سهم استان‌ها از چك برگشتي

گروه اقتصادي| در روزهايي كه سرمايه در گردش بنگاه‌ها به دلايلي همچون تورم بالا و نوسانات ارزي كاهش يافته و از سوي ديگر قدرت خريد افراد نيز تا حدي كم شده، پرداخت پول براي خريد به صورت قراردادي و به واسطه چك انجام مي‌شود. طبق آخرين آمار ارايه شده توسط بانك مركزي تعداد 7 ميليون و 800 هزار چك در تيرماه سال جاري مبادله شد كه ارزش كل اين تعداد چك كمي بيش از 100هزار ميليارد تومان بوده است. بر اساس اين گزارش تعداد و مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي نسبت به ماه گذشته به ترتيب 18.5 و 19.5 درصد افزايش داشته است. در بخش ديگري از اين آمار تعداد چك‌هاي برگشتي 717 هزار فقره عنوان شده كه ارزش آنها كمي بيشتر از 11 هزار ميليارد تومان است. در كل كشور از حيث تعداد و ارزش چك‌هاي برگشتي در تيرماه نسبت به ماه قبل، به ترتيب 16.3 و 19.2 درصد افزايش داشته است. هر چند كه تعداد و ارزش چك‌هاي برگشتي نسبت به تيرماه افزايش داشته اما از كل چك‌هاي مبادله‌اي تنها 9 درصد آن برگشت خورده كه شامل 11 درصد ارزش كل آن است. استان‌هاي كردستان، سيستان و بلوچستان، سمنان و قم بيشترين چك برگشتي را داشتند. در نقطه مقابل نيز كهگيلويه و بويراحمد، ايلام و گيلان بيشترين ميزان نقدشوندگي چك‌ها را در اختيار داشتند. طبق آمارهاي بانك مركزي تعداد چك‌هاي مبادله‌اي 18.5 درصد افزايش داشته در حالي كه تنها 9 درصد از چك‌هاي مبادله‌اي برگشت خورده است. شايد مهم‌ترين دلايلي كه باعث كاهش تعداد نسبت چك‌هاي برگشتي به كل چك‌هاي مبادله‌اي در تيرماه شده، اصلاح قانون چك همچنين واگذاري عمليات حذف و احياي چك‌هاي برگشتي به بانك‌ها باشد. آبان ماه سال گذشته قانون جديد صدور چك به تصويب رسيد كه در آن سعي شد مشكلات مربوط به زمان و هزينه‌بر بودن پروسه‌هاي پيگيري قضايي چك‌هاي برگشتي تا حدودي رفع شود. بانك مركزي در اطلاعيه 9 ارديبهشت سال جاري‌، توضيحاتي در خصوص اصلاح قانون چك داده است. بر اساس اين بخشنامه، با اصلاح قانون صدور چك بانك‌ها ملزم هستند روي گواهينامه‌هاي عدم پرداختي كه به دارندگان چك‌هاي برگشتي مي‌دهند، كد رهگيري درج كنند. با درج اين كد پيگيري چك‌هاي برگشتي در سيستم قضايي راحت‌تر مي‌شود. نكته ديگر در خصوص اين قانون، ثبت اطلاعات چك‌هاي برگشتي در سوابق امضا‌كننده آن است. چندي پيش نيز اداره اطلاعات بانكي بانك مركزي طي بخشنامه‌اي اختيار عمليات مربوط به حذف و احياي چك‌هاي برگشتي را به بانك‌ها واگذار كرد. در اين بخشنامه تمام مراحل مبتني بر اصل بودن امضا و ثبت اطلاعات چك‌هاي برگشتي بر عهده بانك‌ها گذاشته مي‌شود.

