كتابخانه
عاشورا و مباني فقهي آن
در سده‌هاي گذشته در خصوص حادثه خونبار كربلا، مورخان و نويسندگان، آثار زيادي در قالب مقتل نويسي، نقل روايات تاريخي، تحليل تاريخي حادثه، تحليل سياسي حادثه، سوگنامه‌نويسي با زواياي مختلف عاطفي، حماسي و غيره نگاشته‌اند و شايد به جرات بتوان ادعا كرد كه كمتر حادثه تاريخي در تاريخ بشر تا اين حد مورد توجه، بررسي، تحليل و كاوش قرار گرفته است.اما سيد صادق حسيني در كتاب خود به مباني فقهي و حقوقي قيام عاشورا پرداخته است. «مباني فقهي – حقوقي قيام عاشورا» نوشته سيد صادق حسيني توسط انتشارات «نگاه معاصر» منتشر شده است. از جمله مهم‌ترين مباحث مطرح شده در اين كتاب مي‌توان به بررسي عهدنامه امام حسن(ع) با معاويه، قانون صلح در اسلام، متن عهدنامه امام حسن(ع) با معاويه، تاكتيك معاويه در برخورد با عهدنامه و ... اشاره كرد.
تحقيقي تازه پيرامون كربلا
واقعه كربلا از حوادث مهم و سرنوشت‌ساز تاريخ اسلام است. اصحاب امام حسين (ع) اركان اصلي اين تراژدي بزرگ تاريخ هستند كه با وفاداري و جانفشاني، نام خود را بر تارك اعلاي بشريت در زمره رادمردان بي‌بديل ثبت كردند. تحقيق در مورد اين بزرگمردان تاريخ و زدودن خرافات و تحريفات در باره آنان و نيز معرفي و مشخص كردن نام شهداي واقعي كربلا و كساني كه با آنان نبوده‌اند هرچند نام‌شان در شمار شهيدان ضبط شده امري بايسته است. «طعنه رقيب يا خطاي تاريخ» در واقع پژوهشي است با رويكردي متفاوت با آنچه تاكنون پيرامون اين موضوع نگارش يافته است. اين كتاب سعي كرده به بازكاوي هويت شهداي نينوا پرداخته و در اين راستا برخي زواياي پنهان را در مورد اين داستان تبيين كرده است. «طعنه رقيب يا خطاي تاريخ» نوشته ابراهيم صالحي حاجي‌آبادي توسط انتشارات «نشر نگاه معاصر» به چاپ رسيده است.
شبه جزيره قبل از اسلام
نويسنده كتاب «خدايان شبه جزيره» توفيق الفهد در دانشگاه استراسبورگ فرانسه استاد كرسي اسلام‌شناسي بوده و پيش از آن نيز رياست دانشگاه فرانسوي بيروت را بر عهده داشته است. نام اصلي كتاب «خدايان عربستان مركزي در آستانه اسلام» است و به اعتقاد نويسنده، اين اديان آن‌گونه كه در متون تاريخ‌نگاران اديان آمده است، مبتني بر جزميات نبوده‌اند. بلكه اين اديان نيز مانند ديگر اديان بر نهادها و احكامي بنيان گذاشته شده‌اند كه در تاريخ‌نگاري اديان، هنگامي كه به اديان شبه‌جزيره پرداخته مي‌شود از نظر دور مانده‌اند. به گفته الفهد، مورخان متقدم اسلامي نظير شهرستاني و مسعودي اعتقاد ديني اعراب را به دو دسته معطله و محصله تقسيم مي‌كردند. برخي از معطله منكر معاد جسماني و زندگي اخروي بوده‌اند و برخي ديگر از اين گروه نيز اگرچه معتقد به زندگي اخروي و وجود پروردگار بوده‌اند، اما رسالت پيامبران را انكار مي‌كرده‌اند. معطله‌اي كه به معاد جسماني باور نداشته‌اند به نوعي از تناسخ اعتقاد داشته‌اند كه به ويژه پس از مرگ‌هاي سخت رخ مي‌داده است. به اعتقاد آنان پس از چنين مرگ‌هايي از خون، مغز و ديگر قسمت‌هاي بدن پرنده‌اي به نام هامه پديد مي‌آيد كه هر سه سال يك‌بار به مدفن جسد بازمي‌گردد. از سوي ديگر برخي از كساني كه امكان فرستادن رسول از جانب خدا را نفي مي‌كردند به وجود فرشتگان اعتقاد داشتند. در ميان معطله حتي كساني نيز وجود داشته‌اند كه گرايش‌هايي به ادياني مانند يهوديت، مسيحيت و صابئين از خود بروز مي‌داده‌اند. يكي از پرچالش‌ترين مباحث درباره اعراب پيش از اسلام كه محل اختلاف بسياري از مورخين بوده است، مقوله زنده به گور كردن دختران است. توفيق الفهد در كتاب خدايان شبه جزيره به اين موضوع نيز پرداخته و روايت قرآن از اين مقوله را تاييد كرده است. قرآن در بخش‌هاي مختلف خود و از جمله در آيات 58 و 59 سوره نحل، آيه 31 سوره الاسراء، آيه 151 سوره انعام و آيات 8 و 9 سوره تكوير به مقوله زنده به گور كردن دختران مي‌پردازد و مقولاتي نظير شرمساري از تولد فرزند دختر و نيز فقر را از جمله دلايل ميل اعراب به زنده به گور كردن دختران معرفي مي‌كند. به گفته الفهد، دلايل و شيوه زنده به گور كردن از منظر تاريخي چندان آشكار نيست و اين به دليل پراكندگي متون به جاي مانده در اين زمينه است. اما از همين متون مي‌توان پي برد كه در ميان ساميان باستان و به ويژه كنعانيان رسم قرباني كردن انسان رواج داشته است.«خدايان شبه جزيره» نوشته توفيق الفهد را سيدمحمدحسين مرعشي به فارسي ترجمه كرده است كه توسط انتشارات نگاه معاصر در 256 صفحه به تازگي منتشر شده است.