خشم لندن از پيشنهادات تحقيرآميز واشنگتن
رسانه‌هاي بريتانيا: ترامپ مي‌خواهد خاك ما را به توبره بكشد
شهاب شهسواري
سفر دو‌روزه جان بولتون، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا به بريتانيا و پيشنهاد او براي توافق تجاري ميان دو كشور در صورت خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا با واكنش بسيار تند رسانه‌ها و تحليل‌گران بريتانيايي مواجه شده است. روزنامه گاردين در يادداشتي هدف امريكا از پيشنهاد اخير را «تبديل كردن بريتانيا به يك مستعمره» عنوان كرده است، يادداشت‌نويس روزنامه اينديپندنت بولتون را «يك مار» توصيف كرده است و تلگراف مي‌نويسد كه پيشنهاد بولتون «مي‌تواند لندن را به اجراي برگزيت بدون توافق با اتحاديه اروپا تحريك كند.» روزنامه گاردين با اشاره به «دور افتخار بولتون در خيابان وايت‌هال» محل تجمع ساختمان‌هاي دولتي بريتانيا، نتيجه اين سفر را «برون‌سپاري سياست خارجي و امنيت بريتانيا به واشنگتن و سرسپردگي به رويكرد جهاني بولتون- ترامپ و در آغوش كشيدن ايدئولوژي راستگراي عوام‌گرايي- ملي‌گرايي» توصيف مي‌كند. به نوشته اين روزنامه «هواداران برگزيت وعده داده‌بودند كه با اين انتخاب استقلال بريتانيا باز مي‌گردد، اما حالا نتيجه كارشان شده است چوب حراج زدن به كشور در مذبح شعار «نخست امريكا».»
جان بولتون بعد از ديدار روز دوشنبه‌اش با بوريس جانسون، نخست‌وزير بريتانيا در خصوص خروج بدون توافق بريتانيا از اتحاديه اروپا گفته‌بود: «اگر تصميم دولتمردان بريتانيايي اين باشد، ما با اشتياق از آن حمايت مي‌كنيم.» جان بولتون همچنين تاكيد كرده‌بود كه امريكا آماده امضاي توافق‌هاي تجارت آزاد با بريتانيا است، توافق‌هايي كه به گفته او شامل يك توافق جامع نمي‌شود، بلكه بخش به بخش و مورد به مورد خواهد بود. واكنش رسانه‌ها و سياستمداران بريتانيايي به پيشنهاد «توافق‌هاي كوچك» واشنگتن، بسيار تند و منفي بود. تينك‌پروگرس مي‌نويسد: «نظام توافق‌هاي كوچك تجاري باعث مي‌شود كه بريتانيا كم كم و به تدريج از استانداردهاي اتحاديه اروپا دورتر و دورتر شود و نهايتا هرگونه توافق تجاري با اتحاديه سخت‌تر شود. اين باعث مي‌شود كه دورنماي برگزيت بدون توافق بسيار قدرتمندتر شود.» جك استراو، وزير خارجه پيشين بريتانيا در گفت‌وگو با راديو بي‌بي‌سي، تاكيد مي‌كند كه معامله با امريكا در مورد توافق جديد تجاري براي بريتانيا ارزان تمام نخواهد شد. ديپلمات ارشد پيشين بريتانيا مي‌گويد: «دولت حاكم بر امريكا اهل بده بستان است، قرار نيست مفت و مجاني چيزي به بريتانيا بدهند. مثلا ممكن است بريتانيا را به وارد كردن مرغ‌هاي امريكايي آلوده به كلر مجبور كنند.» جك استراو، در مصاحبه با بي‌بي‌سي جان بولتون را فردي «به شكل خطرناك ستيزه‌جو» توصيف مي‌كند. هر چند اين بدترين صفتي نيست كه روزنامه‌ها و تحليل‌گران بريتانيايي به بولتون داده‌اند. يادداشت‌نويس اينديپندنت، بولتون را تنها فردي روي كره زمين توصيف مي‌كند كه همچنان معتقد است شروع جنگ عراق كار درستي بود و حتي علاقه‌مند است چنين تجربه‌اي را بار ديگر در جنگ با ايران تكرار كند.
