قيمت نفت تحت تاثير بدبيني نسبت به آينده رشد اقتصادي در جهان، كاهش يافت. هر بشكه نفت با 0.3 درصد كاهش به رقم 58 دلار و 39 سنت رسيد. كاهش قيمت نفت در حالي اين هفته رقم خورد كه نسبت به هفته گذشته، قدري پشتيباني شد و افزايش يافت. به گفته برخي كارشناسان، افزايش قيمت‌ها در پي نياز عربستان به قيمت بالاتر نفت و رايزني با ساير كشورهاي امضا‌كننده توافق اوپك پلاس براي كاهش بيشتر توليدات نفتي است.
پيش از اين منابعي آگاه از قول خالد الفالح، وزير انرژي عربستان در خصوص كاهش صادرات نفت توسط اين كشور به روزانه زير 7 ميليون بشكه خبر داده بودند. طبق گفته‌هاي منبع آگاه قرار است تا پايان سپتامبر عربستان صادرات روزانه خود را در سطح زير 7 ميليون بشكه نفت نگه دارد تا قيمت‌هاي بالاتر در نفت را پس بگيرد. اگرچه توليد عربستان در سطح 10 ميليون بشكه باقي مي‌ماند.
پيش از اين قرار بود عربستان و امارات، امريكا را در تحريم‌هاي نفتي عليه ايران همراهي كنند. امريكايي‌ها مي‌دانند در صورتي جاي ايران در بازارها پر مي‌شود كه اول، دو كشور هم‌پيمانش ظرفيت توليد خود را افزايش دهند تا مشكلاتي در خصوص عرضه پيش نيايد و دوم قيمت‌ها به دليل افزايش عرضه نفت به قدري كاهش يابد كه توليد نفت شيل مقرون به صرفه شود. در اين صورت امريكا با تحريم ايران به دو هدف خود كه فشار حداكثري به ايران و صادرات نفت شيل به كشورهاي ديگر و به خصوص خريداران نفت ايران است، مي‌رسد. طبق برخي گزارش‌ها پالايشگاه‌هاي امريكا زماني مي‌توانند به توليد نفت شيل ادامه دهند كه قيمت نفت خام به 30 دلار برسد.
اتفاقات چند ماه اخير بازار نفت نشان داد معاملات در اين بازار بيش از آنكه به حرف سياستمداران باشد، بستگي زيادي به قيمت‌هاي نفت و اقداماتي دارد كه مي‌تواند قيمت‌ها را تغيير دهد. امريكا در مورد حذف نفت ايران از بازارها از اين نكته غافل شد كه قيمت‌هاي پايين نفت براي توليدكنندگان بزرگ نفتي مانند عربستان و روسيه خوشايند نيست و آنها تلاش مي‌كنند با قيمت‌هاي بالاتري نفت خود را بفروشند. بنابراين هر همراهي و همكاري با امريكا براي تحريم‌هاي بيشتر عليه ايران بيشتر از اينكه به نفع كشورهاي همراهي‌كننده باشد، به ضررشان خواهد بود چرا كه با قيمت‌هاي پايين نمي‌توانند اقتصاد كشورشان را اداره كنند و تمايل به قيمت‌هاي بالاتر دارند.
اما قيمت‌هاي بالاتر نفت خام، پالايشگاه‌هاي نفتي در امريكا را از دور خارج مي‌كند. كما اينكه در قيمت‌هاي فعلي نفت حدود 135 پالايشگاه در امريكا فعال هستند كه در سال 2013 برابر با 143 پالايشگاه بود. ظرفيت پالايشگاهي امريكا به ميزان 18 ميليون و 800 هزار بشكه نفت است كه تا پايان ماه آگوست با كاهشي 400 هزار بشكه‌اي در روز همراه بوده است.
پر شدن جاي خالي ايران در بازارهاي نفتي به راحتي امكان‌پذير نخواهد بود. چرا كه اولا افزايش ظرفيت عرضه نفت به قيمت‌هاي پايين نفت مي‌انجامد كه به مذاق كشورهاي عربي خوش نمي‌آيد. از سوي ديگر روسيه نيز خواهان قيمت نفت بالاتر است چرا كه در قيمت‌هاي پايين نفت خام، ظرفيت توليد نفت شيل افزايش مي‌يابد و امريكا با پشت سر گذاشتن روسيه و عربستان، مهم‌ترين توليد و صادركننده نفت در جهان مي‌شود چيزي كه روسيه سخت در تلاش است تا انجام نشود.
با تحريم نفت ايران، معاملات نفتي پيچيده‌تر خواهد شد. چرا كه منافع بلندمدت كشورها بيشتر خودنمايي مي‌كند.
توليدكنندگان عمده قيمت نفت بالاتر مي‌خواهند
طبق آمار مركز اطلاعات انرژي، اعضاي اوپك 79.4 درصد از ذخاير نفت را در اختيار دارند. در اين بين ونزوئلا و عربستان با 25.5 و 22.4 درصد از كل ذخاير جهان، بزرگ‌ترين دارندگان نفت در جهان هستند.در شرايط عادي ونزوئلا و عربستان مي‌توانستند جاي ايران را در بازار نفت پر كنند اما با اعمال تحريم‌هاي جديد ترامپ عليه ونزوئلا، اين كشور نمي‌تواند معاملاتي با هيچ كشور ديگري داشته باشد. اين اقدام واشنگتن بعد از اعمال محدوديت براي دسترسي به بازارهاي مالي امريكا و تحريم‌هاي نفتي، تازه‌ترين و شديدترين محدوديت عليه كاراكاس است. اكنون نه تنها شركت‌هاي امريكايي بلكه هيچ شركتي حق همكاري تجاري با دولت ونزوئلا را ندارد. با اين اقدام انتظار مي‌رود ونزوئلا توان توليد فعلي نفت خود كه به يك ميليون و 100 هزار بشكه در روز رسيده بود، از دست بدهد و به ميزان كمتري نفت توليد كند.
