شاخص بهاي توليدكننده در بهار امسال براي كدام بخش‌ها بالاتر رفت؟
تغييرات پيش‌نگر تورم در مشاغل
گروه اقتصادي
مركز آمار در آخرين گزارش خود، تغييرات شاخص قيمت توليدكننده كل كشور را منتشر كرد. اين شاخص در فصل بهار سال جاري نسبت به فصل قبل 5.6 درصد رشد داشته و به 14.4 درصد رسيده است. در اين گزارش شاخص كل قيمت توليدكننده به 471.4 درصد رسيد كه نسبت به فصل مشابه سال قبل حدود 70 درصد رشد داشته است. تورم نقطه به نقطه توليدكننده در بهار 98 به 69.5 درصد رسيد. اين در حالي است كه تورم سالانه شاخص كل توليدكننده در بهار سال جاري 58.6 درصد برآورد شد. هر دو شاخص تورمي نسبت به زمستان 97 به ترتيب با افزايشي 3.4 و 5.1 درصدي همراه بوده است.بخش‌هاي خدمات و صنعت با تورم‌هاي حدود 6 و 13.7 درصد در رتبه‌هاي بعدي قرار دارد. بيشترين تورم فصلي مربوط به بخش كشاورزي با تورم 35.5 درصد است. شاخص بهاي توليدكننده از آن جهت اهميت دارد كه نوعي شاخص پيش‌نگر است و مي‌توان از تحليل اعداد آن در بهار 98، به تغييرات قيمت شاخص مصرف‌كننده در انتهاي تابستان 98 رسيد. اين شاخص يكي از معيارهاي سنجش عملكرد اقتصادي توليدكنندگان است كه سطح عمومي قيمت كالاها و خدماتي كه توليدكنندگان عرضه مي‌كنند، نشان مي‌دهد. اين شاخص علاوه بر اينكه مي‌تواند شمايي كلي براي قيمت كالاها و خدمات مصرفي در ماه‌هاي پيش‌رو بدهد، تاثيراتي نيز بر تصميم‌گيري صاحبان صنايع، سرمايه‌داران و سرمايه‌گذاران بگذارد و مسير سياست‌هاي اتخاذي براي توليدكنندگان را تغيير دهد. در واقع هدف از اين شاخص چيزي جز اندازه‌گيري تغييرات قيمتي كالاها و خدمات توليدكنندگان نيست. هر چند كه اين اندازه‌گيري به صورت غيرمستقيم هزينه‌هاي توليدكنندگان را نيز دربرمي‌گيرد.به دليل ماهيتي كه شاخص بهاي توليدكننده دارد، روند قيمت‌ها در بازارهاي مختلف عمده و خرده‌فروشي تا حدي روشن مي‌شود.
انتظار افزايش قيمت محصولات كشاورزي و زراعتي؟
شاخص كشاورزي ضريب اهميت بيش از 13 درصدي در شاخص قيمتي توليدكننده دارد. اين شاخص در فصل بهار به 541.3 درصد رسيد كه نسبت به فصل زمستان 35.5 درصد نسبت به بهار سال 97 بيش از 88 درصد رشد قيمتي داشته است. در شاخص زراعت و باغداري نيز وضع بهتري حاكم نيست. اين شاخص در بهار به 547.7 درصد رسيد كه نسبت به زمستان و بهار 97 به ترتيب 72.8 و 77.1 درصد رشد داشته است. تورم نقطه به نقطه در بخش كشاورزي در زمستان 97 حدود 67.5 درصد برآورد شده بود كه در بهار 98 به 83.2 درصد رسيد. تورم سالانه بخش كشاورزي در بهار سال جاري نيز 66.6 درصد تخمين زده شد.افزايش شاخص‌هاي قيمتي توليدكنندگان، سرمايه‌گذاري در اين بخش را با مخاطراتي مواجه مي‌كند كه مي‌تواند بر تامين امنيت غذايي تاثيراتي بگذارد. از سوي ديگر اتخاذ سياست‌هاي اقتصادي كه به نااطميناني در آينده اقتصادي همچنين آينده تورم بينجامد، مي‌تواند شاخص‌هاي قيمتي را افزايش بيشتري دهد. با مقايسه اين دو شاخص در مي‌يابيم كه تورم توليدكننده طي يك سال افزايش قابل توجهي داشته و اگر روند افزايشي ادامه داشته باشد، در تابستان 98 شاخص بهار مصرف‌كننده در برخي اقلام استراتژيك مانند گندم افزايش مي‌يابد.
