تاثير اينستاگرام بر كار عكاسان خبري
مرتضي فرج‌آبادي٭ / پيوستن من به كاربران اينستاگرام خيلي اتفاقي بود. نخستين گوشي تلفن همراهي كه گرفتم، اپليكيشن‌هاي مختلفي داشت. وقتي فهميدم اينستاگرام در رابطه با عكاسي است، به آن علاقه‌مند و بعد متوجه شدم اين شبكه، بعضي چيزهايي را كه در عكاسي به دنبال‌شان هستم، دارد و مي‌توانم آنها را در اين فضا پيدا كنم. به نظر من، اين شبكه اجتماعي اصلا محيط چيپ و بي‌ارزشي نيست. اين شبكه هم مثل همه شبكه‌هاي اجتماعي ديگر، دو قسمت دارد؛ يك قسمت حرفه‌اي و يك بخش بي‌ارزش. نوع استفاده يك كاربر است كه ارزش محيط را مشخص مي‌كند. فكر مي‌كنم در حال حاضر ديگر كسي نسبت به اين شبكه اجتماعي موضعي نداشته باشد. هر كسي كه به عكاسي علاقه‌مند باشد مي‌تواند از اين فضا استفاده كند. اگر اين محيط بد و غيرحرفه‌اي بود، آژانس‌هاي عكاسي بزرگ دنيا به آن وارد نمي‌شدند. اينستاگرام حتما فضايي براي ارايه كار دارد كه «رويترز»، «مگنوم»، «گتي ايميجز» و... در آن صفحه و فعاليت دارند و من هم به طور مرتب، صفحه‌هاي آنها را دنبال مي‌كنم. من اصلا خودم را عكاس حرفه‌اي نمي‌دانم كه بخواهم عكس‌هاي حرفه‌اي در اينستاگرام بگذارم. من هيچ‌وقت عكسي را كه بلافاصله گرفته‌ام در اينستاگرام نگذاشته‌ام. در حال حاضر براي عكس‌هايي كه در اين محيط مي‌گذارم برنامه دارم. عكس‌هايي كه در يك مقطع زماني مي‌گذارم، دنباله‌روي يك فضاي خاص هستند. مثلا در سه عكس، موارد مشتركي وجود دارد كه هدفمند است، اما در نهايت برداشت و قضاوت درباره آنها به مخاطبانم و نگاه آنها بستگي دارد. اما فضاي نسبي‌اي كه اين شبكه اجتماعي به مخاطبش مي‌دهد داراي ويژگي خاصي است. مثلا يك كادر مربع براي خودش جذابيت‌هايي دارد و دليل نمي‌شود هر كسي كه وارد اينستاگرام مي‌شود، موفق نيز شود. اينكه يك عكس 20 هزار لايك داشته باشد، دليلي بر خوب بودنش نيست و اينكه يك عكس پنج لايك خورده باشد، دليل نمي‌شود بگوييم عكس بدي است. وارد شدن به دنياي حرفه‌اي عكاسي از طريق اينستاگرام براي برخي امكان‌پذير است و براي برخي ديگر نه. خيلي‌ها بودند كه از همين اينستاگرام شروع كردند و عكس‌هاي موبايلي گرفتند و حالا با همين عكس‌هاي موبايلي درآمد دارند و نمايشگاه مي‌گذارند. آنها از اين شبكه اجتماعي به عنوان يك پروفايل و شناسنامه كاري استفاده مي‌كنند كه به نظرم يك روند منطقي است. در مقابل، خيلي از عكاسان معروف دنيا هم هستند كه در اينستاگرام عكس مي‌گذارند. عكس‌هايي كه شايد هيچ ربطي هم به حرفه عكاسي‌شان نداشته باشند، اما به‌خاطر شهرت و اسم آنها، هزاران لايك مي‌خورند. خوشبختانه بيشتر عكاسان خبري در حوزه‌هاي مختلف خبري، اجتماعي، هنري و... در محيط اينستاگرام حضور دارند و همزمان، با دوربين ديجيتال و موبايل عكس مي‌گيرند و در اينستاگرام به اشتراك مي‌گذارند. فقط هم عكاس‌ها نيستند، خيلي از هنرمندان نقاش هم در اين فضا حضور دارند و از امكاناتش استفاده مي‌كنند. اينستاگرام تاثير مهمي هم بر كار عكاسان خبري دارد. ولي با اين حال نگاه عكاسان حرفه‌اي نسبت به يك مقوله تفاوت مي‌كند. يك رسانه حرفه‌اي هرگز به عكس‌هاي بي‌كيفيت مراجعه نمي‌كند و شايد فقط براي اطلاع‌رساني اول از آنها استفاده كند، اما در نهايت به عكس‌هاي حرفه‌اي رجوع مي‌كند. بنابراين نمي‌توان گفت كه شبكه‌هاي اجتماعي، ارزش كار عكاسان خبري را پايين آورده‌اند. اينستاگرام محيطي است كه در آن، بدون دغدغه عكس گذاشته مي‌شود و عكاسان نگران واكنش‌ها نيستند. كسي كه در اينستاگرام عكس مي‌گذارد نبايد نگران بازخوردها باشد، چون با اينكه مي‌توان به اين شبكه نگاه حرفه‌اي داشت، اما كاملا حرفه‌اي نيست. خود من هر عكسي را كه دوست داشتم در صفحه‌ام گذاشته‌ام و نگران قضاوت‌ها نبوده‌ام. ٭ مدير گروه عكس ايسنا