100 هزار ميليارد چك در يك ماه

كل چك‌هايي كه در تيرماه در كشور مبادله شد، 7 ميليون و 800 هزار فقره بوده كه ارزشي بيش از 100 هزار ميليارد تومان داشته است. در ماه گذشته، دو ميليون و 700 هزار فقره چك در استان تهران مبادله شد كه ارزش حدود 52 هزار ميليارد و 600 ميليون تومان داشتند. در بخش ديگري از اين گزارش عنوان شده كه 34.3 درصد از تعداد چك‌هاي مبادله‌اي كل كشور در استان تهـران، ١٠ درصـد در اصفهان و 7.6 درصد در خراسـان رضـوي بوده است. 65.5 درصد از ارزش چك‌هاي مبادله‌اي در سه استان مذكور بوده كه استان تهران با ارزش 52.2 درصدي از چك‌هاي مبادله‌اي، درصدر قرار دارد.اين امر نشان مي‌دهد حجم زيادي از فعاليت‌هاي اقتصادي در تهران انجام مي‌شود و تهراني‌ها تمايل بيشتري به معامله با چك دارند.

گيلان، بيشترين چك وصولي در كشور

7 ميليون چك در تيرماه سال جاري به ارزشي حدود 89 هزار ميليارد تومان وصول شد. نسبت به ماه خرداد شاهد افزايش 18.7 درصدي در تعداد چك‌هاي وصولي و 19.5 درصد افزايش در ارزش آنها بوده‌ايم.وصول 7 ميليون چك در تيرماه نشان از وصول 90.7 درصدي از كل چك‌هاي مبادله‌اي و 88.9 درصدي از كل مبلغ چك‌هاي مبادله‌اي است.سهم استان تهران از چك‌هاي وصولي همان‌طور كه انتظار مي‌رود بيشتر از ساير استان‌ها و دو ميليون و 400 هزار فقره به ارزش 47 هزار ميليارد تومان است. اين تعداد چك وصولي، 34.3 درصد از كل چك‌هاي وصولي است. با اين وجود، استان تهران‌ رتبه نخست را در بين استان‌هاي با بيشترين تعداد چك وصولي ندارد. بر اساس گزارش بانك مركزي بيشترين نسبت تعداد چك‌هاي وصولي به كل چك‌هاي مبادله‌اي در استان، به ترتيب به استان‌هاي گيلان با ۹۳.۱ درصد، البرز با ۹۲.۲ درصد و يزد با ۹۱.۸ درصد اختصاص يافته است. در مقابل استان‌هاي كهگيلويه و بوير‌احمد با 85 درصد، كرمان با 86.7 درصد و كردستان با 86.8 درصد نيز كمترين نسبت تعداد چك‌هاي وصولي به كل چك‌هاي مبادله شده در كشور را به خود اختصاص داده‌اند.با وجود آنكه در استان كهگيلويه و بوير احمد، چك‌هاي كمتري وصول شد، اما اين استان توانست رتبه نخست در نسبت ارزش چك‌هاي وصولي به كل ارزش چك‌هاي مبادله‌اي در كشور را با 94.3 درصد در اختيار بگيرد.

چك‌هاي برگشتي

در ماه گذشته 717 هزار چك به ارزش 11 هزار ميليارد تومان برگشت خورد كه شامل 9 درصد از كل تعداد چك‌هاي مبادله‌اي و 11 درصد از كل ارزش آنها است. سهم استان تهران 223هزار فقره چك به ارزش 5 هزار و 600 ميليارد تومان بوده است. در استان تهران 8.4 درصد از كل چك‌هاي مبادله‌اي كشور‌، برگشت خورده است. در اين ماه، بيشترين ارزش چك‌هاي برگشتي به كل ارزش چك‌هاي مبادله‌اي در استان‌هاي كردستان‌، سيستان و بلوچستان و سمنان بوده است و استان‌هاي كهگيلويه و بويراحمد، ايـلام و گـيلان كمتـرين نسبت را داشته‌اند.

كسري موجودي، مهم‌ترين علت برگشت چك‌ها

كسري موجودي علت برگشت خوردن بيش از 95 درصد از چك‌هاي برگشتي بوده است. 688 هزار فقره چك به دليل ناكافي بودن مانده حساب برگشت خوردند. ارزش اين تعداد چك برگشتي 10 هزار ميليارد تومان است. سهم چك‌هاي برگشتي كه به دليل ناكافي بودن مانده در استان تهران برگشت خوردند‌، 5 هزار ميليارد تومان است. بيشترين درصد از چك‌هاي برگشتي با مانده ناكافي در استان‌هاي چهار محال و بختياري، كهگيلويه و بوير احمد و گلستان بوده است.