شاخص صنعت، بيشترين رشد بخش توليدكننده
بخش صنعت بعد از تلاطم‌هاي ارزي بي‌ثباتي‌هاي بسياري را تجربه كرد هر چند با وجود ثبات نسبي بازار ارز و كاهش تلاطم‌هايش در سال جاري، اين بخش همچنان پيشتاز افزايش قيمت‌هاست. طبق گزارش مركز آمار بخش صنعت با ضريب اهميت حدود 51.5 درصد در شاخص بهاي توليدكننده در بهار سال جاري به 545.4 درصد رسيد كه نسبت به فصل زمستان 13.7 و نسبت به بهار سال قبل 88.7 درصد افزايش داشته است. تورم نقطه به نقطه توليدكننده بخش صنعت در زمستان 97 حدود 89.2 درصد بود كه در بهار به 88.7 درصد رسيد. بخش صنعت بيشترين تورم سالانه را در بين شاخص‌ها داشت كه عدد آن 77.2 درصد تخمين زده شد.بيشترين تغيير در زير شاخه توليد كاغذ و محصولات كاغذي با افزايشي حدود 168 درصدي نسبت به بهار سال 97 بوده است كه اين نشان مي‌دهد با وجود كمك و مساعدت براي افزايش عرضه كاغذ در بازار، هنوز توليد كاغذ با هزينه‌هاي گزافي انجام مي‌شود.
استخراج زغال‌سنگ، مسبب افزايش شاخص بهاي بخش معدن
شاخص معدن نيز از افزايش قيمت‌ها بي‌نصيب نماند و در بهار به عدد 474.6 رسيد كه نسبت به بهار سال قبل و زمستان 97 به ترتيب 64.3 درصد و 17 درصد افزايش داشته است. بخش معدن سه زيرشاخه استخراج زغال‌سنگ، كانه‌هاي فلزي و ساير معادن دارد كه استخراج زغال‌سنگ با وجود اينكه كمترين درجه اهميت را در بين زير شاخه‌ها دارد اما با افزايش 111.2 درصدي نسبت به سال قبل بيشترين افزايش را در بين زير شاخه‌ها به نام خود ثبت كرد. تورم نقطه به نقطه و سالانه بخش معدن در بهار سال جاري به ترتيب 64.3 و 60 درصد بود. تنها شاخصي كه هم نسبت به فصل زمستان و هم نسبت به بهار سال 97 كاهش بها داشته است، توليد برق است. شاخص قيمت توليد برق با وجود اينكه در بهار به 110 رسيد اما نسبت به بهار سال قبل منفي 17.3 درصد كاهش قيمت را تجربه كرد.
هزينه‌هاي بالا در بخش خدمات
شاخص توليدكننده در بخش خدمات نيز در بهار سال جاري به 347.8 درصد رسيد كه بعد از شاخص توليد برق، كمترين مقدار است. هر چند اين شاخص نسبت به زمستان و بهار سال 97 به ترتيب 6 و 32.6 درصد افزايش داشته است. از سوي ديگر تورم نقطه به نقطه و سالانه اين شاخص در بهار سال جاري نيز به ترتيب 32.6 و 27.3 درصد برآورد شد كه نسبت به تورم توليد در بخش‌هاي صنعت و معدن ملايم‌تر است. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه بخش عمده هزينه‌ها در بخش خدمات به هزينه و دستمزد مربوط مي‌شود. زير شاخه هتل و رستوران، بيشترين شاخص قيمت در بهار سال جاري را با عدد 539.3 درصد به خود اختصاص دادند. شاخص قيمتي در اين زير شاخه نسبت به سال قبل افزايشي 58 درصدي داشته است. هزينه‌هاي انبارداري، حمل و نقل و ارتباطات در صورت سود و زيان شركت‌ها وارد مي‌شود و افزايش در آنها سود و زيان شركت‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. شاخص قيمتي در اين زير شاخه نيز با افزايشي 48.6 درصدي نسبت به سال قبل به 436 درصد رسيد.