سيمون تيسدال، سرمقاله‌نويس گاردين روز پنجشنبه با اشاره به اظهارات جان بولتون در جمع خبرنگاران بريتانيايي نوشت: «كار جان بولتون، تجارت آزاد نيست، كار او تغيير رژيم در كشورهايي مانند كره شمالي، ونزوئلا و كوبا است. كار او مداخله نظامي مانند جنگ‌‌هاي منفور سال 2001 در افغانستان، 2003 در عراق و 2011 در ليبي است. كار او تحريم‌ها و ممانعت‌هاي تنبيهي است. كار او بغض و كينه است.» تيسدال مي‌نويسد امريكا از پيشنهاد خود سه خواسته مشخص را دنبال مي‌كند. سرمقاله‌نويس گاردين تاكيد مي‌كند: «اولين خواسته كاملا مربوط به بده بستان است، هر توافق كوچك به قيمتي، مثلا اگر بعد از برگزيت بوريس جانسون خواستار توافقي در حوزه صنعت خودرو باشد، قيمت آن از حالا مشخص است، ترك توافق هسته‌اي ايران توسط بريتانيا و تنها گذاشتن فرانسه و آلمان در برجام. هر چند دولت بريتانيا تقريبا نصف اين راه را طي كرده است و به جاي پشتيباني از يك طرح اروپايي، مسير پيوستن به يك ائتلاف تحت رهبري امريكا را در خليج فارس پذيرفته است.
گبي هينسليف، در گاردين با اشاره به شرط واشنگتن براي مذاكره در مورد توافق تجاري بعد از خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا مي‌نويسد: «بريتانيا بعد از خروج بدون توافق از اتحاديه اروپا، تبديل به يك متكدي مي‌شود نه يك كشور داراي حق انتخاب. تبديل به يك ماهي كوچك ترسو مي‌شود كه با كوسه مذاكره مي‌كند، آن هم كوسه‌اي كه اصلي‌ترين هدف اعلاني‌اش بازگرداندن عظمت به كوسه‌هاست.»
جان بولتون بعد از گفت‌وگوهايش با بوريس جانسون، نخست‌وزير بريتانيا گفته‌بود كه «در صورت خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا، لندن به نفر اول صف قراردادهاي تجارت آزاد با واشنگتن تبديل شود.» ديويد هنيگ، پژوهشگر تجارت بريتانيا در مركز بين‌الملل اقتصاد سياسي اروپا به آسوشيتدپرس مي‌گويد: «اين اظهارنظر نادرست نيست، اما من بعيد مي‌دانم اصولا صفي وجود داشته‌باشد. بسياري از كشورها در حال حاضر از بستن قراردادهاي تجاري با امريكا خودداري مي‌كنند، چرا كه تصور مي‌كنند چنين توافقي در شرايط كنوني به ضرر آنها تنظيم مي‌شود. تصور كنم ما بريتانيايي‌ها تنها ملتي باشيم كه قصد داريم چنين كاري بكنيم، چون ترامپ اصولا به تجارت اعتقادي ندارد، او معتقد به شعار «نخست امريكا» است.»
برگزيت بي‌توافق خيانت است
در شرايطي كه فقط دو ماه و نيم به ضرب‌الاجل تمديد شده خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا باقي مانده است، بگو مگو ميان سياستمداران حزب حاكم محافظه‌كار در مورد احتمال وقوع برگزيت بدون توافق جايگزين با اتحاديه اروپا بالا گرفته است. فيليپ هموند، خزانه‌دار كل پيشين بريتانيا روز چهارشنبه با انتشار يادداشتي در روزنامه تايمز، با انتقاد از رويكرد نخست‌وزير جديد اين كشور در مورد مذاكرات برگزيت تاكيد كرد: «برگزيت بدون توافق خيانت به آراي مردم در همه‌پرسي 2016 است.» هموند، نخست‌وزير جديد بريتانيا حزب خود را متهم كرد كه با مطرح كردن درخواست‌هايي كه مطمئن است از سوي اتحاديه اروپا پذيرفته نمي‌شود، در حال تلاش براي از بين بردن دورنماي هر توافق جديدي براي برگزيت است. هموند به بي‌بي‌سي گفته است كه اطمينان دارد پارلمان بريتانيا جلوي تلاش براي خروج بدون توافق بريتانيا از اتحاديه اروپا را خواهد گرفت. در واكنش به اين يادداشت وزير پيشين دولت بريتانيا كه با به قدرت رسيدن بوريس جانسون از مقام خود كناره‌گيري كرد، يك مقام ارشد دولتي به بي‌بي‌سي گفته است: «با وجود تلاش‌هاي بي‌وقفه هموند براي جلوگيري از اجراي برگزيت در تاريخ 31 اكتبر، خروج بريتانيا به موقع انجام خواهد شد.» اين اظهارنظر مقام آگاه دولتي از سوي فيليپ هموند بدون پاسخ نماند. هموند با انتشار پيامي در حساب كاربري توييتر خود نوشت: «بر خلاف ادعاي مطرح شده من خواهان اجراي برگزيت هستم و دست كم سه بار به اجراي آن راي داده‌ام، مساله اينجاست كه خروج بدون توافق كاملا خلاف وعده‌هاي كارزار راي به خروج از اتحاديه اروپاست.»