تنها گزينه براي پر كردن جاي ايران در بازارهاي نفتي عربستان است. عربستان كشوري وابسته به نفت و بودجه‌اش با قيمت‌هاي بالاتر به توازن مي‌رسد بنابراين براي مصلحت سياسي و اجتماعي و تامين مالي اصلاحات اقتصادي به نفت كمتر از از 70 دلار راضي نمي‌شود. كما اينكه با افزايش بيم از آينده تيره اقتصادي كه منجر به كاهش تقاضا و در نتيجه كاهش قيمت‌هاي نفت خواهد شد، بر ادامه يافتن توافق تمديد كاهش توليد تاكيد و زودتر از نشست اوپك و در حاشيه اجلاس گروه 20 ادامه يافتن توافق كاهش توليد را رسانه‌اي كرد.
عربستان و كويت؛ تصميم بر كاهش بيشتر توليد
پس از اعلام عربستان مبني بر كاهش توليد تا 7 ميليون بشكه در روز، كويت نيز به منظور حفظ قيمت‌ها تصميم دارد بيش از ميزاني كه در توافق كاهش توليد متعهد شده، توليدش را كاهش دهد. خالد الفاضل، وزير نفت كويت در اين خصوص گفت: ما تا تحقق كامل توافق اوپك و بازگشت ثبات به بازارهاي جهاني نفت، همچنان به تعهدات‌مان پايبند هستيم. او پايبندي كشورش به توافق كاهش توليد اوپك را به مراتب بيشتر از ميزان مشخص شده در توافق مي‌داند.
الفاضل معتقد است بزرگنمايي در ارزيابي‌هاي صورت گرفته نسبت به آينده جهان، بر ثبات بازار نفت تاثير گذاشته است و تا چند ماه آينده قيمت‌هاي نفت بهبود مي‌يابد و تقاضا براي آن نيز به مرحله قبل مي‌رسد.
برخي تحليلگران بر اين عقيده هستند كه عربستان آماده است تا رهبري بزرگ‌ترين پيشنهاد عمومي جهان براي حمايت از قيمت‌هاي نفت را آغاز كند. البته براي اين امر منتظر است تا بازارها قدري به تعادل برسند تا دورنمايي هر چند براي كوتاه‌مدت از بازارهاي نفت قابل پيش‌بيني باشد.
فيل فلاين، تحليلگر ارشد گروه Price Futures معتقد است رياض براي تامين نيازهاي اوليه خود به نفت با قيمت بالاتري احتياج دارد و براي رسيدن به اين مهم از هيچ كوششي دريغ نمي‌كند.
چشم‌انداز تقاضا بد، افت قيمت‌ها كم
تقريبا تمام آمارهايي كه در خصوص پيش‌بيني آينده جهان منتشر مي‌شود، بر دورنمايي بد از چشم‌انداز رشد اقتصادي تاكيد دارد. اخيرا نيز صندوق بين‌المللي پول با توجه به شدت تحريم‌هاي نفتي عليه ايران همچنين جنگ تجاري ميان امريكا و چين، رشد اقتصادي جهان را به ميزان 0.1 درصد تعديل كرد. اين اقدام سبب شد كه تقاضا براي نفت تضعيف شود تا در كنار خبر توليدكنندگان نفت اوپك مبني بر كاهش بيشتر توليد، قيمت‌ها افزايش چنداني نيابند.
آژانس بين‌المللي انرژي IEA نيز در گزارش روز جمعه خود اعلام كرد كه نشانه‌هاي ركود اقتصادي بيشتر شده و تقاضاي نفت در جهان با كمترين سرعت پس از بحران بزرگ مالي سال 2008 رشد مي‌كند.
در كنار وخيم‌تر شدن آينده اقتصادي جهان كه بر قيمت‌هاي نفت تاثير منفي داشته است، تحليلگران نفتي معتقدند تنش بين ايران و امريكا و افزايش محدوديت بر صادرات نفت، نه تنها باعث كاهش قيمت‌ها نشده، بلكه در برهه‌هايي افزايش قيمت نفت را در پي داشته است. مدعاي اين گزاره صحبت‌هاي محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه است كه در خصوص افزايش تنش امريكا عليه ايران در منطقه عنوان كرد: امريكا منطقه خليج فارس را به يك جعبه انفجاري تبديل كرده و هر آن احتمال انفجار آن وجود دارد.
به نظر مي‌رسد تحريم عليه ايران كه قرار بود انحصار اوپك در بازار نفت را بشكند به چاقويي دولبه تبديل شده كه نه تنها عربستان، امارات و كويت را از همراهي با امريكا در عرضه نفت بازداشته است بلكه با نزديك‌تر شدن به انتخابات 2020 امريكا، نتوانسته آن طور كه مدنظر كاخ سفيد است قيمت‌هاي نفت را كاهش دهد.