت كه اهداف جديدي را در سر مي‌پروراند و به دنبال راه‌يابي به مراحل حذفي ليگ قهرمانان است، هيچ‌يك از ستاره‌هايش از جمله سردار آزمون را به فروش نرساند و براي تقويت خط حمله‌اش ستاره‌اي در حد مالكوم را با مبلغ 40 ميليون پوند خريداري كردند تا چشم‌ها را به سمت فوتبال روسيه خيره كنند. مالكوم سال گذشته در آستانه عقد قرارداد با آ.اس رم بود و در فرودگاه بين‌المللي رم هم ديده شد، اما در واپسين لحظات بارسلونا اين بازيكن را از رم قاپيد و او را به نيوكمپ برد. مالكوم در بارسا زير سايه مثلث هجومي اين تيم و نيمكت‌نشينان گرانقيمت آبي‌اناري‌پوش چندان فرصت درخشش پيدا نكرد. از آنجايي كه او پاسپورت اروپايي ندارد و هر تيم مي‌تواند تعداد محدودي بازيكن غيراروپايي جذب كند، كاتالان‌ها ترجيح دادند قيد او را بزنند و ليست‌شان را براي يك خريد بزرگ كه احتمالا نيمار باشد خالي كنند. در اين ميان، باشگاه زنيت سن‌پترزبورگ گوي سبقت را از رقبا دزديد و با پيشنهادي كه تقريبا هم‌اندازه قيمت خريد مالكوم از بوردو بود، توانست اين وينگر با استعداد برزيلي را جذب كند.
بعد از قطعي شدن اين انتقال، هواداران زنيت سن‌پترزبورگ به جاي خوشحال شدن از جذب چنين بازيكني، فرياد اعتراض سر دادند. آنها معتقدند جذب مالكوم پشت كردن به سنت‌هاي باشگاه است. هواداران زنيت بنري را به ورزشگاه برده‌اند كه روي آن نوشته شده است: «به سنت‌ها پايبند بمانيد و بازيكن سياه‌پوست به خدمت نگيريد.» اين بنر به وضوح نشان از رفتار نژادپرستانه هواداران زنيت دارد. آنها در شبكه‌هاي اجتماعي اتهام نژادپرستي را رد مي‌كنند و مي‌گويند اين تنها احترام به سنت‌هاست؛ گويا فراموش كرده‌اند كه اين سنت دقيقا از نژادپرستي مي‌آيد و سنجيدن بازيكنان فوتبال با رنگ پوست‌شان و نه با توانايي‌هاي فني‌شان، مصداق نژادپرستي است؛ مشكلي كه فوتبال انگليس هم سال‌ها با آن درگير بوده و هست. در آخرين اقدام در اين راستا، چلسي يكي از هوادارانش را به جرم توهين نژادپرستانه به رحيم استرلينگ، مادام‌العمر از حضور در ورزشگاه استمفوردبريج منع كرده است. سه تن ديگر از هواداران اين تيم نيز با جريمه‌هايي سنگين روبرو شده‌اند. در فوتبال ايتاليا هم هر فصل با اين پديده مواجه هستيم و بازيكنان سياه‌پوست زيادي مورد خشم نژادپرست‌ها قرار مي‌گيرند. در فصل‌هاي اخير چندين بازيكن در جريان بازي به دليل توهين‌هاي هواداران رقيب از زمين بازي خارج شده‌اند و مواردي از اشك ريختن در زمين هم مشاهده شده است. با وجود اينكه چنين اقداماتي در ايتاليا و انگليس همه‌گير نيست و به صورت سازماندهي شده انجام نمي‌شود، داستان در روسيه كاملا متفاوت است. با باشگاه فوتبالي مواجه هستيم كه به دليل تمايلات نژادپرستانه هوادارانش تاكنون اقدام به جذب بازيكنان سياه‌پوست نمي‌كرد. با حضور مالكوم، اين قانون نانوشته باشگاه زير پا گذاشته شد و مديران قدمي رو به جلو برداشتند اما گروه‌هاي افراطي هواداران و بطور كلي افكار عمومي حاميان تيم زنيت، دل خوشي از اين انتقال ندارند. براي آنها اهميت ندارد كه مالكوم، چه ارزش افزوده‌اي در تيم ايجاد مي‌كند و حضورش چقدر به پيش‌برد اهداف باشگاه در ليگ قهرمانان اروپا كمك مي‌كند. براي آنها ظاهر و رنگ پوست اين بازيكن است كه اهميت دارد. بدتر از همه اينجاست كه آنها مي‌خواهند تحت لواي «احترام به سنت‌ها»، نژادپرستي افراطي‌شان را پنهان كنند. مستمسك قرار دادن سنت، براي توجيه نژادپرستي اتفاق تازه‌اي نيست. اما رصد كردن نظرات هواداران اين تيم در شبكه‌هاي اجتماعي نشان مي‌دهد كه آنها با استفاده از واژه سنت، كارشان را توجيه نمي‌كنند، بلكه باور دارند كاملا منفك از نژادپرستي اين درخواست را از باشگاه دارند.
واكنش باشگاه زنيت كوتاه و روشن است. آنها اعلام كرده‌اند كه تنها عده قليلي از هواداران چنين بحث‌هايي را مطرح مي‌كنند و با انتشار ويدئويي از اولين حضور مالكوم در استاديوم زنيت و تشويق او توسط تماشاگران نوشته‌اند: « 54078 نفر با هم، بازيكن جديدمان مالكوم را تشويق مي‌كنند. خودتان ببينيد و به حرف‌هاي ديگران اكتفا نكنيد.» هرچند شايعاتي شنيده مي‌شود كه اين باشگاه به احتمال فراوان در صورت نرسيدن به مرحله حذفي ليگ قهرمانان، مالكوم را همين زمستان مي‌فروشد. پيش‌تر بازيكناني مثل هالك، ويتسل، باريوس، هرناني و روندون بازيكنان رنگين‌پوستي بودند كه به زنيت پيوسته بودند اما چنين واكنش تندي از هواداران دريافت نكردند. به نظر مي‌رسد شدت تيره بودن پوست مالكوم در اين اعتراضات نقش دارد و چنين چيزي در قرن بيست و يكم موضوعي واقعا عجيب و قابل تامل است.